امریکا و انگلیس قدرت پهپادی ایران را برنمی تابند
تا پیش از فرا رسیدن اکتبر ۲۰۲۳ و اجرای مهمترین بند غروب برجام یعنی لغو محدودیتهای سازمان ملل متحد در زمینه تسلیحاتی، فضاسازیهای زیادی از سوی غرب بر سر این موضوع شکل گرفت که هدف اصلی آنها فارغ از برجسته کردن تهدید ایران، جلوگیری از لغو تحریمهای مرتبط با موضوعات پهپادی آن بود. اگر چه یک عامل مهم در نگرانی گسترده کشورهای غربی بویژه ایالات متحده، برتری ایران در حوزه پهپادی است که جمهوری اسلامی را در موقعیت برتری نامتقارن در جهان قرار داده است؛ امری که میتواند به تغییر معادلات قدرت هوایی، تقویت قدرت هوایی و آفندی ایران بینجامد.
در حال حاضر ایران از یکی از گستردهترین و متنوعترین ناوگانهای پهپادی منطقه بهرهمند است؛ ناوگانی متشکل از پهپادهایی با طرحهای صد درصد بومی تا پهپادهای مهندسی معکوس شده که این ایران را از نظر تنوع و گستردگی کاربری پهپادها در کنار قدرتهای پهپادی بزرگ جهان نظیر بریتانیا قرار داده است.
رصد دقیق فعالیتهای نظامی، مؤثر و درعین حال اقتصادی بودن تسلیحات ایرانی سبب شده است قریب به 90 کشور جهان در صف خرید پهپادهای ایرانی قرار بگیرند و این چشمانداز شکل گیرد که ایران سهم قابل قبولی در بازارهای نظامی جهان به دست میآورد. به عنوان نمونه در ماه مه ۲۰۲۲ ایران برای ساخت کارخانه تولید پهپاد «ابابیل ۲» به صورت رسمی قرارداد بست و صادرات محصولات نظامی را به تاجیکستان آغاز کرد. چین نیز در دو نوبت خواهان دریافت ۳۰ هزار پهپاد از ایران شده است. سال گذشته بود که آژانس اطلاعات دفاعی امریکا (DIA) گزارش داد که ایران مالک بزرگترین زرادخانه موشکی و پهپادی در خاورمیانه است و رئیس سرویس اطلاعات نظامی امریکا هم درباره آن گفته بود که ایران به دلیل بهرهمندی از توانمندی نظامی پیشرفته و شبکه متحدان گسترده، رقیب اصلی دولت امریکا در خاورمیانه است.
روزنامه انگلیسی گاردین نیز در گزارشی به قدرت پهپادی ایران اشاره کرده و می گوید تهران رهبری جهانی در زمینه تولید پهپادهای ارزانقیمت و کشنده را در دست گرفته است. بنا به این گزارش، پیشتر ایران بازیگر منطقهای در زمینه تولید انواع موشک و پهپاد شناخته میشد اما امروز دامنه تسلیحات ایرانی از مرزهای غرب آسیا فراتر رفته و آن را به بازیگر مهم و تأثیرگذار در عرصه نظامی بدل کرده است
به این ترتیب توسعه توانایی و پیشرفت نظامی ایران در حوزه پهپادی به عامل مهمی برای نگرانی کاخ سفید تبدیل شده است. اگر چه دیگر نمیتوان واقعیت استقبال گسترده مشتریان خارجی (از آسیای میانه گرفته تا آفریقا و امریکایی لاتین) از پهپادهای ایرانی را نادیده گرفت. اندیشکده امریکایی USIP چندی پیش در گزارشی نوشت: «پهپادهای ایرانی از اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی تا سال ۲۰۲۲ توانستند معادله راهبردی را در مناطق جنگی اروپا، آفریقا و آسیا تغییر دهند». این گزارش می گوید: «کشورهای متعددی در حوزه آسیای میانه و شرق آفریقا مشتری پهپادهای ایرانی هستند و در نظر دارند تا این ابزار را در حوزههای تحقیقاتی ، کشاورزی و اطلاعاتی استفاده کنند». پیشتر«یوآف گالانت» وزیر معزول جنگ رژیم صهیونیستی معترف شده بود که ایران در حال مذاکره برای فروش تسلیحات پیشرفته نظیر پهپاد به دستکم ۵۰ کشور مختلف است. به گفته او، ایران دیگر یک توزیعکننده محلی نیست بلکه یک صادرکننده جهانی تسلیحات پیشرفته است و پیش از این پهپادهایی را به کشورهای مختلف نظیر بلاروس در شرق اروپا و ونزوئلا در امریکای جنوبی صادر کرده است.
بیتردید این تحولات در صنعت تسلیحاتی ایران بویژه در زمینه پهپادها در پی لغو تحریمهای سازمان ملل شتاب روزافزونی خواهد گرفت و بر اساس متن صریح قطعنامه ۲۲۳۱، تحریمهای شورای امنیت در خصوص صادرات و واردات موشکی و پهپادی میانبرد به نقطه پایان رسیده است و هیچ گونه منعی برای خریدهای جهانی در این حوزه وجود نخواهد داشت. این واقعیت مهمی است که اروپاییها با قانون محلی خودخواسته مبنی بر تداوم این تحریمها نمیتوانند مانع از ادامه آن شوند.