میترا جلیلی
خبر نگار

جهان نگران قطع اینترنت در غزه
در طول تشدید تنش اخیر، رژیم صهیونیستی به عمد، زیرساخت‌های مخابراتی غیرنظامی را هدف قرار داده است تا محدودیتی برای فلسطینیان و رسانه‌های بین‌المللی ایجاد کند و نتوانند جنایات علیه بشریت را که در غزه رخ می‌دهد منتشر کنند. رفتار رژیم صهیونیستی، مورد اعتراض فراوان مردم در گوشه و کنار جهان قرار گرفته و هر روز بر تعداد کشورها و سازمان‌هایی که به موج حمایت از مردم غزه می‌پیوندند افزوده می‌شود. به‌تازگی سازمان بین‌المللی ARTICLE19،
ائتلاف MENA (خاورمیانه و شمال آفریقا) برای حقوق دیجیتال و ده‌ها سازمان جامعه مدنی دیگر، بشدت هدف قرار دادن وسایل ارتباطی و دسترسی به اطلاعات در غزه توسط رژیم صهیونیستی را محکوم کرده‌اند. در بیانیه ARTICLE19
 آمده است: ما عمیقاً از قطع زیرساخت‌های مخابراتی غیرنظامی، اینترنت، برق، رسانه‌های اصلی و قطع دسترسی روزنامه‌نگاران و مدافعان حقوق بشر نگران هستیم.
در بیانیه این سازمان آمده است: در شرایط جنگی، دسترسی به اینترنت یک نیاز اساسی نه تنها برای امنیت شخصی و عمومی، بلکه برای تضمین ثبت و گزارش موارد نقض حقوق بشر و جنایات جنگی است. اما آنچه مسلم است، اینکه درحال حاضر آزادی بیان فلسطینی‌ها از سیاست‌ها و شیوه‌های شبکه‌های اجتماعی در سانسور محتوای مرتبط گرفته تا حملات هدفمند به روزنامه‌نگاران و کشتار آنها در بحران قرار دارد. اتصال اینترنت باید وجود داشته باشد تا از تشدید بیشتر این بحران جلوگیری شود. در غزه، دسترسی به اینترنت، ارتباطات و اطلاعات می‌تواند درست به اندازه نیازهای حیاتی غذا، سوخت و آب، مرزی بین مرگ و زندگی باشد، در این منطقه علاوه بر شهروندان بی‌دفاع، خبرنگاران، روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق بشر و خبرگزاری‌ها بی‌امان مورد هدف قرار گرفته‌اند و در صورت وجود اینترنت، غیرنظامیان می‌توانند جنگ را از طریق رسانه‌های اجتماعی مستندسازی کنند.

تخریب زیرساخت‌های مخابراتی
ائتلاف MENA برای حقوق دیجیتال هم در گزارشی عنوان کرده است: رژیم صهیونیستی در حال حاضر 2.3 میلیون فلسطینی را در غزه در بحبوحه قطعی اینترنت و برق در اسارت دارد و مردم را از حقوق اساسی خود محروم کرده است. این محاصره به‌منظور جلوگیری از دسترسی فلسطینیان به غذا، آب، کمک‌های پزشکی، برق و اینترنت و تسلیحات انجام شده و محروم کردن مردم از کمک‌های بشردوستانه در زمان محاصره، جنایت جنگی محسوب می‌شود. از زمان توافق اسلو در سال 1993، رژیم صهیونیستی کنترل زیرساخت‌های مخابراتی فلسطین را به دست گرفته و فلسطینی‌ها را از حق دسترسی به اینترنت امن، مقرون به‌صرفه و باکیفیت محروم کرده است به‌گونه‌ای که امروز مردم این منطقه با محدودیت دسترسی به فناوری‌های داده تلفن همراه 2G در غزه و 3G در کرانه باختری مواجهند. این گزارش نگاهی تاریخی به وضعیت اتصال اینترنت فلسطین داشته و یادآور شده است این نخستین بار نیست که فلسطینی‌ها از کمبود و نبود اتصالات اینترنت رنج می‌برند و رژیم اشغالگر قدس در طول حملات نظامی خود به غزه در سال‌های 2008، 2011، 2014 و 2021، بارها زیرساخت‌های حیاتی اینترنت را بمباران کرده و باعث قطع کامل اینترنت شده است.
ائتلاف MENA برای حقوق دیجیتال و چند سازمان‌ دیگر، تخریب زیرساخت‌های مخابراتی در غزه را که مانع دسترسی فلسطینیان به اطلاعات حیاتی می‌شود، بشدت محکوم کردند و خواستار آتش‌بس و احیای فوری اتصال اینترنتی در غزه، پایان دادن به هدف قرار دادن زیرساخت‌های مخابراتی غیرنظامی و رعایت قوانین بین‌المللی و بشردوستانه شدند.

مانعی برای مستندسازی جنگ
لیز تروسل، سخنگوی دفتر حقوق بشر سازمان ملل هم در گفت‌و‌گو با اینسایدر، قطعی اینترنت را مانعی برای مستندسازی در طول جنگ دانست و گفت: فقدان اتصال به اینترنت، ارتباط مردم غزه با یکدیگر و همچنین پیگیری اخبار و ثبت موارد نقض بالقوه حقوق بشر و سوء‌استفاده از قوانین بین‌المللی بشردوستانه را دشوارتر می‌کند.
مروه فاتفتا که رهبری مؤسسه Access Now فعال در زمینه حقوق دیجیتال در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را برعهده دارد نیز گفت: نگرانیم که مردم نتوانند به‌طور کامل تأثیر شدید حملات را به جهان خارج از غزه پخش کنند.
 در روزهای اولیه جنگ، مردم غزه‌ با اتصال به اینترنت می‌توانستند تجربیات خود را در شبکه‌های اجتماعی مختلف مانند X (توئیتر سابق)، تیک‌تاک و اینستاگرام بارگذاری و توجه جهانیان را جلب کنند و همچنین برخی از پیام‌های ارسالی از سوی اسرائیلی‌ها را به چالش بکشند اما امروز این خبررسانی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
اینسایدر همچنین گزارش داده است که وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی ده‌ها تبلیغات را در بازی‌هایی مانند پرندگان خشمگین (angry birds) و پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند یوتیوب و X، اجرا می‌کند تا به توجیه بمباران شدید هوایی غزه بپردازد.
درحالی که مردم غزه به دلیل کمبود برق حتی گاه برای شارژ تلفن همراه با مشکل مواجه هستند و مجبورند گوشی‌ها را با استفاده از ایستگاه‌های شارژ قابل حمل شارژ کنند و همچنین به دلیل اختلال شدید اینترنت نمی‌توانند حضوری فعال در شبکه‌های اجتماعی داشته باشند، پست‌های توئیتری ارتش رژیم صهیونیستی، تلاش می‌کنند که به روایت غالب تبدیل شوند.
مؤسسه Cloudflare Radar هم که در زمینه رصد اینترنت جهان فعال است در گزارشی عنوان کرده است با توجه به ترافیک داده‌ها، اختلال اینترنت به وضوح آشکار است چراکه در غزه با بیش از دو میلیون نفر جمعیت، ترافیک اینترنت تا 70 درصد نسبت به سطوح قبل از جنگ کاهش یافته است. NetBlocks، یک سازمان ناظر بر حاکمیت اینترنت هم به کاهش شدید اتصال اینترنتی غزه اشاره کرد و در گزارشی نوشت: پس از اینکه بیشتر زیرساخت‌های مخابراتی غزه در حملات هوایی اسرائیل آسیب دید یا از بین رفت، دسترسی به اینترنت تقریباً قطع شده است.
 بمباران، دو خط از سه خط اصلی ارتباطات سیار را نابود کرد و با وجود فعالیت یک خط، سرویس‌دهی عملاً مختل شد.

تلاش برای دسترسی به اینترنت
جلال ابوخاطر، نویسنده فلسطینی که برای مؤسسه 7amleh، مرکز عرب برای پیشرفت رسانه‌های اجتماعی کار می‌کند، به اینسایدر گفت: در آغاز جنگ، مردم می‌توانستند تلفن‌های خود را شارژ کنند، به اینترنت متصل شوند و تصاویر مستند خود را به دنیا مخابره کنند اما اکنون بیم آن می‌رود که سقوط اتصال به اینترنت، غزه را به یک نقطه کور تبدیل کند.
وی ادامه داد: در حالی که رژیم صهیونیستی برای تهاجم زمینی آماده می‌شود، چنین اختلالاتی باعث می‌شود فلسطینیان در غزه به دنبال اشتراک‌گذاری کانال‌های ارتباطی امن برای مردم باشند تا بتوانند در مواقع ضروری، اطلاعات حیاتی را به اشتراک بگذارند.
ابوخاطر گفت: 7amleh با درخواست از شرکت‌های فلسطینی برای انتشار بسته‌های داده رایگان و برنامه‌ریزی ابتکاری به منظور خرید سیم‌کارت‌های الکترونیکی برای مردم غزه و اتصال آنها به شبکه‌های اسرائیل، تلاش می‌کند به آنها کمک کند به اینترنت دسترسی پیدا کنند هرچند این یک چالش بزرگ به شمار می‌رود.

بــــرش

وضعیت ارتباطات غزه از نگاه مؤسسات تحقیقاتی

شرکت‌های بزرگ فعال در زمینه نظارت بر وضعیت اینترنت جهان خبر از اختلال و قطعی گسترده اینترنت در غزه می‌دهند.
داده‌های رصدخانه تشخیص و تجزیه و تحلیل قطعی اینترنت (IODA) نشان می‌دهد که با اولین حملات اسرائیل به نوار غزه، اتصال اینترنت کاهش قابل توجهی داشته است.
 در میان بسیاری از ساختمان‌های غیرنظامی که در اثر بمباران غزه ویران شده‌اند، می‌توان به دفاتر و زیرساخت‌های دو شرکت اصلی مخابراتی Paltel و Jawwal و همچنین دفاتر رسانه‌ای اشاره کرد. آسیب‌های وارده به ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت و زیرساخت‌های تلفن باعث قطعی گسترده اینترنت خط ثابت، دیتای تلفن همراه و خطوط تلفن ثابت شد.
تجزیه و تحلیل میزان قطعی اینترنت در غزه توسط کمپین KeepitOn# هم انجام و عنوان شده است رژیم صهیونیستی بیش از 6 هزار بمب روی غزه انداخته، زیرساخت‌های برق و اینترنت این منطقه را هدف قرار داده و از فسفر سفید علیه غیرنظامیان استفاده کرده است.
 در این گزارش آمده است مردم غزه بدون برق، اینترنت یا خدمات اولیه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، نمی‌توانند به اطلاعات حیاتی در مورد مناطق مورد حمله یا مکان‌هایی دسترسی پیدا کنند که تجهیزات پزشکی و کمک بیابند و همچنین نمی‌توانند با خانواده‌ها و عزیزان خود به‌راحتی ارتباط برقرار کنند.
در حال حاضر ارائه دهندگان اینترنت فلسطینی فقط می‌توانند خدمات شبکه 2G را ارائه دهند که بسیار کندتر از 3G است و به دلیل رمزگذاری ضعیف در برابر حملات امنیتی هم آسیب‌پذیرتر است و احتمال حملات سایبری می‌رود. اختلال شدید اینترنت به این دلیل است که اکنون تنها پالتل به عنوان بزرگترین ارائه دهنده فلسطینی اینترنت، در نوار غزه و سراسر منطقه فعالیت دارد.
 Paltel که دفتر اصلی آن در رام‌الله واقع در کرانه باختری قرار دارد، اینترنت نوار غزه را تأمین می‌کند و 9 شعبه آن از گردونه فعالیت خارج شده است.
در حالی که اکنون هنوز بخشی از شبکه کابلی پالتل که از خدمات تلفن و پهنای باند ثابت پشتیبانی می‌کند دست نخورده باقی مانده ولی در صورت آسیب دیدن این خطوط، اینترنت غزه به‌طور کامل قطع خواهد شد.
گزارش سازمان ملل هم نشان می‌دهد که تنها برخی از ساکنان غزه که در نزدیکی مرز رژیم صهیونیستی زندگی می‌کنند، می‌توانند به شبکه‌های 3G و 4G اپراتورهای اسرائیلی دسترسی داشته باشند، هرچند وضعیت فعلی نامشخص است.