پیمان جبلی در جمع دانشجویان دانشگاه صداوسیما تبیین کرد
رسانه، از حل مسأله آب اصفهان و همدان تا مدیریت کف خیابان
نشست دانشجویی دانشگاه صداوسیما با حضور پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما در محل این دانشگاه برگزار شد و پیمان جبلی بعد از یک غیبت دو ساله در بین دانشجویان دانشگاه حضور یافت. مهم‌ترین محور صحبت‌های جبلی در این نشست، افق سازمان در دوره جدید تحت عنوان «تحول» بود که بر رویکرد تحلیل همه مسائل سایه افکنده بود اما از آن میان، می‌توان مسأله «نقش صداوسیما در حل بحران» را بیرون کشید و بر آن تکیه کرد تا بدانیم سازمان در این راستا چه اقداماتی از تغییر زیرساخت‌ها تا اثرگذاری بر مصادیق انجام داده است.
فاطمه ترکاشوند
خبرنگار
جبلی: مسأله آب اصفهان را پس از رسیدن به کف خیابان حل کردیم
پیمان جبلی در این نشست با تأکید بر گام‌هایی که در حوزه سیاسی و عرصه عدالت در دوره جدید برداشته شده ضمن ارائه مثالی می‌گوید: «ما قدم‌های تحولی را برداشتیم، در حوزه سیاسی تحولات زیادی را انجام داده‌ایم و سنگ‌های زیادی از جلو پای کشور برداشته شده و دغدغه‌های زیادی برطرف و در حوزه عدالت قدم‌های بزرگی برداشته شده است. از ۱۰۰ هدف که معاونت سیاسی در دوره جدید داشته به ۳۵ هدف رسیده است و آب اصفهان یکی از آن موارد بود که به کف خیابان رسید اما صداوسیما حلش کرد، اما آب همدان را نگذاشتیم حتی به کف خیابان برسد و به صورت ۲۴ ساعته پروژه آبرسانی به شهر همدان را به مردم رساندیم و مشکل‌شان برطرف شد.»
او در ادامه خطاب به دانشجویان و در پاسخ به سؤالات آنها ادامه می‌دهد: «شما نباید فقط به بحران‌هایی که اتفاق افتاده نگاه کنید بلکه در مسائلی نگذاشتیم اصلاً مشکل به بحران برسد. وزیر نیرو در محضر رهبر انقلاب گفت، اگر صداوسیما نبود در تابستان ۱۴۰۱ بدتر از تابستان ۱۴۰۰ قطعی برق داشتیم.»
مسأله، چالش می‌زاید و چالش، بحران
نمی‌توان انتظار داشت در یک جامعه چالش یا حتی بحران به هیچ وجه رخ ندهد اما بدون تردید برای هر جامعه‌ای هیچ چیز به اندازه عبور از این چالش‌ها و بحران‌ها، حیاتی نیست و امروز جدال اصلی جامعه ایران با رسانه‌های فارسی‌زبان و غیرفارسی‌زبان خارجی را باید در همین عرصه یعنی قدرت چالش‌زایی و بحران‌آفرینی تعریف کرد. در این میان هیچ عنصری به اندازه یک رسانه قدرتمند نمی‌تواند در برابر این راهبرد خصمانه دشمنان قد علم کند و صداوسیما تنها رسانه‌ای است که به علت ویژگی‌های منحصربه‌فردش از پتانسیل چنین رقابتی برخوردار است.
بر کسی پوشیده نیست که جامعه ایران خصوصاً در سال‌های اخیر به لحاظ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی درگیر چالش‌های بسیاری بوده است. اما بسیاری از آنها پیش از آنکه یک چالش باشند، یک مسأله بوده‌اند و عدم مدیریت بخش‌های مربوطه و پس از آن، ناکارآمدی، غفلت یا بده‌بستان رسانه‌ها، این مسائل را تبدیل به چالش کرده‌اند. دامنه‌دار شدن این چالش‌ها و ورود رسانه‌های رقیب با تیتر کردن اشتباه‌ها و زوم کردن دوربین‌ها روی آنها، چالش‌ها را تبدیل به بحران کرده است.
«حل مسأله» را مدیریت روانی تعریف کنیم، باخته‌ایم
اشاره پیمان جبلی به ماجرای «حل مسأله آب اصفهان» در مرحله کشیده شدن اعتراضات به خیابان و «حل مسأله آب همدان» پیش از کشیده شدن به خیابان، فارغ از صحت و سقم این ادعا، نشانه‌ای از بازشناسی ضرورت کنشگری رسانه ملی در حل مسائل ملی است، آن هم پیش از آنکه تبدیل به چالش و بحران شوند.
هرچند که باید توجه داشت رویکرد «حل مسأله» فراتر از آن است که در مدیریت افکار عمومی خلاصه شود بلکه گاهی کاملاً برعکس، با ایجاد مطالبه در افکار عمومی و مسأله‌سازی و معطوف کردن حواس‌ها به سوی یک معضل قابل انفجار همراه است. درست همان الگویی که رسانه‌های معاند فارسی‌زبان به غلط و با درشت‌نمایی بر اساس طرحی درست از مسأله‌یابی پیگیری می‌کنند.
بنابراین سنجه «حل مسأله» تنها مدیریت افکار عمومی در لایه رسانه‌ای تعریف نمی‌شود بلکه پیگیری مطالبات مردم، مقدمه متوقف کردن یک مسأله پیش از رسیدن به مرحله چالش و بحران است و این مهم، نه تنها بر دوش رسانه‌ای به نام سازمان صداوسیما بلکه پیش از آن، متوقف بر اصلاح مدیریت‌ها در هر عرصه مربوطه است. ساده اینکه «مدیریت مسأله آب» بدون «حل مسأله آب» اتفاق نمی‌افتد و رسانه ملی باید نقش خود را در سطح مسأله‌یابی تعریف کند تا مردم این رسانه را از آن خود بدانند و در پیگیری مسائل‌شان، به او اعتماد کنند نه اینکه تنها پس از وقوع بحران‌ها و چالش‌ها، حضور او را به طور غیرمستقیم حس کنند.
نقش رسانه‌های محلی در حل بحران‌ها غیرقابل جایگزینی است
چنان‌که یکی از مطالعات درباره نقش رسانه‌های محلی در مدیریت بحران در یکی از حوادث سیل انگلستان نشان می‌داد، دسترسی مردم به رسانه‌های ملی و اعتماد آنها به رادیوی فعال منطقه، تأثیر بسزایی در کاهش تلفات داشته است.
جبلی در این نشست درباره اهمیت دفاتر استانی صداوسیما تصریح می‌کند: «بحث استان‌ها دغدغه جدی ماست، ما برای چه کسی داریم برنامه پخش می‌کنیم؟ مردم تهران یا مردم سراسر کشور؟ ما هنوز به نقطه مطلوب مورد نظر نرسیدیم و هنوز نزدیک به آن نقطه هم نشده‌ایم؛ ایجاد تحول در استان‌ها چالش سخت‌تری نسبت به تحول در کانال‌های سراسری است.»
ضرورت تقویت رسانه‌های محلی
این در حالی است که با توسعه عدالت اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی در سطح کشور ظرف چهار دهه گذشته، ایجاد گفتمان نقد مرکزگرایی در میان نخبگان و مردم و بالا رفتن آگاهی عمومی بر اثر توسعه رسانه‌های اجتماعی، به رویکرد «حل مسأله» در همه جای کشور نیاز بیشتری پیدا کرده‌ایم چنان که بر اساس شواهد روشن و در صورتی که بررسی صورت گیرد، متوجه خواهیم شد که نرخ رشد چالش‌ها و بحران‌های اجتماعی و سیاسی در استان‌های ظرف دهه اخیر، از همه سال‌های ماقبل آن بیشتر بوده است.
بنابراین اگر بخواهیم از پرورش یک مسأله به اندازه یک چالش و پس از آن به اندازه یک بحران، که خواست و راهبرد رسانه‌های دشمن است جلوگیری کنیم، هیچ چاره‌ای جز اتخاذ رویکرد «حل مسأله» نخواهیم داشت و خطاب محاسباتی در این رویکرد نیز همان است که نقش رسانه ملی را تنها در لایه اطلاع‌رسانی و مدیریت افکار عمومی با ابزارهای روانی تعریف کنیم حال آنکه اقتضای نظام مردم‌سالاری دینی، مشارکت دادن آنان در بازشناسی مسائل و حل آن‌هاست که مهم‌ترین ابزار ایجاد اعتماد و مؤلفه قدرت رسانه ملی به‌عنوان ارگان حاکمیت نیز خواهد بود. تقویت رسانه‌های محلی از طریق آموزش و توانمندسازی نیروهای محلی، قدرت بخشیدن به آنان در سازکار سازمانی و تکیه و اعتماد به نگاه آنان در حل مسائل محلی می‌تواند اولین گام مؤثر در این زمینه باشد.