بیتا میرعظیمی
خبرنگار

ملیحه غبرایی، بانوی پرتلاشی است که امسال با دریافت نشان «کشاورز نمونه ملی» از شهرستان کاشان، موفقیتی دیگر به کارنامه فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی خود افزوده است. بانویی 34 ساله که در کنار نقش همسری و مادری و بیش از یک دهه سابقه کار و تسهیل‌گری در حوضه آبخیز کاشان، در اجرای طرح جلب مشارکت مرتع‌داران در حوزه‌های مختلف، اقدامات سازنده‌ای انجام داده است. او دانشجوی دکترای مدیریت مناطق خشک و بیابانی بوده و با حمایت‌های بی‌دریغ همسر و خانواده‌اش، خلاقیت و نوآوری‌های بسیاری در حوزه کشاورزی خلق کرده و اقدامات ارزشمندی را به مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان کاشان ارائه داده است.
امسال با ارزیابی و بررسی ۲۷ هزار کشاورز در سراسر کشور، ۱۷۱ کشاورز نمونه در سطح ملی انتخاب و معرفی شدند. کارآفرینی، خلاقیت و نوآوری، کیفیت تولید، بهره‌وری در مصرف آب و نهاده‌های کشاورزی و... از جمله شاخص‌های انتخاب کشاورز نمونه ملی است. کشاورزی که با عرضه توانمندی‌ها در پهنه تولید، به یکی از بازوهای ترویج و آموزش کشاورزی تبدیل شده و ضمن ارتباط با تولیدکنندگان، حلقه انتقال دانش و مهارت به مزرعه را تکمیل می‌کند. «ایران» با اولین بانوی کشاورز نمونه ملی شهرستان کاشان طی یک دهه اخیر به گفت‌و‌گو نشسته و موفقیت‌ها و چالش‌ها در جلب اعتماد مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان را مورد واکاوی قرار داده است.
اعتماد مرتع‌داران و کشاورزان
 ملیحه غبرایی، مدیرعامل شرکت تعاونی مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان کاشان است. او به «ایران» می‌گوید:«از سن 22 سالگی به‌عنوان مدیرعامل شرکت تعاونی مشغول به کار شدم. روزهای اول مردم خیلی به شرکت‌های تعاونی به دلیل ضعف در کارکرد اعتماد نمی‌کردند، به همین دلیل از همان بدو تأسیس شرکت تعاونی، تمام تلاش خود را برای جلب اعتماد مردم به‌کار بستم. خدمت‌رسانی به کشاورزان و مرتع‌داران را در اولویت کاری خود قرار داده و پس از سال‌ها تلاش بی‌وقفه، اعتماد همه مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان را جلب کردم.»
وی می‌افزاید:«با گذشت زمان شرکت تعاونی مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان کاشان به حلقه واسطی میان مردم و دولت تبدیل شد. در زمستان آستین‌ها را بالا زده و میان کشاورزان جو و... توزیع کرده  و فصل چرا برای کنترل کوچ وارد صحنه شده و بخش زیادی از مشکلات مرتع‌داران را حل‌و‌فصل کردیم. با گذشت زمان شرکت تبدیل به یک بنگاه ریش‌سفیدی و برای حل مشکلات مرتع‌داران و کشاورزان پیشقدم شد. وقتی مردم دیدند مشکلاتشان حل شده و خدماتی نیز به آنها ارائه می‌شود، اعتماد کرده و اغلب آنها به عضویت شرکت تعاونی درآمدند.»
مشکل بیمه مرتع‌داران حل شد
 کشاورز نمونه ملی به یکی از مشکلات عمده مرتع‌داران اشاره کرده و می‌گوید:«تا چندی پیش مرتع‌داران کشور به دلیل نداشتن جا و مکان مشخص تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار نگرفته بودند. شرکت تعاونی مرتع‌داران و کشاورزان بالغ بر 5-4 سال برای حل این مشکل دوندگی کرد. خوشبختانه تلاش‌ها به ثمر رسیده و برای اولین‌بار مرتع‌داران سراسر کشور تحت پوشش بیمه اجتماعی قرار گرفتند. به گونه‌ای که حالا حدود 700-800 نفر از مرتع داران شهرستان کاشان، تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گرفتند. بیمه آنها یارانه‌ای بوده و سختی کار برای آنها لحاظ می‌شود. در حال حاضر اگر یک فرد عادی ماهی 2 میلیون حق بیمه پرداخت می‌کند، مرتع‌داران حدود 400 هزار تومان حق بیمه می‌دهند. در هر صورت اقدامات خوبی انجام شده و نظر مرتع‌داران و کشاورزان برای عضویت و سهامداری شرکت جلب شده است. اغلب مرتع‌داران شهرستان به عضویت اتاق اصناف کشاورزی درآمده و همگی همزمان عضو همیار طبیعت نیز شده‌اند.»
آنگونه که این بانوی کاشانی می‌گوید:«1400 سال سختی برای مرتع‌داران و کشاورزان بود؛ خشکسالی سایه سنگینش را بر سراسر کشور پهن کرده و به تبع آن نهاده دام نیز کم شده بود. آن زمان تنها به دام سنگین مرتع‌داران یارانه تعلق می‌گرفت و دام‌های سبک از این امتیاز برخوردار نبودند. شرکت برای حل این مشکل آستین‌ها را بالا زده و با پیگیری‌های متعدد از وزارتخانه و برگزاری جلسات مختلف، برای دام سبک مرتع‌داران نیز یارانه گرفت. همان زمان بالغ بر 4 هزار تن جو میان کشاورزان و مرتع‌داران توزیع شد.»
تسهیل‌گری در حوضه آبریز
وی تصریح می‌کند:«همان سال اتفاق خوب دیگری برای مرتع‌داران رقم خورد. آنها پیش‌ترعلاقه‌ای به پلاک‌کوبی دام‌ها نداشته و تأکید داشتند این کار هیچ مزیتی برای ما ندارد. این در حالی است که پلاک‌کوبی برای دام‌ها حکم شناسنامه را داشته و ضمن آگاهی جهاد کشاورزی از تعداد دام‌ها در منطقه، از میزان دزدی دام‌ها نیز کاسته می‌شد. با ارائه اطلاعات لازم به مرتع‌داران و کشاورزان، موافقت اغلب آنها برای پلاک‌کوبی جلب و این رویه در منطقه متداول شد.» آنگونه که مدیرعامل شرکت تعاونی مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان کاشان می‌گوید:«در زمینه تسهیل‌گری در حوضه آبخیز نیز اقدامات ارزشمندی انجام شده است. طی این سال‌ها شرکت، روستاهای مستعد سیل را شناسایی کرده و پس از پیگیری‌های اداری، سیل‌بندها را ساخته و نصب کرد. همچنین سال 1399 با احاله مدیریت نهالستان شهرستان کاشان، در تولید نهال مشارکت کرد. همزمان شرکت تعاونی مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان کاشان در امور اجتماعی نیز اقدامات متعددی انجام داد و در ارائه وام و تسهیلات به مرتع‌داران و کشاورزان مشارکت جدی کرد. در نهایت، مجموعه این اقدامات و پیگیری‌ها برای رفاه حال مرتع‌داران و کشاورزان مورد توجه قرار گرفت و اینجانب به‌عنوان کشاورز نمونه ملی شهرستان کاشان برگزیده شدم.»
ارائه تسهیلات کم‌بهره
این بانوی نمونه ملی مهم‌ترین مؤلفه موفقیت در شغلش را علاقه و ارتباط با مردم دانسته و تأکید می‌کند:«بازاریابی در مشتری‌مداری است و با ارائه خدمات و رضایت مردم، موفقیت نیز سهل‌الوصول است. در حقیقت تعاونی‌ها حلقه واسط میان مردم و دولت بوده و می‌توانند بخش زیادی از مشکلات مردم را رفع کنند.»
مدیرعامل شرکت تعاونی مرتع‌داران و کشاورزان شهرستان کاشان همچنین به بخشی از مشکلات اداری و بوروکراسی اشاره کرده و می‌گوید:«در حال حاضر یارانه مرتع‌داران برداشته شده و مشکلاتی را برای مردم ایجاد کرده است. این در حالی است که یا باید یارانه‌ای پرداخت شده یا به جای آن تسهیلاتی به مرتع‌داران و کشاورزان ارائه شود. تعدادی از مرتع‌داران نیز با مشکلاتی نظیر پرداخت بموقع وام «دامدار کارت‌»ها دست و پنجه نرم می‌کنند. بهتر است جهاد کشاورزی برای حل این مشکل تفاهمنامه‌ای با بانک‌ها به امضا رسانده  تا تسهیلات کم‌بهره را در اختیار مرتع‌داران و کشاورزان قرار دهند.»