سرپرست دانشگاه فرهنگیان:
معلم اول ابتدایی بنای تعلیم و تربیت را پی‌ریزی می‌کند
جایی که وظیفه تربیت و آموزش به معلمان اول ابتدایی را دارد، دانشگاه فرهنگیان است. این دانشگاه باید هم‌راستا با برنامه‌های معاونت ابتدایی، معلمان را تربیت کند تا به آن هدف که به روز بودن معلمان کلاس اول است، دست یابیم. اما دانشگاه آموزش و پرورش به طور خاص برای ارتقای سطح آگاهی معلمان اول ابتدایی، تا چه حد دغدغه دارد و چه برنامه‌هایی در این زمینه دارد؟
سعید غیاثی ندوشن سرپرست دانشگاه فرهنگیان در پاسخ به این سؤال که دانشگاه فرهنگیان دقیقاً چه برنامه‌ای برای تربیت معلمان باسواد و با آگاهی بالا در پایه اول ابتدایی دارد؟ گفت: دانشگاه فرهنگیان، برنامه‌های بسیار جدی برای ارتقای علمی و تربیتی معلمان اول ابتدایی در سراسر کشور داشته است.
تربیت استادان مرجع برای آموزش معلمان ابتدایی، آموزش ۳۲۰ استاد دانشگاه فرهنگیان برای آموزش معلمان در سراسر کشور، آموزش استادان بازنگری کتاب‌های درسی دوره ابتدایی توسط مؤلفان درسی و تولید فیلم‌های آموزشی برای معلمان ابتدایی از جمله این برنامه‌هاست. همچنین برای دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان در رشته‌های آموزش ابتدایی، در کنار برنامه‌های درسی، برنامه‌های فرهنگی و غیردرسی متنوعی انجام شده است. همچنین توانمندسازی معلمان دوره ابتدایی با برنامه‌ریزی ویژه به‌صورت شبکه‌سازی با همکاری معاونت ابتدایی وزارت آموزش و پرورش صورت گرفته است.
غیاثی با تأکید بر اهمیت ارتقای سطح آگاهی معلمان کلاس اول گفت: یکی از ارکان اساسی رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها، آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش دارای دوره‌های آموزشی مختلفی است و مهم‌ترین، حساس‌ترین و اساسی‌ترین دوران آموزشی، دوره آموزش ابتدایی است. در پایه اول دبستان، شالوده شخصیت فکری و اجتماعی فرد شکل می‌گیرد. آموزش و پرورش ابتدایی به طور کامل شامل دانستنی‌های مقدماتی برای ورود به زندگی اجتماعی و تعلیمات ابتدایی عبارت از تعلیم نکات مقدماتی موضوع‌های مختلف در تعلیم و تربیت است.
بی‌شک پایه اول ابتدایی در آموزش دوره ابتدایی از بالاترین حساسیت و اهمیت برخوردار است، چرا که اساس و شالوده شخصیت فکری و اجتماعی فرد در آن بنیان نهاده می‌شود.
وی افزود: اکنون کودکان در سنین شش سالگی پا به دبستان می‌گذارند و خواندن و نوشتن رسمی را آغاز می‌کنند. با توجه به خصوصیات و ویژگی‌های کودکان در این سنین، تدریس در کلاس اول ابتدایی ویژگی‌های خاصی را می‌طلبد تا آموزگار بتواند کودکان را به درس و تحصیل علاقه‌مند سازد و به سؤالات کنجکاوانه آنان پاسخی مطلوب دهد و استعدادهای بالقوه آنان را به بالفعل تبدیل سازد. حضرت علی(ع) در این مورد می‌فرماید: آموزش به کودک، چون نقش بر سنگ نهادن است. لذا یک معلم کلاس اول ابتدایی، باید در درجه نخست به خصوصیات کودکان ۶ یا ۷ ساله کاملاً واقف باشد تا بتواند بر اساس آن روش‌های تدریس خود را تنظیم و مطالب را با توجه به اهداف کلی تعلیم و تربیت برای کودکان تفهیم کند.
غیاثی با تأکید بر اینکه کلاس اول دبستان به‌عنوان نقطه شروع تحصیل اهمیت بالایی دارد، توضیح داد: کودکان بسیاری از کارها مثل خرید از بوفه، بازی کردن بدون نظارت والدین و … را برای
اولین بار تجربه و احساس استقلال می‌کنند.
آنها مهارت‌های اجتماعی را که در دوران پیش‌دبستانی کسب کرده‌اند، در این دوره
به کار می‌برند. مهم‌ترین اهمیت پایه اول ابتدایی، شناخت معنای واقعی کلمات، حروف و اعداد است و در حقیقت پایه درسی و اخلاقی دانش‌آموزان در این مرحله شکل می‌گیرد. از طرفی کشف و پرورش استعدادها و توانایی‌های بچه‌ها برای مشارکت در فعالیت‌های سازنده اجتماعی، از جمله اهداف آموزش و پرورش به شمار می‌رود.
امروزه ضرورت و اهمیت آموزش در دوران کودکی (پایه اول ابتدایی) به حدی محسوس و شایان توجه است که بازتاب آن در تمامی بحث‌ها و پژوهش‌های علمی و برنامه‌های آموزشی به طور کامل
هویداست.
وی با تأکید بر این موضوع گفت: این گونه بحث‌ها و پژوهش‌های علمی، اهمیت آموزش در دوران کودکی (پایه اول) را از دو جهت مورد توجه قرار داده‌اند که یکی حساسیت و سهولت اثرپذیری کودکان پایه اول از محیط‌های آموزشی و دیگری دوام تأثیرات و عمق یادگیری آنها در این دوران است. وی درباره تأثیر معلم بر کودکان اول دبستان گفت: آموزگار پایه اول کار تدریسش را برای کودکانی آغاز می‌کند که اکثر قریب به اتفاقشان به کودکستان و دبستان نرفته‌اند. اثری را که این معلم در نخستین برخورد در روزهای اول دبســــــتان و به‌دنبــــــال آن در طــول سال تحصیلـی بر روح ایــــــــن کــــــــــودکان می‌گذارد، خشت اول تعلیم و تربیت رسمی است و بیشتر بر این اساس است که آینده طفل، پی‌ریزی می‌شود.
آموزگار پایه اول باید اساسی‌ترین هدف خود را در شناسایی استعدادهای نهفته شاگردانش بداند
غیاثی تأکید کرد: کودکی که تعلیم و تــــــربیتـــــــش به آمـــــوزگاری متـــــــخصـــص در پایه اول سپرده می‌شود، گرچه به ظاهر کوچک و ساده است، اما باطنی بزرگ و پیچیده دارد. پیش از آنکه قدم به دبستان بگذارد بر اثر عوامل و شرایط محیط زندگانی خود، از روز ولادت تا به آن روز، از لحاظ جسم و روح دارای خصوصیت‌هایی شده که نمودار شخصیت تکوین یافته اوست. اگر معلم پایه اول ابتدایی هرچه زودتر به این اختصاصات فردی طفل توجه نکند، یکایک شاگردان را از لحاظ جسم و روح نشناسد و همچنین به وجوه اشتراک و صفات اختصاصی آنان پی نبرد در تعلیم وتربیت کودکان راهی پیموده است که غالباً جبران آن غیرممکن
می‌شود. غیاثی افزود: آموزگار پایه اول باید اساسی‌ترین هدف خود را در این بداند که استعدادهای نهفته شاگرد را شناسایی و آنها را برانگیزد و قوای بدنی و روحی کودک را متعادل پرورش دهد و این استعدادها در فرصت‌ها و شرایط مناسبی که برای ایجاد شوق تحصیل طفل فراهم می‌شود، تربیت شوند و دانش‌آموز امروز پس از فراغ از تحصیل بتواند در جامعه قبول مسئولیت کند و فردی متدین، با تقوا، مستقل، وظیفه‌شناس، مفید به حال خود و جامعه تربیت شود.
