ساخت یک میلیون و 600 هزار واحد مسکونی در روستاها و شهرهای کوچک، بخشی از برنامه نهضت ملی مسکن است که باید اجرا شود. آمار نشان می‌دهد در نهضت ملی مسکن، ساخت و ساز روستایی شرایطی مناسب دارد و بر طبق برنامه پیش می‌رود. به گفته مجید جودی، معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ۳۱۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن در روستاها از ابتدای اجرای نهضت ملی مسکن تاکنون وارد فاز اجرایی شده است که 160 هزار واحد تحویل داده شده و ۱۵۰ هزار واحد نیز در دست ساخت است. متولی اجرای برنامه نهضت ملی مسکن در روستاها بنیاد مسکن است.
جودی توضیح‌داد: از سهمیه ۲۰۰ هزار واحدی سال ۱۴۰۱، اکنون ۱۸۰ هزار واحد عقد قرارداد شده و ۲۰ هزار واحد نیز در مرحله جذب و عقد قرارداد بانکی است. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تعهد کرده است تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن را در شهرها و روستاها عملیاتی و اجرایی کند.
جمشید برزگر، رئیس کانون سراسری انبوه سازان نیز با اشاره به اجرای نهضت ملی مسکن، پیشبرد آن در روستاها را بر اساس برنامه برآورد کرد و گفت: دولت سیزدهم در ساخت و نوسازی مسکن روستایی موفق عمل کرده است و آمار این موضوع را تأیید می‌کند.
برنامه جامع بخش مسکن، ساخت و نوسازی سالانه 200 هزار مسکن روستایی را طرح‌ریزی کرده است. این برنامه در یک دهه گذشته آمار موفقی نداشته است اما تأکید دولت سیزدهم بر حمایت از ساخت مسکن روستایی است. با این هدف در دو سال دولت سیزدهم تسهیلات ساخت مسکن روستایی دوباره و در مجموع 250 میلیون تومان افزایش یافته است. پیش از این وام مسکن روستایی 100 میلیون تومان بود که به 200 میلیون تومان در سال 1401 افزایش یافت و اخیراً نیز با مصوبه دولت مبلغ وام از 200 میلیون تومان به 350 میلیون تومان رسیده است. بنابراین گزارش، سقف وام ساخت مسکن روستایی به تعداد سالیانه ۲۰۰ هزار فقره در حال حاضر ۲۰۰ میلیون تومان است که از آبان سال ۱۴۰۱ به تصویب هیأت وزیران رسید. این مبلغ بخشی از هزینه‌های ساخت مسکن در روستاها و شهرهای کمتر از ۲۵ هزار نفر را پوشش می‌دهد. در روزهای اخیر دولت با کلیات افزایش سقف این تسهیلات در سال ۱۴۰۲ به مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان برای ۳۵۰ هزار فقره موافقت کرده است.
اوایل شهریورماه وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده بود که پیشنهاد افزایش وام مسکن روستایی را به هیأت دولت ارائه کرده است. روز گذشته نیز سخنگوی دولت از افزایش سقف تسهیلات ساخت مسکن روستایی خبر داد. امروز هم رئیس بنیاد مسکن اعلام کرد مبلغ این وام ۳۵۰ میلیون تومان شده که کلیات آن به تصویب رسیده است.
از جمله اهداف و اثرات اجرایی طرح ویژه ساخت، بهسازی و نوسازی مسکن روستایی، افزایش تمایل به ماندگاری هرچه بیشتر در روستاها، جلوگیری از مهاجرت به شهرها و احداث مسکن مهندسی ساز مقاوم و ایجاد آرامش روحی و روانی است.
در برنامه‌ای دیگر، تسهیل واگذاری زمین در روستاها برای ساخت مسکن روستایی متقاضیان در دستور کار دولت قرار گرفته و بر اساس آن تا آخر امسال 500 هزار قطعه و تا سال آینده یک میلیون قطعه زمین به متقاضیان ساخت مسکن روستایی واگذار میشود. عرضه زمین، سیاست دولت برای مهاجرت معکوس به روستاها و همچنین کاهش قیمت تمام شده مسکن است.
به گفته مهرداد ذرپاش، وزیر راه و شهرسازی بنا به تأکید رئیس جمهوری تا پایان این دولت؛ تکمیل راه‌ها، آسفالت و بهبود کیفی مورد توجه قرار دارد، واگذاری زمین و الحاق به طرح‌های هادی روستایی برای ماندن در روستاها از دیگر طرح‌های وزارتخانه متبوع است.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه با ارائه تسهیلات بانکی عملکرد نسبتاً خوبی در روستاها داشتیم و امیدواریم با استمرار آن خود مردم برای ساخت مسکن اقدام کنند، افزود: مرحله واگذاری طرح مسکن به منظور مشوق‌های جوانی جمعیت در حال تحقق است و این غیر از زمین‌های واگذاری است که در شهرها و شهرستان‌ها به مردم داده شد و رقمی بالغ بر ۴۰۰ هزار قطعه زمین را شامل می‌شود.
بذرپاش با اعلام اینکه با همکاری بنیاد مسکن عزم جدی برای ساخت مسکن در روستاها انجام شد، گفت: تا پایان سال خبرهای خوبی از واگذاری زمین در روستاها خواهیم داشت.
وی واگذاری زمین را برنامه اصلی دولت سیزدهم برای ساخت مسکن دانست و افزود: نمی‌توانیم حرف از بازگشت به زندگی روستایی و ارزش افزوده زیست روستایی بزنیم در حالی که نفس روستا با بسته بودن طرح‌های هادی بسته است.
در نهضت ملی مسکن، بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی وزارت راه و شهرسازی، تاکنون 93 هزار 903 قطعه زمین به صورت انفرادی و 202 هزار 906 قطعه زمین به صورت گروهی به متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن واگذار شده است.
بر اساس این آمار در مجموع، 296 هزار 809 قطعه زمین برای ساخت مسکن در اختیار طرح نهضت ملی مسکن قرار گرفته است. همچنین بر اساس آمار، 14 هزار 868 قطعه زمینه به صورت انفرادی و 8 هزار 370 قطعه زمین به صورت گروهی نیز به متقاضیان طرح جوانی جمعیت واگذار شده است.
با توجه به آمار یاد شده، وزارت راه و شهرسازی در مجموع و در قالب دو طرح نهضت ملی مسکن و قانون جوانی جمعیت 319 هزار 865 قطعه زمین در اختیار مردم به دو صورت گروهی و انفرادی قرار داده است. در همین راستا، ارسلان مالکی، رئیس سازمان ملی زمین و مسکن با اشاره به اهمیت تأمین زمین طرح نهضت ملی مسکن گفت: در کل ۱۰ سال دهه ۹۰، تنها تعداد ۱۳۳ هزار خانواده زمین دریافت کردند.
وی افرود: دولت سیزدهم برای اجرای نهضت ملی مسکن و ایجاد شهرک‌های جدید ۵۱ هزار هکتار زمین تأمین کرده است. امسال تمرکز تمام ادارات راه و شهرسازی استان‌ها و سازمان ملی زمین و مسکن، در راستای آماده‌سازی زمین، فراهم کردن زیرساخت‌ها و امکانات زمین‌های خارج از محدوده حریم شهرها بوده و تلاش برای الحاق این زمین‌ها به شهر ادامه دارد.
مالکی با اشاره به طرح دولت برای تأمین مسکن خانواده‌های کم درآمد گفت: تلاش داریم تا امسال دهک‌های اول تا سوم را هم تحت پوشش خدمات خود در حوزه تأمین زمین مسکونی قرار دهیم.