نگاهی به تاریخچه رویاروییها بیـن جنـــــــــــــــــــبش حماس و رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۸۷ تاکنون
۳۶ سال مقاومت بیامان
فائـــزه ســـادات یــــــوســــفی/ سرزمینهای اشغالی در طول تاریخ پرتلاطم خود بارها شاهد نبردی نامتوازن بین جنبش حماس و نیروهای اشغالگر رژیم صهیونیستی بوده است. رژیم صهیونیستی علیرغم دارا بودن ارتش چندگانه، تجهیزات پیشرفته نظامی و هوایی، سلاحهای رزمی متنوع و حمایتهای دولتهای غربی اما در این نبردها هیچ پیروزی قابل توجهی را کسب نکرده و همواره در بهترین حالت به ایستایی رسیده است. در مقابل، نیروهای نظامی مقاومت از جمله حماس که تحت ظالمانهترین فشارهای بینالمللی قرار داشته و دسترسی آن به سلاحها به طور محدودی بوده، در مقابل این ارتش پرمدعا که خود را دارای تسلیحاتی بینظیر چون گنبد آهنین میدانند ایستادگی کرده و حتی آغازگر نبرد علیه آن بوده است. البته شایان ذکر است توان رزمی گروههای مقاومت با اتکا به توان داخلی توانسته ارتقای خیرهکنندهای داشته باشد تا آنجا که برخی از سلاحها چون پهپاد را در شرایط سخت محاصره بومیسازی کرده است. به منطور اطلاع از این درگیریها -مشخصاً بین حماس و رژیم صهیونیستی -در ادامه تاریخچهای از آنها ارائه میگردد.
انتفاضه اول (1993-1987)
زیر گرفته شدن چند کارگر فلسطینی توسط یک کامیون اسرائیلی و شهادت 4 فلسطینی، موجب شد که مردم به مقر ارتش رژیم صهیونیستی در جبالیا سنگاندازی کنند. در مقابل، سربازان صهیونیست اقدام به شلیک تیر هوایی کردند. فلسطینیان نیز با باران سنگ و کوکتل مولوتف جواب آنها را دادند. این باعث شد ارتشیان درخواست نیروی کمکی کنند. این جرقه اولیه انتفاضه اول فلسطین بود. ولی کار به همین جا ختم نشد و انتفاضه شهر به شهر گسترش یافت. در آن انتفاضه 1300 فلسطینی شهید شدند. این انتفاضه با امضای توافقنامه اسلو میان رژیم اشغالگر قدس و سازمان آزادی بخش فلسطین در سال 1993 به طور کامل متوقف شد.
انتفاضه دوم (2005-2000)
شروع این انتفاضه موسوم به انتفاضه اقصی به ورود «آریل شارون» نخستوزیر وقت رژیم اشغالگر قدس به مسجدالاقصی همراه با تعداد زیادی از نظامیان ارتش صهیونیستی برمیگردد که در نهایت طی درگیری اولیه بین نمازگزاران و نظامیان رژیم چندین نفر شهید و مجروح شدند. این انتفاضه در مقایسه با انتفاضه اول شاهد درگیریهای بیشتر و افزایش عملیاتهای نظامی و درگیریها میان مقاومت فلسطین و ارتش صهیونیستی بود. بر اساس آمارهای رسمی 4412 فلسطینی شهید و 48 هزار و 322 نفر زخمی شدند و در طرف مقابل نیز 1069 صهیونیست به هلاکت رسیده و 4500 نفر دیگر زخمی شدند. در جریان این انتفاضه مناطق مختلف کرانه باختری و نوار غزه در معرض تجاوزات نظامی ارتش صهیونیستی قرار گرفت. پس از این واقعه، نیروهای اسرائیلی 38 سال پس از تصرف غزه به طور یکجانبه از غزه خارج شدند، شهرکها را رها کردند و منطقه تحت کنترل خودگردان فلسطین را ترک کردند.
نبرد الفرقان 2008
رژیم صهیونیستی اولین جنگ گسترده خود را در ۲۷ دسامبر سال ۲۰۰۸ علیه غزه آغاز کرد که 22 روز به طول انجامید. صهیونیستها این جنگ را «سرب گداخته» و رزمندگان مقاومت، آن را «نبرد فرقان» نامیدند.
این جنگ گرچه خشنترین جنگ غزه نبود، اما برای غزهایها به مثابه «شوک» بود، زیرا که اولین تجربه جنگی آنها بود. در این جنگ، رژیم صهیونیستی به شکل بیسابقهای کشتار وحشتناکی انجام داد. جالب اینکه نام این عملیات چهار بار تغییر داده شد به این ترتیب که نخست «نبرد خانه به خانه» نامیده شده و سپس «پرداختن هزینه» نام گرفته و بار دیگر به «کشیدن دندان» تغییر داده شد و در نهایت «زمستان داغ» نام گرفت. بر اساس آمارهای رسمی، هزار و ۴۳۶ فلسطینی از جمله حدود ۴۱۰ کودک و ۱۰۴ زن بر اثر تجاوز اشغالگران شهید و بیش از ۵ هزار و ۴۰۰ نفر دیگر زخمی شدند که نیمی از آنها کودک بودند. همچنین بیش از ۴ هزار و ۱۰۰ واحد مسکونی به طور کامل ویران و حدود ۱۷ هزار واحد دیگر به صورت جزئی منهدم شدند.
عملیات توهم بر باد رفته (2006)
پس از آنکه جنبش حماس در عملیات معروف به «توهم بر باد رفته» گلعاد شالیت، سرباز اسرائیلی را به اسارت گرفت، نیروهای ارتش اسرائیل در واکنش به این اقدام در عملیات گسترده نظامی تحت عنوان «بارانهای تابستان» در 28 ژوئن غزه را هدف حمله وحشیانه خود قرار دادند. شالیت سرانجام بیش از پنج سال بعد در یک تبادل زندانی آزاد میشود.
نبرد غزه (2007)
در این نبرد، حماس در یک جنگ داخلی کوتاه غزه را تحت کنترل گرفت و نیروهای فتح وفادار به محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان را که در کرانه باختری مستقر است برکنار کرد.
عملیات حجارة السجیل (2012)
این عملیات با ترور احمد الجعبری فرمانده کل گردانهای عزالدین قسام در غزه کلید خورد. در آن زمان ایهود باراک وزیر جنگ وقت اسرائیل مدعی شد که هدف از این حمله نابودی کانونهای تروریسم و از بین بردن تمام کسانی است که در شلیک موشکهای فلسطینی علیه اسرائیل دست دارند. این حمله 155 شهید و صدها مجروح بر جا گذاشت و اسرائیل نیز به کشته شدن 20 نفر از نیروهای خود و مجروح شدن حدود 625 اسرائیلی اعتراف کرد. نیروهای مقاومت فلسطین نیز 8 روز شهرکهای صهیونیستنشین را با صدها موشک هدف قرار دادند.
العصف المأکول (علف خرد شده) 2014
اسرائیل هشتم ژوئیه با شروع عملیاتی تحت عنوان صخره سخت، حملات سنگین هوایی و موشکی و نیز دریایی را علیه حماس کلید زد، اما به دلیل بینتیجه ماندن این حملات، غزه را از راه زمینی نیز هدف قرار داد. گستردگی عملیات صخره سخت موجب شد از همان ابتدا خسارات انسانی و مالی شدیدی بر فلسطینیها تحمیل شود. در آن زمان رژیم صهیونیستی که هدف از این عملیات را نابودی قدرت موشکی مقاومت اعلام کرده بود پس از 9 روز همچنان شاهد فعالیت سکوهای موشکی فلسطینیها بود که نهتنها تلآویو بلکه حیفا را نیز در تیررس داشت.اسرائیل با مشاهده بینتیجه ماندن حملات هوایی، عملیات زمینی یا همان مرحله دوم جنگ را آغاز کرد اما این اقدام با نتایج غیرمنتظرهای همراه بود زیرا تلفات نظامیان اسرائیلی را به سرعت بالا برد در نتیجه ادامه جنگ به معنی ادامه کشته شدن نظامیان اسرائیلی در جنگ تونلها بود. این عملیات موجب شهادت 1900 فلسطینی شد که 80 درصد آنان غیر نظامی و بقیه نیز از نیروهای مقاومت بودند.در آن زمان گردانهای
عزالدین قسام شاخه نظامی مقاومت اسلامی حماس در واکنش به عملیات نظامی صخره سخت عملیاتی را تحت عنوان العصف المأکول (علف خرد شده) و جنبش جهاد اسلامی نیز عملیات البنیان المرصوص (بنیاد پولادین) را آغاز کردند.
2018
تظاهرات فلسطینیها در مرز محصور شده غزه با اسرائیل آغاز شد. سربازان اسرائیلی برای عقب نگه داشتن معترضان آتش گشودند. گزارش شده است که بیش از 170 فلسطینی در تظاهرات چند ماهه شهید شدهاند که همچنین باعث درگیری بین حماس و نیروهای اسرائیلی شده است.
سیفالقدس 2021پ
آتش این نبرد در ماه مبارک رمضان و به دنبال تعرض نیروهای رژیم صهیونیستی به مردم فلسطین در شهر قدس اشغالی و مسجدالاقصی شعلهور شد. دستور آغاز حمله پس از تعیین ضربالاجل از سوی «محمد الضیف» فرمانده کل «کتائب القسام» شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین برای تمام گروههای مقاومت مستقر در نوار غزه صادر شد و رزمندگان مقاومت شهرها و شهرکهای اشغالی را هدف حملات گسترده راکتی و موشکی خود قرار دادند.
وزیر جنگ وقت رژیم صهیونیستی درباره این نبرد گفته بود که سیفالقدس زخمی عمیق و ماندگار در فهم و احساس «اسرائیلیها» ایجاد کرد. این جنگ با وساطت مصر و با تعیین شروط از سوی مقاومت فلسطین در بامداد روز بیست و دوم ماه مه با شهادت بیش از ۲۰۰ فلسطینی و هلاکت ۱۳ صهیونیست به پایان رسید. پیش از طوفان الاقصی، این آخرین نبرد بین جنبش حماس و رژیم صهیونیستی قلمداد میشود.
2022
حداقل 44 نفر، از جمله 15 کودک، در سه روز خشونت که با حمله هوایی اسرائیل به یک فرمانده ارشد جهاد اسلامی آغاز شد، شهید شدند.اسرائیل میگوید این حملات یک عملیات پیشگیرانه در برابر حمله قریبالوقوع جنبش شبه نظامی تحت حمایت ایران بود که فرماندهان و انبارهای اسلحه را هدف قرار میداد. در پاسخ، جهاد اسلامی بیش از 1000 موشک به سمت اسرائیل شلیک کرد.
ژانویه 2023
پس از حمله نظامیان اسرائیلی به اردوگاه آوارگان و شهادت هفت مرد مسلح فلسطینی و دو غیرنظامی، جهاد اسلامی در غزه دو موشک به سمت اسرائیل شلیک کرد. راکتها زنگ خطر را در جوامع اسرائیلی نزدیک مرز به صدا درآوردند اما تلفات جانی نداشتند. اسرائیل با حملات هوایی به غزه پاسخ داد.
اکتبر 2023
حماس با حمله غافلگیرانهای که مردان مسلح از مرز را با رگبار سنگین موشکها ترکیب کردند، یکی از بزرگترین حملات سالهای اخیر را به اسرائیل از نوار غزه انجام داد. جهاد اسلامی میگوید که نیروهایش به این حمله پیوستهاند.