فائزه سادات یوسفی
خبرنگار

با اعلام نتایج انتخابات پارلمانی اسلواکی، واقع در اروپای شرقی و همسایه اوکراین و پیروزی چپگرایان اردوگاه غرب دچار تشویش و نگرانی شده است، زیرا پیروزی آنها در حالی رخ داده است که این کشور عضو ناتو است و دولت فعلی از آغاز عملیات نظامی در اوکراین، با ارسال سلاح، حمایت از تحریم‌ها علیه مسکو و اسکان دادن بیش از ۱۰۰ هزار پناهجوی اوکراینی به طور تمام قد از کی‌یف حمایت کرده بود. اما چپگرایان به عنوان اپوزیسیون در 20 ماه اخیر مخالفت خود را با این سیاست‌ها اعلام کرده بودند و اکنون غرب نگران آن است که عواقب پیروزی آنها بر جنگ اوکراین چگونه خواهد بود.
به گزارش یورونیوز، حزب «هدایت» (Smer) که رابرت فیکو، نخست‌وزیر پیشین اسلواکی رهبری آن را برعهده دارد، در انتخابات پارلمانی اسلواکی با کسب 23 درصد آرا در مقابل 17 درصد لیبرال‌ها (حزب حاکم) به پیروزی رسید.
او در جریان رقابت‌های انتخاباتی از سیاست‌های ناتو انتقاد کرده و وعده داده بود، در صورت پیروزی کمک‌های کشورش به اوکراین را متوقف خواهد کرد. او طرفدار مذاکره و راهکار دیپلماتیک برای ایجاد صلح و پایان دادن به جنگ بوده و پیشتر حتی قول داده بود که اگر به قدرت برسد، یک گلوله به اوکراین پرتاب نکند. مضاف بر آن، دیدگاه‌های رابرت فیکو به مواضع مسکو نزدیک بوده که بسیاری آن را برخاسته از احساسات دوستانه سنتی بسیاری از اسلواکی‌ها نسبت به روسیه می‌دانند. او پیشتر گفته بود زلنسکی تمام دنیا را خسته کرده و وضعیت ناپایدار اوکراین در جنگ، دشواری‌های بسیاری را برای دیگران به وجود آورده است. در مقابل حزب رقیب که رویکرد غربی دارد، گفته بود که در صورت رسیدن به قدرت، حامی این کشور درگیر جنگ خواهد بود. زوزانا چاپوتووا، رئیس‌جمهوری اسلواکی پیش از این گفته بود، نامزد حزب برنده در انتخابات را فارغ از ترجیح شخصی خود مأمور تشکیل دولت آینده خواهد کرد.

برهم خوردن توازن قوا در جنگ اوکراین
 پیروزی حزب مخالف در اسلواکی که از سیاست اتحادیه اروپا در قبال اوکراین انتقاد می‌کند، سیگنال هشداردهنده‌ای برای محافل ضدروسی در اروپاست. الحاق شدن اسلواکی به رویکرد مجارستان می‌تواند بر توازن قوا در جنگ سایه اندازد و ناتو را از پیامدهای منفی و ادامه روند آن بیمناک کند. این امر همچنین نشان‌دهنده تغییر بیشتر در منطقه علیه لیبرالیسم سیاسی است که ممکن است در صورت پیروزی محافظه‌کاران حزب PiS در انتخابات لهستان در اواخر ماه جاری میلادی تقویت شود.
این در حالی است که ناتو در اجلاس لیتوانی در تیرماه امسال، عزم جدی برای نمایش وحدت و اتحاد در مقابل مسکو داشت. «وحدت بی‌سابقه متحدان» در همه موضوعات، ‌از جمله مواضع کلیدی این سازمان است که رهبران ناتو در هر اجلاسیه آن را مطرح می‌کنند و از آن به عنوان افتخاری برای خود یاد می‌کنند، چرا که وجود اختلاف در این اتحاد می‌تواند سرآمد هرگونه شکافی در ناتو باشد و از سوی دیگر نمایش شکننده‌ای از این ارتش جهانی به دنیا مخابره می‌کند.
مخدوش شدن این تصویر در عرصه بین‌الملل می‌تواند عواقب امنیتی برای ناتو در بر داشته باشد. علاوه بر آن تضمین‌های امنیتی ناتو به کی یف با رویکردهای دولت جدید اسلواکی نسبت به جنگ اوکراین، بی‌اعتبار و غیرکاربردی خواهد شد، چرا که این تضمین اکنون در بستر تهدیدآمیز خواندن مسکو و نقش ضدامنیتی آن برای کشورها کارآمد است. علاوه بر آن، عملکرد این سازمان که در برنامه خود همواره الحاق کشورها به این نهاد را عاملی بر مشروعیت بخشی برای اقدامات خود در کل جهان می‌داند، در نگاه دولتمردان زیر سؤال خواهد رفت.
حال پیروزی حزب منتقد سیاست‌های ناتو در مواجهه با جنگ اوکراین و روسیه، در اسلواکی به عنوان کشوری که موقعیت ژئوپلیتیکی ویژه‌ای در جنگ دارد، در ترسیم چشم‌انداز آینده ناتو مؤثر خواهد بود. این انتخابات ثابت کرد که ناتو نمی‌تواند تنها به سیاست‌های دولت‌ها تکیه کند و از انتقادات مردم اتحادیه اروپا بر مدیریت و ادامه جنگ در اوکراین چشم پوشی کند. اکنون پیچیده شدن نتیجه و بغرنج شدن وضعیت جنگی با نزدیک شدن به فصل سرما و همچنین نبود افق روشنی در ادامه نبردها بر نارضایتی مردم اروپا افزوده است. بویژه که معضلات امنیتی و مشکلات اقتصادی در اروپا با منشأ جنگ در اوکراین بوده و اکنون کشورهای عضو بودجه‌های کلانی را برای تقویت جبهه نبرد در نظر گرفته‌اند. همزمان با این تحولات، ‌‌این احتمال وجود دارد که سایر کشورهای عضو ناتو که رویکرد محتاطانه‌تری اتخاذ کرده بودند به طور نزولی از تعهد خود به این سازمان بکاهند و اقتصاد خود را از گرداب تأمین جنگ نجات دهند.
از طرفی، پیروزی حزب طرفدار روس‌ها، ‌به قدرتمند شدن جبهه روسیه کمک زیادی کرده و تصمیمات حیاتی ناتو را تضعیف خواهد کرد.

توقف کمک به اوکراین
پیروزی چپگرایان اسلواکی در حالی رقم خورده است که در امریکا نیز جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز گذشته با امضای قانون تصویب شده کنگره بودجه دولت را برای مدت 45 روز - تا 17 نوامبر - بدون تخصیص بودجه برای نیازهای اوکراین تعیین کرد. منابع خبری اعلام کردند که امضای قانون تصویب شده، سرانجام ابهاماتی را که در هفته‌های اخیر تعطیلی دولت را تهدید می‌کرد برطرف کرد. این در حالی است که مقامات کی یف بارها تأکید کردند، اوکراین عملاً هیچ شانسی برای پیروز خارج شدن از درگیری با روسیه، بدون حمایت مالی ایالات متحده ندارد. در همین راستا، روز گذشته الکسی گونچارنکو، نماینده پارلمان اوکراین و عضو مجمع پارلمانی شورای اروپا بیان کرد: «آنچه دیروز در کنگره رخ داد، دیگر فقط یک زنگ بیدارباش نیست، بلکه در حال حاضر زنگی است که به ما گوشزد می‌کند  ما نیاز به تغییر داریم. ما باید کارها را متفاوت انجام دهیم.»
آنچه مشخص است، ‌جنگ اوکراین که تاکنون هیچ دستاوردی نداشته در حال از دست دادن اولویت خود در میان جوامع غربی است و برآیند آن در ایده حذف بودجه اوکراین که از سوی جمهوریخواهان تقویت می‌شد و پیروزی چپگرایان در اسلواکی، مشاهده شده و نشان می‌دهد که اوکراین تا چه اندازه دستخوش بازی‌های سیاسی در ایالات متحده شده و ارزش بنیادی برای آن ندارد.