سفر آیت‌الله رئیسی به مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، ابعاد و جزئیات بسیاری داشت؛ سفری پربرنامه و پرجزئیات که توانست رویکرد جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف را برای شخصیت‌ها و افکارعمومی جهان تبیین و تشریح کند. درباره جزئیات این سفر و تحولات مربوط به آن، با سیدمصطفی خوش‌چشم، کارشناس مسائل بین‌الملل و یکی از اعضای هیأت همراه رئیس‌جمهور در این سفر گفت‌و‌گو کرده‌ایم که می‌خوانید.

همه چیز حکایت از این داشت که برای استفاده حداکثری از فرصت کوتاه حضور آیت‌الله رئیسی در نیویورک، به خوبی برنامه‌ریزی شده است. به عنوان مثال، نخستین برنامه، نشست مفصل با رسانه‌های امریکایی بود که به نوبه خود، شروع خوبی برای این سفر محسوب می‌شد. این برنامه دیدار و دیدارهای دیگر تا چه اندازه توانست فضا رابه نفع هیأت ایرانی تغییر دهد؟
بیشترین ارتباط آیت‌الله رئیسی در این سفر با رسانه‌ها بود. در همان ابتدا، به محض ورود به نیویورک و استقرار در هتل محل اقامت، نشست با مدیران ارشد رسانه‌های مطرح امریکا برگزار شد که سردبیران و مدیران ارشد رسانه‌هایی چون پولیتیکو، سی‌ان‌ان، واشنگتن پست و دیگران حضور داشتند و آیت‌الله رئیسی به سؤالات آنان پاسخ دادند. بلافاصله هم نشست پرسش و پاسخ با اندیشمندان امریکایی و رؤسای اندیشکده‌های این کشور برگزار شد. همچنین مصاحبه مفصلی با سی‌ان‌‌ان و خبرنگار ارشد آن، یعنی فرید زکریا داشتند. در پایان این سفر هم یک نشست مطبوعاتی با حضور رسانه‌های مطرح و مهم جهان برگزار شد. در این نشست، با تأکید باید اشاره کنم که رسانه‌های بین‌المللی چون رویترز، سی‌ان‌ان، آسوشیتدپرس، کیودو ژاپن، ریانووستی روسیه، اسکای نیوز انگلستان و رسانه‌هایی از دیگر کشورهای جهان حضور داشتند و همه نیز راحت پرسش‌های خود را مطرح و پاسخ لازم را دریافت کردند. بر این اساس، می‌توان گفت که نخستین جلسه و برنامه این سفر و آخرین برنامه، نشست با رسانه‌های امریکا و جهان بود. هدف هم این بود که در این جلسات، به همه سؤالات پاسخ داده شود.

سؤالات حول چه محورهایی بود؟
 بسیاری از سؤالات به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، از جمله تبادل زندانی‌ها، روابط ایران و امریکا و گفت‌و‌گوها و سیاست منطقه‌ای ایران، بویژه ارتباط با عربستان و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس مربوط می‌شد. مسأله عضویت ایران در بریکس و اجلاس شانگهای هم مورد توجه رسانه‌های جهان بود. در این زمینه‌ها از سوی آیت‌الله رئیسی توضیحات مفصلی به خبرنگاران داده شد. ارتباط با رسانه‌ها که بخش عمده سفر آیت‌الله رئیسی را به خود اختصاص داد، رویکرد بسیار درستی بود، زیرا زمینه‌ای فراهم کرد تا این رسانه‌ها اطلاعات و روایت عالی‌ترین مقام اجرایی جمهوری اسلامی ایران را بشنوند و دریافت کنند.

یکی از بحث‌هایی که رئیس‌جمهور در نشست اول مورد توجه قرار دادند، مسأله رویکرد ایران در قبال بحران اوکراین بود. چقدر مواضع آیت‌الله رئیسی برای رسانه‌های جهان شفاف‌کننده بود؟
رئیس‌جمهور در این موارد توضیحات کاملی ارائه کردند، اما غیر از این، در دیدارهای رسانه‌ای مسائل مرتبط با اغتشاشات سال گذشته و نیز مسأله اوکراین تقریباً مورد پرسش نبود. بیشتر سؤالات معطوف به روابط ایران و امریکا و نیز در حوزه سیاست خارجی ایران در منطقه و جهان بود.

تغییر و تحولات سازنده اخیر، بویژه بحث‌ ارتباط و مبادلات ایرانی-عربی و ماجرای تبادل زندانیان چه بازخوردی در فضای افکارعمومی رسانه‌ای آنجا داشت؟
اتفاقاً بیشترین پرسش‌های رسانه‌ها درباره این مسائل بود، حتی استقبال از فرایندهای جدیدی که در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و نیز منطقه اتفاق افتاده است در اظهارنظرهای اندیشمندان و پژوهشگران و رهبران دینی دیده می‌شود. به عبارت دیگر، این شخصیت‌ها بیشترین سؤالات را درباره نگاه ایران به منطقه، تجدید روابط با عربستان و همچنین عضویت ایران در بریکس و شانگهای داشتند. در جلسه با اندیشمندان و رهبران دینی، آنان به وضوح از این فرایند استقبال می‌کردند. حتی اسکاد ریپرز که از مقامات اسبق آژانس و یکی از منتقدان صریح ایران بود، در جلسه با اندیشمندان، قبل از جلسه به خود من گفت که توقع نداشت به این جلسه دعوت شود و فکر می‌کرد این جلسه صرفاً با حضور موافقان سیاست جمهوری اسلامی ایران برگزار شود، اما او دید که برای حضور در این جلسه، اغلب منتقدان دعوت شده بودند. آقای ریپرز به من تصریح کرد، با سیاستی که ایران در قبال منطقه در پیش گرفته و نیز عضویت در ائتلاف‌های بین‌المللی، دیگر مسأله منزوی کردن ایران در عرصه بین‌الملل یک سیاست شکست خورده محسوب می‌شود و به صراحت بیان می‌کرد که ایران در طرف درست تاریخ ایستاده و دولت امریکا درحال ارتکاب اشتباه بزرگی است. همچنین بر این مسأله تصریح داشت که ایران با حرکت‌های اخیر در حوزه سیاست خارجی توانسته است از زیر بار فشار سیاسی امریکا خارج شود.
 
اقدام رئیس‌جمهور در بالابردن قرآن کریم و شروع سخنرانی خود با این محور، چه واکنشی در میان سران کشورهای اسلامی داشت؟
برای تهیه متن سخنرانی، با استفاده از مجموعه‌ای از کارشناسان، تولید فکر شده بود. به عنوان مثال، دست گرفتن قرآن از سوی ایشان یکی از این موارد بود. اتفاقاً رهبران مسلمان جهان و سیاستمداران مسلمان چه به صورت مکتوب چه شفاهی از این اقدام ایشان اعلام حمایت و تشکر کردند. فهرست بلندبالایی از رهبران جهان اسلام در اختیار داریم که به صورت مکتوب از آیت‌الله رئیسی قدردانی کردند که در چنین جایگاهی در مجمع عمومی سازمان ملل، قرآن را به دست گرفتند و از این مصحف شریف حمایت کردند.