متخصص تغذیه:
سرطان زاها را از برنامه زندگی تان حذف کنید
سرطان جدا از نامش که در جامعه بسیار ترسناک تعبیر میشود، ما را یاد شیمیدرمانی و هزینههای بالا میاندازد. این روزها در اطرافمان بسیار میبینیم یا میشنویم که کسی به این بیماری مبتلا شده است اما شاید بد نباشد بدانید که حدود یک سوم مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان به عوامل تغذیه، فعالیت فیزیکی و وضعیت روانی بیمار مرتبط است. افزایش مصرف غذاهایی با انرژی بالا که شامل مقادیر زیادی چربی، روغن و قند باشد، باعث افزایش خطر ایجاد برخی از سرطانها میشود. همچنین میزان چاقی در سطح جهانی تا 2 برابر افزایش پیدا کرده و خطر بعضی از سرطانها نیز به همین خاطر بیشتر شده است.
دکتر شهاب اولیایی متخصص تغذیه در گفتوگو با «ایران» استفاده مداوم از برخی مواد غذایی را ازجمله عوامل سرطانزا عنوان میکند و میگوید: «در ابتلا به بیماری سرطان عوامل متعددی دخیل است و تغذیه نامناسب یکی از آنهاست. مصرف بیش از حد گوشت قرمز، غذاهای فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس، غذاهای کنسروی یا غذاهایی که حاوی برخی سموم مثل رنگها، نگهدارندههایی مثل نیترات و بنزوات و سموم کشاورزی زدوده نشده هستند، همچنین مصرف برخی از غذاهای پرچرب و سرخ شده، میتواند افراد را به سمت انواع سرطان هدایت کند.»
او هم روی چاقی به عنوان یکی از عوامل ایجاد سرطان تأکید دارد: «تغییر سبک زندگی افراد، بیتحرکی، روی آوردن به غذاهای حاضری(کنسروی) مصرف فست فودها و... همه اینها سبب شده است تا میزان وزن افراد در جامعه نسبت به دهه گذشته افزایش پیدا کند. برای اندازهگیری میزان چاقی و اضافه وزن معمولاً از مقیاسی به نام شاخص توده بدن (BMI) استفاده میکنند. مطابق این شاخص، اگر BMI شما بالای ۳۰ باشد یعنی چاق محسوب میشوید و متأسفانه افراد چاق بیش از سایرین با بیماریهایی همچون دیابت، فشارخون، بیماریهای قلبی و عروقی و همچنین انواع سرطان مواجه میشوند.»
به گفته این متخصص تغذیه با مصرف برخی از آنتی اکسیدانها میتوانیم اثر پیشگیری یا محافظتکنندهای در مقابل بیماری سرطان ایجاد کنیم. به عنوان مثال مصرف آنتیاکسیدانها و ویتامینهای C، E ، A و سلنیوم باعث میشود رادیکالهای آزاد شده در بدن از بین برود. با مصرف غذاهایی که حاوی این ویتامینها هستند، میتوانیم عملکرد مثبتی را در بدن داشته باشد.
دکتر اولیایی با اشاره به بایدها و نبایدهای خوراکی میگوید: «ویتامینهای مفید برای بدن را میتوانیم در وعدههای غذاییمان جستوجو کنیم به طوری که منابع غذایی ویتامین C در مرکبات، فلفلها، لیموترش، کیوی و توت فرنگی وجود دارد. منابع غذایی ویتامین A در هویج، کدو، کلمها، هلو و گوجه فرنگی و ویتامین E در دانههای روغنی، جوانهها و مغزها وجود دارد. سلنیوم را میتوانیم از ماهی، حبوبات، سیر و تخم مرغ کسب کنیم.
در این میان مصرف فیبرها بشدت توصیه میشود که میتوان آن را در سبزیجات و میوهها جستوجو کرد. مصرف این مواد غذایی میتواند سبب کاهش ابتلا به انواع سرطان بخصوص سرطانهای مرتبط با دستگاه گوارش شود.
مصرف پیاز یا سیرخام میتواند سبب کاهش سرطان معده شود. مصرف هویج، گوجه فرنگی و مرکبات میتواند سبب کاهش سرطان کولون شود. مصرف توت فرنگی، سیب، مرکبات، انگور و تمشک سبب کاهش سرطان ریه میشود. مصرف پیاز، چای سبز و مرکبات خنثی کننده عوامل سرطان زا هستند؛ مصرف غذاهای دریایی و روغن ماهی با رساندن سلنیوم، امگا3، روی و ویتامینE به بدن سبب پیشگیری از سرطان سینه و روده می شود. همچنین در افرادی که پزشک منع مصرف ایجاد نکرده است خوردن چای سبز که حاوی «پلی فنول» است سبب جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی در بدن خواهد شد.»
وی با اشاره به اینکه در طول روز حداقل باید 25 گرم فیبر به بدن وارد شود، میگوید: «با مصرف انواع میوه، سبزیجات و غلات حاوی سبوس این فیبر تأمین میشود.»
این متخصص تغذیه با اشاره به اینکه یکی از اقدامات مهم در پیشگیری از بروز سرطان کاهش مصرف چربیهاست، میگوید: «مصرف زیاد چربی احتمال بروز سرطان روده، سینه و کلیه را افزایش میدهد.
در مقابل مصرف روغن زیتون سبب کاهش سرطان سینه میشود و همواره توصیه پزشکان بر این است که به جای مصرف چربی مضر همچون چربی جامد، هیدروژنه یا چربیهای حاوی اسیدهای ترانس از روغن زیتون استفاده کنیم.»به گفته دکتر اولیایی، یکی دیگر از معضلات جامعه ایرانی کمبود ویتامین D است. این ویتامین باید از طریق نور خورشید و همچنین منابع غذایی حاوی این ویتامین یا مکملهای خوراکی جذب بدن شود. پس با مصرف مواد غذایی همچون زرده تخم مرغ، شیرغنی شده با ویتامین دی، کره غنی شده، ماهیهای چرب، مواد غذایی دریایی که از منابع مهم ویتامین D هستند میتوانیم این کمبود را در بدن جبران کنیم.
وی با تأکید بر مصرف میوههای فصل و سبزیجات تازه میگوید: «استفاده از میوههای فصل میتواند در کاهش بروز سرطان مؤثر باشد. برای سمزدایی از بدن میتوانیم از چای گیاهی که حاوی ریشه قاصدک، دانه هل، شیرین بیان، دارچین و زنجبیل است، استفاده کنیم چرا که در کاهش خطر ابتلا به سرطان مؤثر است. همچنین مصرف روزانه حداقل یک لیوان آب سبزیجات به صورت تازه و طبیعی همچون آب جعفری، گشنیز، هویج، چغندر و کرفس بسیار در سلامت جسم مؤثر است.
برای جذب ویتامین E میتوانیم از بادام، زیتون، جگر، سبزیجات دارای برگ سبز رنگ و منابع غذایی دریایی که از منابع مهم آنتی اکسیدان و ضد سرطان است،
استفاده کنیم.»