امین محمودی
خبرنگار

روغن به عنوان یکی از مواد اولیه اساسی برخی از محصولات تولیدی در صنعت مواد غذایی نقش پررنگی در هزینه‌های تولید، تداوم چرخه تولید و سر و سامان گرفتن بسیاری از بازارها دارد، با این حال تا سال 1400 به دلیل تخصیص ارز ترجیحی به آن، با مشکلات عدیده‌ای روبه روبود.
 در سال 1400 شاهد بودیم 2 میلیون و 400 هزار تن روغن به کشور وارد شد و رکورد واردات این محصول شکسته شد، به طوری که در اواخر سال 1400 پنج برابر بیشتر از نیاز واقعی استان سیستان و بلوچستان روغن روانه این استان شد و عمدتاً بعد از تخلیه در آنجا به صورت قاچاق روانه افغانستان و پاکستان شد.
با این حال پس از اصلاح ارز ترجیحی در اردیبهشت سال گذشته، یکی از محصولاتی که با بیشترین تورم روبه رو شد، روغن خوراکی بود. از طرف دیگر نباید از ذکر این نکته نیز غافل شد که یکی از محصولاتی که قیمت آن در یک سال اخیر کاملاً ثابت مانده همین روغن خوراکی بوده است.
ایران ششمین کشور واردکننده روغن خوراکی دنیا است، از این رو وزارت جهاد کشاورزی اجرای یک برنامه مدون 10 ساله برای تأمین 70 درصد روغن خوراکی در داخل کشور را در دستور کار خود قرار داده است.

نرخ خرید تضمینی کلزا ۲ برابر قیمت گندم
برای این امر وزارت جهاد کشاورزی افزایش تولید دانه‌های روغنی خصوصاً کلزا را که کم آب بر بوده و متناسب با آب و هوای بیشتر مناطق کشور است در نظر گرفته است، با این حال کارشناسان معتقدند این مهم با افزایش منطقی قیمت کلزا که معمولاً هر سال دو برابر میزان خرید تضمینی گندم تعیین می‌شود، می‌باشد.
مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهادکشاورزی گفت: نرخ خرید تضمینی دانه روغنی کلزا در سال زراعی جدید دو برابر قیمت گندم تعیین و هفته جاری اعلام می‌شود.
سعدالله منصوری افزود: با کشت متناوب کلزا وگندم علاوه بر تأمین یک سوم روغن مورد نیاز کشور، تولید گندم در سال آینده نیز ۲۵ درصد افزایش می‌یابد.  وی با بیان اینکه مطالبات کلزاکاران با نرخ ۲۲ هزار و پانصد تومان پرداخت شده است گفت: نرخ اصلاح شده کلزا ۳۰ هزار تومان است و بزودی مابه التفاوت کلزای خریداری شده به کشاورزان پرداخت خواهد شد.
به گفته مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهادکشاورزی کشت کلزا در سال زراعی جدید در استان‌های سردسیر کشور از جمله شهرستان مهاباد آغاز شده که سطح زیر کشت کلزا در این منطقه در مقایسه با پارسال، سه برابر بیشتر شده است.
منصوری در ادامه تصریح کرد: سالانه ۵۰۰ هزار هکتار از سطح اراضی کشت گندم را می‌توان به دانه روغنی کلزا اختصاص داد که علاوه برافزایش تولید کلزا باعث پایداری تولید گندم نیز می‌شود.
 وی اظهار داشت: ۵۰۰ هزار هکتار زراعت کلزا به معنی تولید حدود یک میلیون تن دانه است که از این میزان دانه حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تن روغن می‌توان استحصال کرد که این میزان، یک سوم نیاز کشور را تأمین می‌کند.

روغن نباتی ۱۰ تا ۱۵ درصد ارزان شد
با این حال گزارشات بازار روغن حاکی از آن است که قیمت این محصول و ماده غذایی با کاهش محسوسی نسبت به روزهای گذشته روبرو بوده است. در همین خصوص قربانعلی رفیعی، معاون بازرسی و نظارت بر کالاهای مصرفی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در مورد کاهش 10 تا 15 درصدی قیمت روغن گفت: با توجه به کاهش قیمت جهانی انواع روغن خام نسبت به مقطع اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها، سازمان حمایت با هماهنگی انجمن صنفی صنایع روغن نباتی و کارخانجات تولیدی، قیمت انواع روغن نباتی مصارف صنف، صنعت و خانوار را کاهش داد. وی افزود: بر همین اساس در جهت حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان بخش مربوط به خانوار 15 درصد و بخش صنف و صنعت حدود 10 درصد کاهش یافت. این قیمت‌ها در کارگروه تنظیم بازار نهایی و از چهارشنبه هشتم شهریورماه، اعمال شد.
معاون بازرسی و نظارت بر کالاهای مصرفی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان با بیان اینکه قیمت‌ها در سامانه 124 بارگذاری شده، خاطرنشان کرد: از روز هشتم شهریورماه، قیمت‌های جدید به همه مراجع از جمله سازما‌ن‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها جهت اقدامات نظارتی ابلاغ شده است.
رفیعی در مورد نقش وزارت صمت بر کاهش قیمت روغن، گفت: سازمان حمایت در راستای وظایف و تکالیف قانونی خود و به‌عنوان تنها مرجع کارشناسی قیمت‌ با رصد قیمت‌های جهانی، در مردادماه سال قبل نیز پس از بررسی‌های کارشناسی قیمت محصولات را 10 تا 15 درصد تعدیل کرد و امسال مجدد با کاهش قیمت جهانی، قیمت‌ها را تا 15 درصد کاهش داد.

 تولید ماهیانه ۱۵۰ هزار تن روغن در کشور
در همین خصوص، دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی از آرامش حاکم بر بازار روغن خبر داد و گفت: با توجه به کاهش قیمت‌های جهانی، نرخ روغن در بازار داخل بین ۱۰ تا ۱۵ درصد ارزان است و همواره پیش‌بینی می‌شود تا چند ماه آینده نوسانی در بازار نداشته باشیم.
به گفته امیرهوشنگ بیرشک، تمامی محصولات روغن نباتی با قیمت‌های مصوب اعلامی در بازار توزیع می‌شود و براساس توافق صورت گرفته با فروشگاه‌های زنجیره‌ای حتی روغن‌های تولید قبل هم با تخفیف در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
بیرشک از تولید ماهیانه ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تن روغن خبر داد و گفت: بعد از اصلاح نظام یارانه با هدفمند شدن مصرف و جلوگیری از قاچاق در حد ۱۰ تا ۲۰ هزارتن مصرف کاهش یافته است. دبیرانجمن صنفی صنایع روغن نباتی گفت: بنابر آمار سالانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن تا ۲ میلیون تن روغن در کشور مصرف می‌شود که ۸۰ درصد ماده اولیه به صورت روغن خام یا دانه‌های روغنی وارد می‌شود.