حالا باید سازمانی که تا دو سال پیش‏به عنوان ابربدهکار معرفی شده بود، ابرطلبکار نامیده شود؛ سازمان تأمین اجتماعی که روزگاری به دلیل سیاستگذاری‏های نامطلوب اقتصادی دولت‏های گذشته به قلکی برای آنها تبدیل شده بود، حالا دولت سیزدهم به جای همه آن دولت‏ها برای رفاه مردم تاوان داده و در دو سال اخیر180 هزار میلیارد تومان از بدهی‏های آن را پرداخت کرده و قرار است امسال نیز 70 هزار میلیارد تومان از بدهی‏های این سازمان را تسویه کند. به عبارتی دولت سیزدهم تا اینجای کار 248 هزار میلیارد تومان از بدهی‏های سازمان تأمین اجتماعی را پرداخت کرده است.
در دهه‏های گذشته سازمان تأمین اجتماعی بدون وقفه به تعهدات خود در راستای عمل به تعهدات کوتاهی نکرده و بیمه‏شدگان نیز بر اساس قانون تأمین اجتماعی سهم حق بیمه را پرداخت کرده‏اند و مهم‏ترین مشکل در این زمینه، بدهی دولت‏های گذشته در قبال پرداخت تعهدات سهم حق بیمه خود به سازمان تأمین‏اجتماعی است که به انباشت بسیاری از بدهی‏های دولت تبدیل شده است.
بر اساس داده‏های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در سال 1400، 88 هزار میلیارد تومان از بدهی‏های صندوق تأمین اجتماعی توسط دولت سیزدهم پرداخت شد و این روند در سال 1401 نیز ادامه داشت و 90‌هزار میلیارد تومان دیگر از بدهی این صندوق تسویه شده است. حالا دولت تصمیم گرفته 70 هزار میلیارد تومان دیگر را نیز در سال‏جاری به این صندوق بپردازد.
در مجموع دولت سیزدهم از 600 هزار میلیارد تومان بدهی انباشت‏شده تأمین اجتماعی که حاصل بی‏تدبیری دولت‏های گذشته است، 248 هزار میلیارد تومان را تسویه کرده است.
این در حالی است که بر اساس برنامه پنجم توسعه، باید تمامی بدهی‏های صندوق تأمین اجتماعی پرداخت می‏شد، اما دولت وقت این کار را به سرانجام نرساند. در برنامه ششم توسعه، قانونگذار آورده بود که باید هر سال 10 درصد این بدهی پرداخت و تا پایان برنامه نیز تمام این بدهی تسویه شود.
آن‏طور که رئیس کانون بازنشستگان کارگری تهران گفته است: مؤثرترین راهکار برای حل بحران ناترازی سازمان تأمین اجتماعی، پرداخت دیون انباشته دولت‏ها است، بدون این پرداخت سازمان از پس تعهدات سنگین خود برنمی‏آید؛ باید بپذیریم دولت سیزدهم در این زمینه عملکرد نسبتاً قابل قبولی داشته است. علی دهقان‏کیاگفته است: تصویب پرداخت 70 هزار میلیارد تومان در کمیسیون اقتصادی دولت به معنای تحقق بخش اعظم تعهدات دولت در قانون بودجه سال‏جاری است؛ با تصویب پرداخت 70 هزار میلیارد تومان از دیون دولت به سازمان تأمین اجتماعی در کمیسیون اقتصادی دولت، اعتبار کافی برای این منظور اختصاص داده خواهد شد.
طبق گفته وی، پرداخت این میزان از مطالبات تأمین اجتماعی توسط دولت سیزدهم، خبر خوبی است و می‏تواند نقش مهمی در کاهش ناترازی منابع و مصارف سازمان تأمین اجتماعی داشته باشد. دهقان‏کیا، با بیان اینکه مطالبات انباشته سازمان تأمین اجتماعی به سال‏ها قبل برمی‏گردد و دولت‏های پیشین در این زمینه تعلل کرده‏اند؛ افزود: در لایحه بودجه 1402، در ابتدا فقط 10 هزار میلیارد تومان برای پرداخت بدهی‏های دولت به سازمان در نظر گرفته بودند؛ لایحه به مجلس آمد و بازنشستگان و فعالان صنفی به ناچیز بودن این بودجه اعتراض کردند، ما در آن زمان به نمایندگان مجلس گفتیم بدهی جاری دولت سالانه 16 هزار میلیارد تومان است و با 10 هزار میلیارد تومان معضل کمبود نقدینگی سازمان هرگز حل نمی‏شود. دهقان‏کیا اضافه کرد: در زمستان سال قبل در کمیسیون‏های مختلف مجلس، مسأله را مطرح کردیم و در ارتباط با دیون دولت بابت حق بیمه 26 گروه بیمه شده خاص، مدارک کافی به نمایندگان مجلس ارائه دادیم؛ پرداخت حق بیمه این گروه‏های خاص بر اساس قانون برعهده دولت است، اما نپرداختن آن در سال‏های گذشته موجب انباشت بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی شده است.
دهقان‏کیا با بیان اینکه مسأله مهم دیگر نحوه این پرداخت است، اضافه کرد: به نظر می‏رسد پرداخت نقدی در کار نخواهد بود؛ به احتمال زیاد این پرداخت از طریق واگذاری سهام شرکت‏های دولتی خواهد بود، اما موضوع مهم این است که سهام چه شرکتی به سازمان واگذار خواهد شد؛ ما انتظار داریم به اندازه 70 هزار میلیارد تومان، سهام شرکت‏های بورسی و غیرزیان‏ده به تأمین اجتماعی واگذار شود، ضمن اینکه نحوه قیمت‏گذاری سهام هم مسأله مهمی است. وی تأکید کرد: کانون‏های بازنشستگان در این زمینه با دولت و نمایندگان مجلس رایزنی خواهند کرد تا سهام شرکت‏های سودآور و بورسی به تأمین اجتماعی واگذار شود؛ سازمان برای انجام تعهدات مستمر خود به پول نقد نیاز دارد، بنابراین سودآوری سهام واگذار شده باید تضمین شده باشد.
دهقان‏کیا به واگذاری سهام پالایشگاه شازند در سال گذشته اشاره کرد و گفت: سال گذشته پرداخت مطالبات سازمان از طریق واگذاری سهام پالایشگاه نفت شازند صورت گرفت که اتفاق بسیار مثبتی بود؛ برای پرداخت این 70 هزار میلیارد تومان نیز باید مالکیت سهام شرکت‏های سودآور به سازمان تأمین اجتماعی تفویض شود.

برش

در مسیر ایستایی و تعادل
با پرداخت حدود 180 هزار میلیارد تومانی دولت به صندوق و تصویب پرداخت 70 هزار میلیارد تومان دیگر در سال‏جاری، سازمان تأمین اجتماعی به سمت ایستایی و تعادل پیش‏خواهد رفت و بحران نقدینگی از این نهاد ابربیمه‏گر فاصله خواهد گرفت.