یادداشت
مانیفست سیاسی رئیسی
علی نادری
مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی
1.نقطه ثقل تمجید رهبر انقلاب از عملکرد دولت، در کنار حمایت همیشگی ایشان از دولتها این تعبیر بود: «بعضی از دولتها طبیعتشان این است که فردا را قربانی امروز میکنند، این دولت این کار را نکرد»؛ دولتی که سرمایههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور را برای خود «مصرف» نمیکند.
2. در توضیح این نکته، شاید ویدیوی پربازدید از پاسخ به پرسش خبرنگار «شرق» در نشست خبری اخیر رئیس جمهور، بهترین تقریر از مانیفست سیاسی رئیسی باشد. رئیسی نه احمدینژاد است نه روحانی و نه میخواهد احمدینژاد باشد و نه روحانی. او رونق دکان سیاست را در غیریتسازی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نمیبیند؛ این منش را در مناظرههای دو دوره انتخاباتش هم دیدهایم.
3. اهل متلکپراکنی نیست و شاید همین، حرص دوستانش را هم در میآورد که چرا مانند اسلافش کنایه سیاسی نمیزند تا مدتی فضا مشغول باشد.اما آنچه در این سالها فهم کردهام این است که او نمیخواهد چنین باشد. رئیسی سبک سیاستورزیش را از مسیری غیر از مسیر دوگانهسازیهای رایج انتخاب کرده است.
4. اینکه چرا اینگونه هست هم برمیگردد به پیشینهاش در امر قضاوت. رئیسی قاضی است و در قضاوت آموخته که میان دعوای دو طرف خوب بشنود، جانبداری نکند و بر اساس قانون و عدالت حکم کند. این حکم ممکن است به سود یک طرف و به زیان طرف دیگر باشد، اما مهم آن است که عادلانه باشد و غیرجانبدارانه.
5. اساساً حاکم در مقام سیاستگذار باید که جایگاهش همین باشد؛ برای آنکه بتواند بهتر و دقیقتر تنظیمگری کند. شما فرض کنید صاحب چند مجتمع عظیم پتروشیمی، بشود مسئول تعیین تکلیف قیمت خوراک پتروشیمی در دولت؛ یا صاحب یک شرکت بزرگ انبوهساز، بشود مسئول تعیین قیمت مسکن و سیاستگذار ساخت و ساز. یک بنگاهدار بزرگ نفتی، بشود مسئول توزیع پروژههای نفتی یا یک تاجر، بشود مسئول تنظیم قواعد اقتصادی یا یک شیفته غرب، مسئول تنظیم سیاست دولت با همه کشورها (این مثالها واقعی بود)؛ آیا این ریلگذاران اساساً میتوانند سیاستی بیطرفانه بدون چشمداشت به منافع صنف خود در پیش بگیرند؟
6.جامعه زمانی بر ریل اعتدال میماند، که سیاستگذارش در دعواها ذینفع نباشد. چنین سیاستگذاری هرگز نمیتواند همه طرفها را راضی نگهدارد، اما تنها او میتواند به همه ارکان اجتماع آنچه حقشان است و نه بیشتر یا کمتر را بدهد. این همان سیاست افلاتون است در «جمهوریت» برای تحقق عدالت.
7. بنظرم رئیسی را همانگونه که هست بپذیریم و اتفاقاً این شیوه سیاستورزی را ترویج کنیم؛ مسیری که نان خود را در دوگانهسازیهای افراطی و دوپاره کردن جامعه نمیجوید، جامعه را یکپارچه میخواهد، تلاش میکند که به هر بخش آنچه که باید، برسد و به قول رهبر انقلاب فردا را قربانی امروز نمیکند.
8. این دقیقاً نقطه مقابل همان «التهابی» است که خبرنگار شرق به دنبالش بود. دقیقاً با همین رویکرد است که میتوان تصمیمات بزرگ گرفت بدون آنکه دولت به این متهم شود که در اتخاذ آن تصمیم بزرگ، به دنبال منافع گروه، جریان یا ذینفعی خاص بوده است.