همزمان با اعلام پیشرفت توافق اخیر ایران و امریکا مطرح شد
تمایل فرانسه برای بازگشت به برجام
آزادسازی اموال ایران، احتمال قریبالوقوع حل کامل اختلافات ایران و آژانس و تمایل کشورهای اروپایی به سمت و سوی توافق هستهای، مجموعه تحولاتی است که در جدیدترین موضعگیری مقامهای دیپلماتیک بازتاب یافته است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست روز گذشته با نمایندگان رسانههای داخلی و خارجی و در مهمترین بخش از سخنانش تصریح کرد که اجرای توافق اخیر تهران و واشنگتن در مسیر پیشرفت قرار دارد. سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی بحث مبادله زندانیان را با نگاه انسانی انجام میدهد، یادآور شد: «مدت زمان اعلام شده برای رفع انسداد داراییهای ایران، بازه زمانی 4 تا 7 هفته بوده و خوشبختانه در این مسیر شاهد پیشرفت کار هستیم.» کنعانی به این مهم اشاره کرد که اگر این اقدام بهدرستی انجام شود میتواند گام سازندهای باشد که تهران و واشنگتن بتوانند در مسیر بازگشت متعهدانه طرف امریکایی به توافق هم گامهای بعدی را بردارند.
درخواست مکرون
همزمان با این اظهارات سخنگوی وزارت امورخارجه درباره روند روبهجلو مراحل اجرایی توافق اخیر ایران و امریکا، «امانوئل مکرون»، رئیسجمهور فرانسه هم خواهان بازگشت به برجام شد. به گزارش رسانه «فرانس 24»، «مکرون» سیاست فرانسه در قبال ایران را روشن و شفاف خواند و افزود: «ما خواهان شفافیت در فعالیتهای هستهای ایران و بازگشت به برجام هستیم. بازگشت به برجام تا زمانیکه آژانس بینالمللی بر فعالیتهای هستهای ایران نظارت داشته باشد، خیلی اقدام خوبی است. ما باید به نظارت بر فعالیتهای هستهای ایران ادامه دهیم». رئیسجمهور فرانسه همچنین خواهان آزادی شهروندان فرانسوی شد که در ایران بازداشت شدهاند.
فرانسه در حالی از تمایل خود برای بازگشت به برجام خبر میدهد که هیأت مذاکرهکننده ایرانی به موازات مذاکره غیرمستقیم با امریکا دور تازهای از گفتوگو با نمایندگان تروئیکای اروپایی را هم آغاز کرده که نخستین دور آن، اوایل سالجاری در شهر «اسلو»، پایتخت نروژ انجام شد. پس از آن نمایندگان 4 کشور اواخر خردادماه گذشته در «ابوظبی» دور هم جمع شدند.
مذاکرات ایران و 3 کشور اروپایی طرف توافق در نتیجه وقوف طرفها به ضرورت پیگیری ابتکار عمل جدید برای بنبستشکنی از مذاکرات کلید خورد. تروئیکای اروپایی که پیشتر در کنار امریکا و به طور غیرمستقیم با ایران مذاکره میکردند، پس از آنکه دریافتند هم به خاطر عدم انسجام واقعیشان و هم ناکامی در اجرای یک رویکرد مستقل از امریکا در به نتیجه رساندن مذاکرات وین موفقیتی حاصل نخواهند کرد، در ماههای اخیر، توجه خود را معطوف رویکرد تهران در مدیریت فضای گفتوگوها کرده تا زمینه را برای حل و فصل اختلافات فراهم سازند.
احتمال مذاکرات در نیویورک
با این حال ناصر کنعانی در جریان نشست خبری خود همچنین تصریح کرد که رویکرد ایران در روند تحقق رفع تحریمها در دو مسیر جریان دارد؛ از یکسو از طریق مذاکرات غیرمستقیم با واسطهگری اروپا و از سوی دیگر از طریق نقشآفرینی میانجیگرانه کشورهای عربی.
کنعانی همچنین احتمال انجام مذاکرات احیای برجام در حاشیه مجمع عمومی پیش روی سازمان ملل را نیز مطرح و تأکید کرد که ایران از فرصتهای دیپلماتیک برای رفع تحریمهای ظالمانه علیه خود استفاده میکند و غفلت نمیورزد.
توافق در مرحله اجرا
گفتنی است،بر مبنای توافق ۱۹ مردادماه میان ایران و امریکا بر سر آزادسازی حدود ۶ میلیارد دلار از داراییهای مسدود شده ایران در کره جنوبی، قرار شد که زندانیان امریکایی در ایران آزاد و این داراییها به بانکهای قطری منتقل شوند. چند روز پس از این توافق، وزارت خارجه ایالات متحده همچنین به آزادسازی اموال ایران از بانک تجارت عراق در قالب بخشی از این توافق نیز اشاره و اعلام کرد که داراییهای مسدود شده ایران در کرهجنوبی، پیش از انتقال به قطر، به سوئیس انتقال پیدا خواهند کرد. در ادامه خبرگزاری کرهای «یونهاپ اینفومکس»30 مردادماه خبر داد که این داراییها بهتدریج و طی 5 هفته به میزان روزانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد وون به دلار تبدیل خواهد شد و به بانک مرکزی سوئیس انتقال خواهد یافت.
وزیر امور خارجه: در هیچ کشوری پول بلوکه شده نداریم
شایان ذکر است که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه نیز روز گذشته در حاشیه حضور در مرکز ارتباطات مردمی ریاست جمهوری با بیان اینکه در هیچ کشوری پول بلوکه شده نداریم، تأکید کرد: میتوانیم از داراییهایی که در اختیار داریم، استفاده کنیم و صحبتهایی همچون نفت در برابر غذا صحت ندارد. امیرعبداللهیان همچنین افزود: «درخصوص صادرات گاز و برق ایران به عراق دائماً به داراییهای ایران در بانک تیبیای عراق افزوده میشود که به طور مستمر بانک مرکزی خریدهایی را که نیاز است اعلام میکند.»
این تأکیدات وزیر امور خارجه مبنی بر نوع مصارف اموال آزاد شده در واکنش به ادعایی مطرح شد که منابع امریکایی همزمان با توافق تهران و واشنگتن پیش کشیده بودند؛ زمانی که مدعی شدند ایرانیها به طور غیرمستقیم و به واسطه «دوحه» و تنها با ثبت سفارش کالاهای درخواستی خود میتوانند به دلارهای آزادشده دست یابند.
بــــرش
احضار کاردار سوئیس به وزارت امور خارجه
سخنگوی دستگاه دیپلماسی از احضار کاردار سوئیس به وزارت امور خارجه خبر داد. چندی پیش یک رسانه امریکایی با بررسی رصد تردد کشتیها از تخلیه نفت توقیف شده ایران در ساحل تگزاس و انتقال آن به یک نفتکش دیگر خبر داد. ناصر کنعانی در واکنش به این اقدام گفت: «در این ارتباط هم در غیاب سفیر سوئیس، کاردار این کشور را به عنوان حافظ منافع دولت امریکا به وزارت امور خارجه احضار و اعتراض شدید کردیم. همچنین دو یادداشت اعتراض رسمی به سفارت سوئیس دادیم و هم نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک در چهارچوب سازکارهای بینالمللی اقدام رسمی انجام داد.»
کنعانی تصریح کرد: «دولت امریکا باید بداند تعدی و تعرض به منافع ملت ایران بیپاسخ نخواهد ماند و این رویکرد غیرسازنده با پیامهای ارسالی مبنی بر آمادگی برای گفتوگوی مستقیم سازگار نیست و اقدام کاملاً غیرسازنده و حرکت در مسیر خلاف تفاهمی است که در چهارچوب مبادله زندانیان صورت گرفته است.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین خبر داد که نشست وزرای خارجه 8 کشور ساحلی خلیج فارس در حاشیه نشست مجمع عمومی به ابتکار دبیرکل این سازمان برگزار خواهد شد.
به گفته او، این نشست در چهارچوب نگاه مشترکی است که بین کشورهای منطقه شکل گرفته که در چهارچوب گفتوگوهای مشترک به منافع مشترک در منطقه توجه کنند. وی افزود: «ایران همانگونه که قبلاً اعلام کرد به ابتکار دبیرکل سازمان ملل پاسخ مثبت داده است. به موازات این رویکرد، پیشنهاد ایران تشکیل مجمع گفتوگو و همکاری با حضور 8 کشور ساحلی خلیج فارس است. این ایده را به کشورهای حوزه خلیج فارس ارائه کردیم و در دیدارهای وزیر امور خارجه به همتایان خود این ایده منتقل شده است. این یک روند است و نیازمند تداوم گفتوگو است.»