آیا دام‌های مازاد از منطقه حفاظت شده خارج می‌شوند؟
پیگیری ها و نظارت ها برای ارتقای وضعیت حفاظتی پارک ملی لار
شهلا منصوریه
خبرنگار
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس از پیگیری ارتقای وضعیت حفاظتی پارک ملی لار خبر می‌دهد. روزنامه ایران چندی پیش در دو نوبت به مشکلاتی که این منطقه با آنها دست و پنجه نرم می‌کند پرداخت و طی گفت‌و‌گو با کارشناسان و مسئولان مربوطه راهکارهای پیشنهادی آنها را بیان کرد.
پارک ملی لار در جایگاه منطقه حفاظت شده، سرمنشأ آب شرب استان و شهر تهران و بخش‌هایی از استان مازندران است و رودخانه لار، تنها منبع پاک آب تهران و تنها نقطه باقی‌مانده است که منبع ثابت آلودگی ندارد اما بزرگترین مشکل این منطقه، به واسطه حضور عشایر، چرای بیش از حد مجاز دام، شکار غیرمجاز، تهدید گونه‌های مهاجم برای ماهیان خال قرمز است که علاوه بر صدمات زیاد به انواع اکوسیستم، کمیت و کیفیت آب سد لار را نیز تحت تأثیر قرار داده است. آنگونه که حسینی امامی کارشناس ارشد تنوع زیستی و زیستگاه‌ها به ایران گفته بود، طبق آزمایش‌های صورت گرفته توسط کارشناسان حوزه، منبع آبی موجود از میزان بالای نیترات برخوردار است زیرا سالانه برای انگل‌تراپی با استفاده از داروهای شیمیایی، این مواد وارد منابع آبی می‌شود. از سوی دیگر علاوه بر فاضلاب‌های حیوانی، فاضلاب‌های انسانی هم وجود دارد.
خشکسالی و چرای بی‌رویه، علاوه بر کاهش رشد طبیعی دام، موجب فرسایش خاک و از دست دادن منابع آبی شده همچنین فشار و لگدکوبی دام، موجب سفت شدن خاک و شیب بیشتر شده است. همچنین جمعیت گله‌ها به سمت بز و حتی شتر رفته که صدمات بسیار بالایی را دربردارد. ترحم بهزاد، مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری نیز در این زمینه به «ایران» گفته بود که حوضه آبخیز سد لار از قدیم‌الایام جزو مراتع ییلاقی دامدارانی بوده که همه ساله در تابستان احشام خود را از نواحی شمیرانات، تهران، پاکدشت، ورامین، گرمسار، سنگسر سمنان، ایوانکی، فیروزکوه، دماوند، شهریار، حسن‌آباد قم، پیشوا، قرچک، کرج، نور و آمل به این نواحی کوچ می‌دادند و یکی از قدیمی‌ترین بخش‌های فعال و تولیدی در اقتصاد این منطقه بوده است. این مسئول نیز یکی از مشکلات اساسی این حوزه را وجود دام و دامدار بیش از ظرفیت تولید بالفعل مراتع حوزه می‌داند و گفته بود: باوجود عدم تخصیص اعتبارات کافی، نبود نیروی حفاظتی کافی، مشکلات معیشتی بهره‌برداران و... اقدامات خاصی مثل تخصیص امکانات و اعتبارات حتی‌المقدور، کنترل دقیق و کامل پروانه چرای دام، ساماندهی دامداران و ظرفیت‌سازی در منطقه در چند سال اخیر صورت گرفته است.
علاوه بر این موارد، در پارک ملی لار که گفته می‌شد پای ساخت و ساز به آن باز نشده است، سازه‌ای بدریخت و ناموزون بتنی و سیمانی در میانه پارک ملی لار قد علم کرده بود؛که فعلا از تکمیل آن جلوگیری شده است. فرهاد زندی، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران در این خصوص به «ایران» گفته بود که صاحب این ساختمان با دریافت مجوز مقاوم‌سازی، به سرعت و با پنهان‌کاری دور بنا را گسترش داده است. قرار بود با حکم قضایی این ساختمان تخریب شود اما همچنان نیمه تخریب باقی مانده است.
وجود گونه‌های مهاجم در داخل منطقه، از دیگر تهدیدات برای این منطقه محسوب می‌شود. علی علیزاده مسئول گروه ماهیان آب‌های داخلی سازمان حفاظت محیط زیست نیز به «ایران» گفته بود، متأسفانه فضولات دام‌های عشایر به جهت ورود به منابع آبی باعث افزایش تروفی و بار مواد آلی در دریاچه سد شده که این امر باعث افزایش بار جلبکی و تأثیر سوء بر کیفیت آب شرب می‌شود.
سمیه رفیعی نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با اشاره به ویژگی‌های اکولوژیک و خاص منطقه نیز وجود دام مازاد در این منطقه را مضر می‌داند و معتقد است که عدم توجه به این موضوع باعث از بین رفتن مراتع و آسیب به تأمین علوفه دام و حیات وحش منطقه خواهد بود.
به گفته او، تأمین و ذخیره علوفه دامداران شرق استان و تحقق بودجه لازم با همکاری دستگاه‌های مسئول در حال انجام است تا هم فشار به مراتع این منطقه کاهش یابد و هم در بحث استفاده اصولی از ظرفیت این پارک و تأمین گوشت مورد نیاز استان و نیز حضور عشایر به عنوان جامعه‌ای مولد و زحمتکش در منطقه، مدیریت و برنامه‌ریزی جامع‌تری انجام شود.