همزمان با گشایش باب مذاکرات دیپلماتیک با نیجر
کودتاچیان محاکمه «بازوم» را کلید زدند
فائزه سادات یوسفی
خبرنگار
دولت انتقالی نیجر در تازه‌ترین تصمیم خود اعلام کرد قرار است محمد بازوم، رئیس جمهور بازداشتی را به جرم خیانت و تضعیف امنیت داخلی و خارجی مورد محاکمه قرار دهد. این بیانیه تنها ساعاتی پس از آن صادر شد که گروهی از علمای اسلامی نیجریه از ملاقات با عبدالرحمان چیانی، رهبر کودتای نیجر در نیامی خبر دادند و گفتند که او با مذاکرات مستقیم با گروه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (اکوواس) موافقت کرده است.
بعد از آنکه نشست اضطراری گروه اکوواس در روزهای گذشته با محور چگونگی مقابله با بحران نیجر به دلیل اختلافات داخلی به نتیجه نرسید، فرصتی پیش آمد تا راه‌های دیگری نیز برای تعامل با کودتاچیان در نظر گرفته شود. الجزیره به نقل از منابع آگاه خبر داد، این نشست در ابتدا قرار بود، بررسی بهترین گزینه برای استقرار یک نیروی نظامی و مقابله نظامی با کودتاچیان را در دستور کار خود قرار دهد. اما پس از بروز اختلافات جدی برای انتخاب بین دو گزینه مداخله نظامی و مذاکرات دیپلماتیک، نشست به بن‌بست کشیده شد. زیرا برخی کشورهای همسایه نیجر، همانند مالی و بورکینافاسو هشدار دادند، هرگونه مداخله نظامی در نیجر با هدف بازگشت به اوضاع سابق و استقرار دوباره ریاست‌جمهوری محمد بازوم، به منزله اعلام جنگ علیه این دو کشور نیز به شمار می‌رود و می‌تواند دامنه چنین نبردی را به کشورهای آنان نیز بکشاند. از همین رو در نهایت سخنگوی گروه اکوواس، خبر داد که این گروه به دنبال اعزام کمیته پارلمانی به نیجر برای برگزاری نشستی با رهبران کودتا است.
به گزارش الجزیره اکوواس در موضعگیری‌های اولیه خود در قبال کودتای نیجر، خواستار بازگرداندن بازوم، اعمال تحریم‌های اقتصادی شدید علیه نیجر و تهدید به مداخله نظامی در صورت عدم بازگرداندن حاکمیت غیرنظامی شده بود. اما اکنون راه‌حل دیپلماتیک را بهترین مسیر برای حل و فصل مسأله نیجر بیان کرده و خواهان گفت‌و‌گو با ارتش نیجر شده است. در همین ارتباط نیز روز یکشنبه، هیأتی از علمای نیجریه برای میانجیگری وارد نیامی شد و تلاش کرد، با برجسته‌سازی راه مذاکره با سران کودتا، مداخله نظامی را به حاشیه بکشاند.
بنا بر این گزارش، شیخ عبدالله بالا لائو، رهبر هیأت نیجریه اظهار کرد که هدف آنها ایجاد راهی برای گفت‌و‌گوی رهبران کودتای نظامی با رهبران اکوواس است تا هر دو طرف بتوانند با درک شرایط متقابل به یک نقطه مشترک برسند. او در ادامه با ارزیابی مثبت رایزنی‌های خود خبر داد، در جریان این دیدار ژنرال عبدالرحمان تیچیانی پذیرفته که گفت‌و‌گوهای مستقیمی با رهبران اکوواس برگزار کند. پیشتر «بولا احمد تینوبو»، رئیس‌جمهور نیجریه که ریاست اکوواس را بر عهده دارد بر لزوم تعامل دیپلماتیک با سران کودتای نیجر تأکید کرده بود. اما کارشناسان معتقدند که طرح اتهامات علیه بازوم احتمالاً به تنش‌ها بین ارتش نیجر و جامعه بین‌المللی و اکوواس دامن می‌زند. زیرا آنها این اقدام را نشانه‌ای از تلاش ارتش نیجر برای داشتن دست برتر در مذاکرات برآورد خواهند کرد. علاوه بر آن، برخی رفتارهای سران کودتا نشان از این دارد که آنها به دنبال یافتن ائتلاف‌هایی با سایر کشورهای موافق هستند تا جبهه قدرتمندی را مقابل اکوواس و سایر بازیگران خارجی از خود به نمایش بگذارند. روز شنبه، تیچیانی هیأتی را به رهبری ژنرال موسی سالائو بارمو، فرمانده دفاع خود، به کوناکری، پایتخت گینه فرستاد تا از حمایت رهبران آنجا تشکر کند.
کودتا در نیجر، ضربه‌ای بزرگ به بسیاری از کشورهای غربی تلقی می‌شود که نیامی را شریک راهبردی خود در منطقه ساحل می‌دانستند. در همین ارتباط روزنامه دیلی تلگراف با توجه به تحولات غرب آفریقا نوشت سیاست‌های فرانسه در این منطقه شکست خورده و این کشور با خطر محو شدن از صحنه آفریقا مواجه شده است. بویژه که اصلی‌ترین خواسته کودتاچیان این است که فرانسوی‌ها خاک این کشور را ترک کنند. همچنین آنها گروه اکوواس را یک گروه مستقل نمی‌دانند چرا که توسط دولت فرانسه دستکاری شده است. فرانسه قدرت استعماری سابق نیجر است و روابط مستحکمی با نیجر داشته و بین 1000 تا 1500 سرباز در خاک این کشور مستقر کرده است.