تهران روز گذشته میزبان نشستی بود که اعضا، مقامات و سفرای 5 کشور عضو گروه بین‌المللی «بریکس» شامل هند، چین، برزیل، روسیه و آفریقای جنوبی را با مشارکت دیگر دیپلمات‌ها و تحلیلگران بین‌الملل میزبانی می‌کرد. این نشست تحت عنوان «ایران و بریکس: چشم‌اندازها برای شراکت و همکاری» پس از اعلام وزیر امور خارجه در نشست اخیر وزرای خارجه دوستان «بریکس» در «کیپ تاون» آفریقای جنوبی برگزار شد. وزیر امور خارجه در تشریح ابعاد سیاست جمهوری اسلامی نسبت به این گروه بین‌المللی از آغاز شراکت ایران با این کشور‌ها در برخی از حوزه‌های مشترک خبر داد و از سرعت بخشیدن به فرایند عضویت در «بریکس» با نقش‌آفرینی محوری رئیس‌جمهور سخن به میان آورد؛ امری که به گفته او نشانه سیاست چندجانبه‌گرایی ایران در دولت سیزدهم به شمار می‌آید.

ابتکار عمل «بریکس»
 «بریکس» یک شورای اقتصادی متشکل از 5 کشوری است که در دهه‌های اخیر نام خود را در بحبوحه رقابت اقتصادهای نوظهور بر سر زبان‌ها انداخت و اینک چین به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهانی در رأس هرم قدرت این مجموعه پیشرو قرار گرفته است. سید ابراهیم رئیسی در نشست اخیر سران «بریکس پلاس» تأکید کرد که ایران آماده است توانمندی‌ و ظرفیت‌های خود را در چهارچوب این گروه به اشتراک بگذارد. به اعتقاد رئیسی، بهره‌مندی کشورهای عضو این گروه از مؤلفه‌های مهمی همچون انرژی، موقعیت کم‌نظیر اقتصاد سیاسی و جغرافیایی، شبکه‌های حمل و نقل و ترانزیت کوتاه و ارزان و همچنین اتصال «بریکس» به گلوگاه‌های بزرگ انرژی و بازارهای جهانی، همکاری این کشورها را در کنار یکدیگر ضروری کرده است. اما آنچه این اهمیت را دوچندان می‌سازد اهدافی است که ناظر بر کمرنگ کردن اعتبار دلار به‌عنوان ارز معیار تجارت بین‌المللی مطرح شده است. چنانکه تشکیل صندوق «ذخیره ارزی بین‌المللی» براساس ارز کشورهای عضو در دستورکار اعضای این کشورها قرار گرفته است. همچنین تشکیل یک بانک چندملیتی از دیگر دستورکارهای «بریکس» به شمار می‌آید که اعضا با هدف جایگزین کردن سامانه مالی ارتباطات بین‌بانکی جهانی، شکل‌گیری آن را دنبال می‌کنند. در حال حاضر
 ۱۹ کشور تقاضای عضویت در گروه بریکس را مطرح کرده‌اند و ایران جزو اولین کشورهایی بوده که تقاضای عضویت را مطرح کرده است.

ایران؛ شریک مطمئن
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه طی سخنانی که در بخش پایانی نشست روز گذشته مطرح کرد، ایجاد بریکس را گام رو به جلو در بین اقتصادهای نوظهور و جهان جنوب خواند و با اشاره به اینکه ایجاد بانک توسعه نوین بریکس بدون اینکه در نظامات کنونی اخلالی ایجاد کند، می‌تواند نقش مهمی در تکمیل نظامات مالی، بانکی و پولی جهانی داشته باشد، افزود: «روابط اقتصادی دوجانبه ایران با کشورهای بریکس در وضعیتی درست و مطلوب است و اراده لازم در طرفین برای افزایش مراودات اقتصادی و تجاری وجود دارد.»
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه شراکت بین ایران و بریکس در برخی حوزه‌ها از جمله کریدور شمال – جنوب، عملاً ایجاد شده است، ادامه داد: «همکاری‌های ایران و چین برای اتصال چین به خلیج فارس و دریای عمان و اقیانوس هند نیز عملاً چین و هند را به عنوان دو بنیانگذار بریکس به هم متصل می‌کند و از طریق حمل و نقل ترکیبی می‌تواند چین را به آفریقای جنوبی و حتی برزیل متصل کند. در حوزه انرژی و تأمین امنیت پایدار آن، ایران ارزش افزوده مهم برای اعضای بریکس است. حضور ایران و کشورهای دارای منابع انرژی مثل عربستان، عراق و امارات در کنار بریکس و مشارکت در حوزه انرژی موقعیت این بلوک اقتصادی را بیش از پیش تقویت می‌کند.»
امیرعبداللهیان همچنین در حاشیه این نشست و در جمع خبرنگاران درباره عضویت ایران در بریکس هم افزود: «اکنون در بین 5 عضو دائم بریکس بحث بر سر این است که چه معیارهایی برای پذیرش عضویت جدید در نظر گرفته شود. پیش‌بینی می‌شود در روز یکم شهریورماه این معیارها مورد توافق قرار گیرد و پس از آن کشورها وارد پروسه و روند عضویت خواهند شد.»
او همچنین درباره عضویت ایران در شانگهای و بریکس و ارتباط آن با مذاکرات برجام، افزود: «هیچ ارتباط مستقیمی بین شانگهای و بریکس با برجام وجود ندارد. عضویت ما در شانگهای در روزهای گذشته انجام شد و کارهای بسیار زیادی در حوزه سیاسی، امنیتی و تجاری در حال انجام است.»

مشارکت راهبردی با اعضا
مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه نیز که معاونت متبوعش مسئولیت برگزاری این نشست را عهده‌دار بود، با اشاره به اینکه ظرفیت همکاری دوجانبه بین ایران و هر یک از اعضای بریکس ظرفیت بالایی است، افزود: «روسیه، هند و چین در بین شرکای اقتصادی ایران در منطقه قرار دارند و روابط اقتصادی ما مستحکم و همکاری و مشارکت راهبردی بین ما برقرار است». معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه با بیان اینکه علی‌رغم تحریم‌های اعمال شده، جمهوری اسلامی ایران دارای ظرفیت‌های زیادی در حمل و نقل، انرژی و دانش‌بنیان است، ادامه داد: «ما هیچ شکی نداریم بریکس در همکاری با کشورهای دیگر می‌تواند نقش بیشتری ایفا کند.»

حمایت مسکو از عضویت ایران
«سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه در حاشیه این نشست به خبرنگاران گفت، روسیه از عضویت ایران در «بریکس» حمایت می‌کند. این مقام روسی در مورد روند عضویت ایران در بریکس گفت: «نمی‌توان زمان دقیق عضویت ایران را اعلام کرد. ما و اعضای بریکس در حال بررسی آیین‌نامه پذیرش اعضای جدید در این گروه هستیم که در نشست آتی سران در ژوهانسبورگ درباره آن تصمیم‌گیری می‌شود. ما از عضویت ایران در این گروه حمایت می‌کنیم». «ریابکوف» همچنین در پاسخ به پرسشی درباره روند مذاکرات رفع تحریم‌ها با انتقاد از رفتارهای امریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام تصریح کرد: «دوستان ایرانی ما آماده احیای برجام و جمع‌بندی مذاکرات صورت‌گرفته هستند. این کشورها بهانه‌هایی را مطرح می‌کنند که به برجام مرتبط نیست و از موقعیت سوءاستفاده می‌کنند. ما به آنها توصیه می‌کنیم که هرچه زودتر به تعهدات خود بازگردند.»

کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی
«آنیل سوکلال»، نماینده آفریقای جنوبی هم که کشورش عهده‌دار ریاست دوره‌ای بریکس است، در این کنفرانس گفت: «ایران دارای تمدنی قوی است و در کنار آفریقای جنوبی ایستاد. نلسون ماندلا پس از آزادی از زندان، یکی از اولین کشورهایی که به آن سفر کرد‌، ایران بود.» او همچنین در حاشیه این نشست و در گفت‌و‌گو با خبرنگاران، ایران را شریک بسیار مهم و راهبردی برای بریکس برشمرد و از برگزاری پانزدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و آفریقای جنوبی در دهم آگوست در آفریقای جنوبی (پرتوریا) خبر داد. او افزود: «حسین امیرعبداللهیان برای شرکت در این نشست به آفریقای جنوبی سفر خواهد کرد و همان‌طور که می‌دانید رئیس‌جمهور ایران هم دعوت به عمل آمده برای حضور در کنفرانس بریکس در آفریقای جنوبی را پذیرفته و احتمال زیادی وجود دارد که ایشان در این نشست شرکت کند.»
 
 
بــــرش

گفت‌وگوی تلفنی وزیران خارجه ایران و عمان
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان عصر دیروز با «بدر البوسعیدی» وزیر خارجه عمان به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد.وزیران خارجه ایران و عمان در این گفت‌وگو، آخرین وضعیت مناسبات دوجانبه و پیگیری‌های صورت‌گرفته برای اجرایی‌شدن توافقات فی‌مابین را مورد بررسی و رایزنی قرار دادند. امیرعبداللهیان از اهتمام همتای عمانی خود برای پیگیری روند توسعه و گسترش همه‌جانبه روابط تقدیر کرد.البوسعیدی نیز با اشاره به گفت‌وگوهای اخیر «سید ابراهیم رئیسی» و «سلطان هیثم»، بر اهتمام عمان به منظور تسهیل همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با مشارکت فعال جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد. طرفین همچنین در مورد برخی موضوعات مورد اهتمام مشترک در عرصه دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی مشورت و تبادل‌نظر کردند.