محدثه جعفری
خبرنگار

49 سال پیش سازمانی برای ساماندهی به وضع آشفته خون‌رسانی و به منظور ترویج فرهنگ اهدا، تهیه و تأمین خون و فرآورده‌های سالم و مطمئن و رایگان برای رفع نیاز نیازمندان، بخصوص مبتلایان به تالاسمی، هموفیلی و لوسمی به وجود آمد تا از فرهنگ خون‌فروشی به اهدای خون و اکنون به نذر خون برسیم به طوری که از ابتدای سال‌جاری تا پایان تیر، ۷۷۴ هزار و ۳۰۰ واحد اهدای خون در سراسر کشور داشته‌ایم که به گفته مسئولان سازمان انتقال خون نسبت به مدت مشابه سال گذشته از رشد چهار درصدی برخوردار بودیم. به گفته وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اکنون 100 درصد نیاز خون کشور تأمین شده و ذخایر خون و فرآورده‌های خونی، حدود ۴ روز بود که توانستیم این میانگین را تا دو برابر افزایش دهیم. در سالروز تأسیس سازمان انتقال خون یعنی 9 مرداد مراسمی با حضور محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور، بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مصطفی جمالی مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران برگزار شد که در این مراسم از تحقق سه آرزوی 20 ساله سازمان انتقال خون، توسط معاون اول رئیس جمهور رونمایی شد.
مخبر: اهدای خون در بین ایرانیان ریشه در فرهنگ عاشورایی دارد
 دکتر محمد مخبر در مراسم چهل و نهمین سالروز تأسیس سازمان انتقال خون ایران و به مناسبت روز ملی اهدای خون با قدردانی از پیشرفت‌ها و دستاوردهای فناورانه و علمی این سازمان، گفت: سازمان انتقال خون از برجستگی‌های حوزه سلامت و درمان جمهوری اسلامی ایران است و امروز به جایی رسیده‌ایم که می‌توان روند درمان بیماری‌های صعب العلاج همانند سرطان خون و بیماری‌های خاص را با پیشرفت‌های تکنولوژیکی در سازمان انتقال خون شروع کرد که این نعمت بزرگ و خبری خوب برای مردم ایران است.
وی با اشاره به افتتاح دو مرکز خون‌گیری در استان‌های یزد و آذربایجان غربی گفت: با توجه به تأمین صد درصدی نیاز خونی و فرآورده‌های خونی بیمارستانی در سال‌جاری ضرورت دارد تا برای اطمینان از تأمین ذخایر بانک خونی کشور مراکز خون‌گیری در سایر شهرهای کشور نیز ایجاد شود.
دکتر مخبر خاطرنشان کرد: زمانی در کشور برای یک بیمار در اتاق جراحی نیاز بود تا چندین واحد خونی گرفته شود اما با تلاش‌های سازمان انتقال خون و همراهی اهداکنندگان، به مرحله‌ای رسیده‌ایم که نیاز به معوض خونی وجود ندارد و با بانک خونی اهدا شوندگان نیازهای بیمارستانی و جراحی کشور تأمین می‌شود.
این مقام مسئول بر ضرورت جلوگیری از خام فروشی پلاسما در کشور تأکید و اظهار امیدواری کرد، پالایشگاه پلاسما به عنوان یکی از پروژه‌های بزرگ نظام سلامت هرچه زودتر آغاز و به سرانجام برسد.
او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود، حوزه فرهنگ را بالاترین مؤلفه تمدن‌سازی برشمرد و اظهارداشت: فرهنگ تحول، تحرک و ازخودگذشتگی مکتب عاشورا و اباعبدالله حسین(ع) نعمتی بزرگ برای ایرانیان و شیعیان جهان است که در دوران هشت سال دفاع مقدس و پس از آن به خوبی به جهانیان نشان داد که اگر علم، فناوری و امکانات در دست تربیت‌شدگان فرهنگ عاشورا قرار گیرد، معنای دیگری برای بشریت خواهد داشت.
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه ارتقای علمی، تکنیکی و عملیاتی حوزه پزشکی از بزرگترین نعمت‌های انقلاب اسلامی بوده، تأکید کرد: متخصصان و جراحان تراز اول حوزه درمان و پزشکی ایران در سطح جهانی از تربیت‌شدگان هشت سال جنگ تحمیلی هستند و این فرهنگ آثار خود را در دوران شیوع کرونا نیز به خوبی نشان داد بطوری که تجربه جنگ و روحیه عاشورایی، کل مردم ایران را به صحنه آورد.
دکتر مخبرهمچنین به برخی از مانع‌تراشی‌های نظام سلطه در دوران شیوع کرونا و جلوگیری از واردات ماسک و واکسن به کشور اشاره و تأکید کرد: همانند دوران جنگ مردم و بویژه زنان در منازل و واحدهای تولیدی خود از نظام بهداشت و سلامت ایران پشتیبانی کردند و با تولید ماسک و همچنین سایر اقلام بهداشتی توطئه‌های دشمنان را برهم زدند که چنین روحیه و اراده‌ای را نمی‌توان در هیچ کجای دنیا پیدا کرد.
وی همچنین فعال شدن قاطبه مردم را کلید اصلی حل مشکلات کشور در دوره کرونا و سایر ساحت‌های تاریخی انقلاب اسلامی دانست و گفت: در عرصه اقتصادی نتوانسته‌ایم مردم را به دلیل اینکه حجم بزرگی از اقتصاد در دست دولت است به صحنه بیاوریم اما اراده و برنامه‌ریزی جدی دولت حضور مردم در تمام ابعاد و صحنه‌های اقتصادی کشور است.
نیاز سالانه 3.5 میلیون نفر به خون
در ادامه مراسم سالروز تأسیس سازمان انتقال خون، بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با بیان آنکه از هر سه نفر یک نفر حتماً در طول زندگی خود به خون و فرآورده‌های خونی نیاز دارد، افزود: سالانه سه تا سه و نیم میلیون نفر درکشور به خون نیاز دارند. ما در ایران فروش خون نداریم و حدود ۱۶ سال است که اهدای خون ما کاملاً داوطلبانه است.
وزیر بهداشت با بیان اینکه در حوزه سلامت، ایران حرف اول را در منطقه می‌زند، بیان کرد: سازمان انتقال خون ایران در منطقه مرجع است و از سوی انجمن آسیایی طب انتقال خون هم به عنوان مرجع ممتاز شناخته شده‌ایم. تمام تلاشمان را می‌کنیم تا از وضعیت خام فروشی پلاسمای خون خارج شویم و در همین زمینه فعالیت‌هایی را آغاز کرده‌ایم و نیازمند حمایت در این خصوص هستیم به طوری که اکنون مجبور به ارسال پلاسما به خارج از کشور هستیم که بعد فرآورده را وارد کنیم و باید این فرایند اصلاح شود؛ چون الان IVIG در بسیاری از بیماری‌های ایمنی مورد نیاز است و باید بتوانیم خودمان آن را در حجم بالا تولید کنیم.
دکتر عین‌اللهی با بیان آنکه در دولت مردمی برای اولین بار در ۱۴۰۱ توانستیم ۱۰۰ درصد نیاز خونی کشور را تأمین کنیم، عنوان کرد: این رقم در گذشته ۸۵ درصد بود یعنی تا ۱۵ درصد نمی‌توانستیم پاسخگوی نیاز مردم باشیم که به حمدالله اکنون شرایط مطلوبی در حوزه انتقال خون کشور و فرآورده‌های خونی آن داریم به طوری که ذخایر خون و فرآورده‌های آن، به طور میانگین حدود ۴ روز بود که موفق شدیم این میانگین را تا دو برابر افزایش دهیم همچنین سردخانه‌هایی هم در شهرهای اراک و قزوین ایجاد شد و در اکثر استان‌ها این مراکز را ارتقا دادیم.
هزار کودک نیازمند سلول‌های بنیادی خون‌ساز
مصطفی جمالی، مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، در این مراسم با تأکید بر اینکه تهیه خون کافی تکلیف این سازمان است، بیان کرد: سال قبل سازمان بهداشت جهانی شاخص‌های سلامت خون را اعلام کرد و سازمان انتقال خون ایران از این نظر در حد اروپا و امریکا بود با اینکه ما جزو کشورهای با درآمد متوسط هستیم. ذخایر استراتژیک ما تا پایان امسال تأمین است و هیچ دغدغه‌ای نداریم و شاکر هستیم که این سازمان بحرانی برای کشور ایجاد نکرده است.
وی با اشاره به رونمایی از 3 آرزوی بیست ساله سازمان انتقال خون گفت: آزمایش مولکولی NAT یکی از این موارد است که عفونت‌های ویروسی را به روش ژنی انجام می‌دهد، این در حالی است که ممکن بود قبلاً در موارد بسیار ناچیزی، ایدز یا هپاتیت را شناسایی نکنیم که این خطا به نزدیک صفر می‌رسد. رونمایی دوم آزمایش غربالگری آنتی بادی است که برای گروه‌های خونی فرعی انجام می‌شود تا عوارض متعدد این افراد را کاهش می‌دهد و اگر در سالیان قبل این آزمایش را داشتیم مشکلات هزاران بیمار ما کاسته می‌شد یا یکی از علل سقط جنین عدم انجام این آزمایش است که با رونمایی، امروز این مشکل هم کاهش می‌یابد.
او با اشاره به اقدام سوم این سازمان بیان کرد: بانک HLA نیز اقدام دیگری است که در این مراسم از آن رونمایی کردیم تا ببینیم آیا می‌توان پیوند سلول‌های بنیادی خون‌ساز را از داوطلب اهداکننده به فرد نیازمند بدهیم یا خیر. متأسفانه در این قسمت بسیار عقب هستیم، آلمان ۱۳ میلیون داوطلب در این بخش دارد اما ما حداکثر ۷۰ هزار داوطلب داریم. حدود ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ کودک پرپر می‌شوند چون در این بانک قوی نیستیم.