«ایران» ویژگی‌های رئیس‌جمهور سیزدهم در حکم تنفیذ رهبر انقلاب را بررسی می‌کند
بار سنگین امانت
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در حکم تنفیذ رأی ملت ایران در انتخابات 1400 و انتصاب آیت‌الله رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور اسلامی ایران، ویژگی‌هایی برای رئیس‌جمهور منتخب برشمردند که در کمتر حکم تنفیذی دیده شده است. مروری بر ویژگی‌ها و خصایصی که رهبر انقلاب برای رئیس‌جمهور منتخب برشمردند، هم نشان دهنده نوع شناخت معظم له از سید ابراهیم رئیسی است و هم بیانگر بار سنگین امانتی است که آیت‌الله رئیسی در دوره مسئولیت خود به عنوان رئیس‌جمهور بردوش دارد. به عبارت دیگر، شخصیتی که در خردادماه 1400 توانست آرای اکثریت ملت ایران را به خود اختصاص دهد، دارای ویژگی‌هایی بوده که مورد اشاره رهبر انقلاب قرار گرفته است. اما مسأله مهم‌تر، ضرورت تداوم این ویژگی‌ها و چه بسا کسب و تقویت شاخص‌های دیگر، آن هم در طول دوره مسئولیت است. چرا که آنچه در اینجا محل توجه است، جایگاهی به نام ریاست جمهوری اسلامی ایران است؛ نظامی که دارای شاخص‌ها و ملاک‌هایی متفاوت از نظام‌های سکولار بوده و این شاخص‌ها آن را متمایز از دیگر نظام‌های سیاسی در دنیا می‌کند.
ویژگی‌های رئیسی در حکم رهبر انقلاب
رهبر معظم انقلاب در حکم تنفیذ، رئیس‌جمهور منتخب را «شخصیتی مردمی و عالیقدر از تبار سیادت و علم و مزین به پرهیزکاری و خردمندی و دارای سوابق درخشان مدیریت» توصیف کردند که به فرموده معظم له، «عزم راسخ خود را بر پیمودن مسیر نورانی انقلاب که مسیر عدالت و پیشرفت و آزادی و عزّت است نشان داد.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در ادامه، با اشاره به ظرفیت‌ها و ضرورت‌های روز کشور برای پیشرفت، تحقق این رویکردها را نیازمند مدیریتی توصیف کردند که «با مشی فرهنگی خردمندانه، مسیر اعتلای مادّی و معنوی ملّت ایران را هموار» کند.معظم له، در فراز پایانی این حکم، بار دیگر به ویژگی‌های رئیس‌جمهور منتخب اشاره کرده و رئیسی را «عالِم فرزانه و خستگی‌ناپذیر و کارآزموده و مردمی» توصیف و تأکید کردند که «رأی ملّت و تنفیذ اینجانب تا هنگامی است که مشی همیشگی ایشان در پیمودن صراط مستقیم اسلام و انقلاب ادامه داشته باشد، که به فضل الهی چنین خواهد بود؛ ان‌شاءالله.»
سوابق رئیسی در مسئولیت‌های مختلف
رهبر انقلاب، آیت‌الله رئیسی را شخصیتی دارای سوابق درخشان توصیف کردند. به نظر می‌رسد این امر، ناظر بر مسئولیت‌های متنوع، متعدد و خطیری باشد که رئیس‌جمهور منتخب از ابتدای انقلاب برعهده داشته است. در سال‌های نخست انقلاب، دادستانی کرج، نخستین مسئولیت آیت‌الله رئیسی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بود. در سال ۱۳۶۴ به سمت دادستان تهران و در سال ۱۳۷۳ به عنوان رئیس سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد که تا 1383 عهده دار این سمت بود. معاون اول قوه قضائیه، دادستان کل کشور، تولیت آستان قدس رضوی و عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام به حکم رهبر انقلاب، از دیگر سمت‌های آیت‌الله رئیسی بود. عضویت در دوره‌های چهارم و پنجم مجلس خبرگان رهبری، از دیگر مسئولیت‌های آیت‌الله رئیسی است که با رأی مردم حاصل شد.
ساده زیستی و مبارزه با فساد
رهبر انقلاب همچنین به پرهیزکاری و خردمندی رئیسی اشاره کردند که به نظر می‌رسد ناظر بر تجربه‌های مدیریتی او، بویژه در قوه قضائیه و آستان قدس رضوی است. واقعیت این است که در دوره مدیریت آیت‌الله رئیسی در قوه قضائیه، سند تحول، به عنوان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های تحولی این دستگاه عظیم قضایی، تدوین و اجرا شد. اجرای این سند، چنان مورد توجه کارشناسان و حتی رهبرانقلاب قرار گرفت که معظم له، در دوره‌های مدیریتی پس از آیت‌الله رئیسی نیز، خواستار توجه و اجرای این سند تحولی شدند. استفاده از جوانان و نخبگان و نیز استفاده از نظرات کارشناسان حوزه مختلف در حوزه قضایی، تجربه دیگر آیت‌الله رئیسی بود که البته در دوره ریاست جمهوری نیز به عنوان یکی از دستورکارهای جدی دولت مورد توجه قرار گرفته است. در این میان، واقعیت دیگر این مسأله است که به رغم مسئولیت‌های سنگین و جدی آیت‌الله رئیسی در جمهوری اسلامی ایران، مشی زندگی او، همچنان به دور از اشرافیگری بوده است.
مسئولیت سنگین رئیسی در دوره ریاست جمهوری
یکی از نکات مهم در متن حکم تنفیذ رهبر معظم انقلاب، فراز پایانی آن بود که فرمودند: «رأی ملّت و تنفیذ اینجانب تا هنگامی است که مشی همیشگی ایشان در پیمودن صراط مستقیم اسلام و انقلاب ادامه داشته باشد، که به فضل الهی چنین خواهد بود؛ ان‌شاءالله.» این امر به این معنی است که صرف شناخت و بیان ویژگی‌های رئیسی در حکم تنفیذ یا دیگر مناسبت‌ها، کافی نیست. چه بسا این امر، به منزله آغاز کار بوده و مسئولیت‌های سنگین‌تری را متوجه رئیس‌جمهور منتخب ملت ایران در خردادماه 1400 می‌کند. زیرا انتظار نخبگان و مردم از رئیس‌جمهور منتخب این است که نه تنها خصایص برشمرده شده از سوی رهبرانقلاب را حفظ کند، بلکه تقویت آنها را نیز در دستور کار خود قرار دهد. به عبارت دیگر، همچنان خستگی ناپذیر، مردمی و پرهیزکار باقی بماند. هرچند حضور میدانی رئیس‌جمهور در عرصه‌های مختلف، اعم از سفرهای استانی یا حضور در بخش‌های مختلف کشور پس از هر حادثه‌ای، نشان داده است که آنچه در دولت سیزدهم معنی ندارد، خستگی است. این امر تا جایی برای دولت سیزدهم اهمیت دارد که در میانه راه، از تغییر مدیران، خواه استانداران و خواه سایر مدیران اجرایی و حتی وزرا، ابایی ندارد. باوجود همه اینها، در عین حال که کارنامه آیت‌الله رئیسی نشان داده است که در این مسیر حرکت می‌کند، تداوم این خصلت در کلیت دولت نیز نیازمند نظارت مستمر است؛ نظارتی که به گفته رئیس‌جمهور و دیگر اعضای دولت، امری جاری و ساری در دولت محسوب می‌شود.