خداحافظی بانک‌های بورسی با زیان
سوت پایان برای بانک‌های ناتراز به صدا درآمد
گروه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری با 28 نماد ثبت شده و ارزش بازاری 444 هزار میلیارد تومان، درحدود 5.5 درصد از کل ارزش بازار سهام ایران را به خود اختصاص می‌دهد و از نظر ارزش در لیست 10 گروه معاملاتی بزرگ بازار قرار می‌گیرد.
اگر چه آمار معاملات نشان می‌دهد طی سه ماه گذشته ارزش سهام بانکی در حدود 9 درصد کاهش یافته است، اما شاخص‌های بنیادی نشان می‌دهد بسیاری از نمادهای فعال در این صنعت در سطح ارزنده‌ای قرار گرفته و جذابیت خود را برای سرمایه‌گذاری حفظ کرده است.
از نظر کارشناسان بازار سرمایه نیز، در پی اصلاحات انجام شده در نرخ کارمزدها و دسترسی به منابع ارزان‌قیمت، این گروه یکی از گروه‌های برنده بازار در سال 1402 خواهد بود که می‌تواند بازدهی قابل قبولی را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورد؛ موضوعی که برای تمامی نمادهای فعال در گروه بانکی صادق نخواهد بود.
به گفته کارشناسان، برخی بانک‌های ناتراز که در دوره‌های جاری نیز نتوانسته‌اند روند بازدهی خود را اصلاح کنند، حتی اگر از انحلال نیز نجات پیدا کنند، در آینده توسط بانک‌های با درجه اعتباری بالا، از بازار پول ایران کنار گذاشته خواهند شد و نمی‌توان سرنوشت خوبی را برای آنها در بلند مدت متصور بود.
اما در طرف مقابل در سیستم بانکی کشور، بانک‌هایی که به سرعت نسبت به اصلاح ساختارهای معیوب خود اقدام کرده و از درجه اعتباری بالا و نسبت کفایت سرمایه مناسبی برخوردار هستند، می‌توانند بازدهی بسیار مناسبی را برای سهامداران خود به ثبت رسانند و سهم خود را از فعالیت‌های پولی و مالی اقتصاد ایران بیشتر کنند.
خالص سود و زیان بانک‌های بورسی در فصل بهار مثبت شد
بررسی آمار عملکرد 20 بانک فعال در بازار سرمایه ایران نشان می‌دهد، در پی اصلاحات ساختاری سیستم بانکی کشور و ایجاد بستری برای افزایش سطح بهره‌وری، کاهش هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول، افزایش نرخ کارمزد بانکی و افزایش دسترسی بانک‌ها به منابع ارزان‌قیمت برای پرداخت تسهیلات، روند درآمد و سودسازی سیستم بانکی کشور به میزان قابل توجهی بهبود یافت و بسیاری از بانک‌های خصوصی و دولتی توانستند در فصل بهار سال‌جاری بازدهی خود را بیشتر کنند.
به گزارش چابک آنلاین، براساس ارقام مندرج در صورت‌های مالی حسابرسی نشده 20 بانک فعال در بازار سرمایه ایران، این بانک‌ها در سه ماهه ابتدایی سال 1402 جمعاً حدود 5 هزار و 962 میلیارد تومان سود خالص شناسایی کرده‌اند.
شناسایی این رقم درحالی است که جمع سود و زیان 20 بانک بررسی شده، در سه ماهه 1401 به عدد منفی 4 هزار و 985 میلیارد تومان رسیده بود.
به بیانی دیگر، ارقام نشان می‌دهد درحالی که 20 بانک خصوصی کشور در سه ماهه ابتدایی 1401 حدود 5 میلیارد تومان زیان خالص شناسایی کرده بودند، در سه ماهه ابتدایی سال‌جاری توانستند این رویه را متوقف کنند و به سود بنشینند.
اتفاقی که بررسی جزئیات عملکرد بانک‌ها نشان می‌دهد، بیش از همه از طریق بهبود سه عامل افزایش نسبت درآمد تسهیلات اعطایی به هزینه سود سپرده‌ها، افزایش خالص درآمد کارمزد و کاهش نسبت هزینه مطالبات مشکوک‌الوصول به کل مطالبات بانک‌ها، میسر شده است.
درواقع به نظر می‌رسد در سال‌جاری بانک‌ها توانسته‌اند بهره‌وری خود را در بخش عملیات بانکداری بالا ببرند و در کنار افزایش درآمدها، میزان هزینه‌های خود را نیز کنترل کنند.
چرا امیدی به آینده بانک‌های ناتراز نیست؟
سیستم بانکی کشور را می‌توان به دو دسته بانک‌های با درجه اعتباری بالا و بانک‌های ناتراز تقسیم‌بندی کرد. بررسی آمار این دو دسته نشان می‌دهد در حالی که سطح بهره‌وری و بازدهی در بانک‌های سالم در هر دوره افزایش یافته است، اما در بانک‌های ناتراز میزان کفایت سرمایه، زیان حسابداری و کاهش قدرت جذب سپرده بانکی بالا رفته است.
همچنین مقایسه ارقام موجود در جداول سود و زیان فصل بهار این بانک‌ها نشان می‌دهد، با وجود اینکه آمار تجمعی بانک‌ها بهبود یافته، اما شرایط در بانک‌های ناتراز همچنان در حال بدتر شدن است.
در این رابطه بررسی صورت‌های مالی بانک‌های آینده، ایران زمین، دی، سرمایه و پارسیان نشان می‌دهد زیان خالص بانک‌ها همچنان در حال افزایش است.
همچنین برخی بانک‌ها مانند دی و رفاه حتی در افزایش درآمدهای خود نیز ناکام بوده‌اند.
صورت‌های برخی دیگر از بانک‌ها مانند بانک سامان نیز نشان می‌دهد که افزایش درآمدهای آنها از طریق افزایش پرشتاب‌تر هزینه سپرده‌ها اتفاق افتاده است.
این موضوع باعث شده تا فاصله درآمدی و درجه اعتباری بانک‌های موفق با بانک‌های کم‌اعتبار و ناموفق به طور قابل توجهی افزایش یابد.
تجربه بازارهای جهانی نشان می‌دهد، این شکاف اعتباری در نهایت باعث خواهد شد منابع پولی و مالی تماماً از بانک‌های ناتراز و با رتبه اعتباری پایین‌تر، خارج و به سمت بانک‌های سالم و با رتبه اعتباری بالا گسیل شود.
از این رو می‌توان گفت حتی اگر بانک‌های ناتراز و یا زیان‌ده، بتوانند در آینده روند زیان خود را متوقف کنند، بازهم در بلند مدت نخواهند توانست جایگاه خود در سیستم بانکی کشور را بازپس گیرند و به‌تدریج توسط بانک‌های موفق و با درجه اعتباری بالاتر، از سیستم پولی و مالی کشور حذف خواهند شد.
