فائزه سادات یوسفی
خبرنگار

تحرکات جدید در شرق آسیا طی چند روز گذشته نشان می‌دهد، تنش‌ها در این منطقه وارد مرحله جدیدی شده است. موج رفتار مداخله‌جویانه و تحریک‌آمیز ایالات متحده و همراهی دولت‌هایی که در این میدان بازی خورده‌اند، بحران‌های برگشت‌ناپذیری را برای همه دولت‌های مستقر منطقه نوید می‌دهد. طراحی امریکا در این بخش به گونه‌ای بوده که با ارتقای سطح تنش‌های قدیمی دو یا چندجانبه به تنش‌های جدید آنها را به مرز تخاصم دیپلماتیک و فراتر از آن جنگ‌های چندجانبه نظامی بکشاند.

موشک کروز کره شمالی در برابر ناو بیگانه
الجزیره گزارش داد که کره شمالی در پی واکنش اعتراضی به ورود یک زیردریایی مجهز به سلاح هسته‌ای ایالات متحده در آب‌های کره جنوبی، چندین موشک کروز به سمت دریا در غرب شبه‌جزیره کره شلیک کرده است. از نظر منابع مطلع، برد فرود موشک‌ها تقریباً با فاصله بین پیونگ یانگ و شهر بندری بوسان کره جنوبی جایی که زیردریایی مجهز به سلاح هسته‌ای، یو اس اس کنتاکی حضور دارد، برابر بود. این واکنش از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که پیش‌تر «کانگ سون نام» وزیر دفاع کره شمالی هشدار داده بود که استقرار تسلیحات امریکایی مانند ناوهای هواپیمابر، بمب افکن یا زیردریایی‌های هسته‌ای در کره جنوبی زمینه استفاده از سلاح هسته‌ای کره شمالی را فراهم کند.
در آن سو، رئیس جمهور کره جنوبی با اتکا به زیردریایی هسته‌ای امریکایی «یو. اس. اس. کنتاکی» به پیونگ یانگ هشدار داد که سئول و واشنگتن به این تهدیدات پاسخ قاطع و گسترده خواهند داد.
رزمایش چندملیتی برای قدرت‌نمایی علیه چین
13 کشور همراه با ایالات متحده رزمایشی را به نام «طلسم شمشیر» در آب‌های استرالیا آغاز کردند تا به اذعان وزیر نیروی دریایی امریکا پیام ائتلاف علیه چین را به پکن مخابره کنند. طبق گزارش‌ها، او اعلام کرده، این رزمایش حاوی این پیام به چین است که متحدان امریکا، برای دفاع از امنیت و ارزش‌های دموکراتیک خود با یکدیگر همکاری می‌کنند.
«طلسم شمشیر» ابتدا در سال 2005 با عنوان یک تمرین مشترک دوسالانه بین امریکا و استرالیا آغاز شد که رهبری آن هر دو سال یکبار، بین استرالیا و ایالات متحده جابه‌جا می‌شود و تا به امروز با افزایش سی هزار نفری نیروها و همراهی 11 کشور دیگر، گسترش یافته است.
رادیو بین‌المللی فرانسه گزارش داد، در خلال این اتفاق، دو کشور امریکا و استرالیا از قرارداد سه گانه موسوم به «آکوس» که ناوگانی از زیردریایی‌های انگلیس و امریکا را در اختیار استرالیا قرار داده و بر حضور غرب تأکید می‌کند، ابراز خرسندی کردند. ریچارد مارلز، وزیر دفاع استرالیا نیز ضمن تأکید بر اینکه «از زمان جنگ جهانی دوم، این مهم‌ترین تمرین لجستیکی استرالیا و ایالات متحده خواهد بود که در استرالیا انجام می‌شود» تصریح کرد که «همه اینها در واقع باعث ایجاد آشنایی و اتحاد بین نیروهای دفاعی دو کشور می‌شود. البته نه فقط بین استرالیا و ایالات متحده، بلکه در کنار ١١ کشور دیگری که «در این تمرین» شرکت دارند.»

رزمایش تایوان و پاسخ چین
از سویی دیگر، رزمایش تایوان که در بستر مناقشات رو به تشدید چین و به منظور تحریک چین و با حمایت‌های امریکا در حال عملی شدن است موجب شد که چین با ارسال چند فروند هواپیما و ناو دریایی پیام خود را به واشنگتن برساند.
به گزارش منابع خبری، تایوان قرار است که در چند روز آینده رزمایش سالانه خود را با هدف افزایش آمادگی نظامی جهت مقابله با یک حمله احتمالی برگزار کند. چین نیز در واکنش به این اقدام 37 جنگنده‌ و بمب‌افکن‌ و همچنین هشت ناو نیروی دریایی را به سمت تایوان روانه کرده است تا امکان تهدید از سوی تایپه را مهار کند. تایوان نیز در پاسخ به این موضوع، تعدادی هواپیمای گشت‌زنی را به همراه کشتی‌های نیروی دریایی به منطقه اعزام کرد.

هدف کلان استراتژی امریکا
برای کل منطقه
امریکا که چین را تهدیدی بالقوه برای آینده سیاسی هژمونیک خود در نظام بین‌الملل می‌داند، از طرق مختلف تلاش می‌کند با بازکردن فضاهای ضدامنیتی، ضداقتصادی و سیاسی و... این کشور را تحت فشارهای مختلف قرار دهد. طبق برآوردهای تحلیلگران، چین تا سال 2050 با پیشی گرفتن از امریکا به قدرتی بلامنازع بر گستره جهان مبدل می‌شود که این برای سیاست تسلط و حکمرانی ایالات متحده بسیار مخاطره‌آمیز است.
اکنون امریکا فارغ از طرح‌های محدودکننده‌ای چون اجماع غرب با دیگر کشورها جهت تحریم‌های اقتصادی و همچنین سیاست‌های دوگانه اقتصادی- مهار در عین شعار ارتباط - که امروز با ترافیک دیپلماتیک مقامات این کشور در پکن ملاحظه می‌شود، می‌کوشد تا با تحت‌الشعاع قرار دادن و ایجاد تبعات منفی برای اقتصاد چین، استراتژی مهار را به گونه‌ای ریشه‌ای فعال کند.
بر همین اساس، یکی از راه‌های سهل الوصول که هم خطرات جنگ نظامی را علیه این کشور زنده می‌کند و هم بر صادرات و واردات این کشور سایه می‌اندازد، مختل کردن مسیرهای تبادل کالا برای چین است، چرا که درگیری‌های مسلحانه و یا حتی «وجود تهدید» با ایجاد اختلال در مسیرهای حیاتی کشتیرانی چین، اقتصاد آن را دستخوش رشد نزولی می‌کند.
از طرفی، وجود کشورهایی چون کره شمالی که همواره در نطق سیاسی بلوک غرب حامی چین معرفی می‌شوند، اکنون در مسیر استراتژی مهار پکن قرار گرفته است. چین و کره شمالی بارها بر روابط عمیق و همکاری نزدیک خود تأکید کرده‌اند. از این رو، امریکا در صدد است تا با تحریک کره شمالی، مؤلفه جدیدی برای فشار به پکن فراهم کرده و از این‌رو حمایت‌های دوسویه بین آنها را تقلیل دهد. وزیر امور خارجه امریکا ماه گذشته اعلام کرد که چین برای اعمال فشار بر پیونگ‌یانگ جهت مشارکت در گفتمان و پایان رفتارهای خطرناکش، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
به طور کلی، امریکا در صدد است راهبرد مهار پکن را با مشارکت کشورهای منطقه طرح‌ریزی کند تا هم هزینه حضور و سایر هزینه‌های مربوطه را تقلیل دهد و هم بتواند با ایجاد باتلاق تنش در این منطقه، کشورهای متحد با خود را نیز درگیر کند. این امر موجب می‌شود که آنها را در حالت تابع ایالات متحده نگه دارد به طوری که این کشورها برای بقای اقدامات نظامی و به تبع آن حیات سیاسی، خود را وابسته به این کشور ببینند. از سویی دیگر، هر چه سطح تنش در این منطقه افزایش یابد، ایالات متحده و دیگر اعضای ناتو حضور خود را بیشتر از قبل تقویت کرده که همواره با عوامل مذکور قبل، کنترل منطقه را براحتی در دست خواهند گرفت.