مروری بر کتاب «هدیه‌ای باشد برای تو»
جنگ چهره‌ای زنانه دارد
معصومه فاطمی
پژوهشگر مطالعات زنان
«هدیه‌ای باشد برای تو» از جنس کتاب‌هایی است که وقتی می‌خوانی خجالت می‌کشی از داشته‌هایی که‌داری ولی آن را درست صرف نکرده‌ای، از انسان‌هایی می‌گوید که با حداقل داشته‌ها، بزرگ‌ترین قدم‌ها را برمی‌دارند، از آدم‌هایی که سخت‌ترین شرایط را با اراده و ایمان تغییر می‌دهند. «هدیه‌ای برای تو» از پشتیبانی جنگ روایت می‌کند؛ از زنان و مردان کاشانی که با حمایت‌های خود به پیروزی در جنگ هشت‌ساله کمک کردند.
کتاب‌های مربوط به پشتیبانی مردمی جنگ، به موضوعی می‌پردازند که کمتر شنیده و روایت شده و آن، نقش زنان در دفاع مقدس است. این مسأله در دوره‌ای فقط از زاویه روایت همسران و مادران شهدا دیده می‌شد که اگرچه بسیار ارزشمند بود ولی اینها تنها بخشی از حضور زنان در جنگ بود. اما پس از کتاب «دا»، تحولی در پرداختن به روایت‌های زنانه رخ داد و نقش زنان در پشتیبانی از جنگ و حضور در این جنگ روایت شد.
در بخش اول کتاب «هدیه‌ای باشد برای تو»، به اهمیت حضور زنان در غائله کردستان و جنگ پرداخته می‌شود که زنان با کنشگری عمدتاً فرهنگی و خدماتی سعی می‌کنند فضای ملتهب کردستان را آرام کنند. بخش‌های بعدی کتاب با عناوینی مجزا شده که برخی از آنها نامفهوم است و به تبع آن مشخص نیست چرا خاطرات در این فصول مجزا شده است. این بخش‌ها به پشتیبانی‌هایی در زمینه تهیه لباس و مایحتاج جبهه، رسیدگی به خانواده‌های جنگ‌زده، کارآفرینی برای جنگ‌زده‌ها و... پرداخته است؛ کمک‌هایی مثل دو تا تخم‌مرغ، چند دانه گردو، یک پارچ شیر و یک قلک تا کمک‌های چند تنی و چند میلیونی برجستگان شهر کاشان، نشان از باورمندی عمیق نسبت به انقلاب در دل پابرهنگان و ثروتمندان شهر دارد که همه اینها با سازماندهی ستاد و نقش‌آفرینی امام جمعه کاشان به بهترین شکل صورت گرفته است و الگویی برای کار پرثمر برای انقلاب است. زنان که امکان حضور در جبهه‌ها را نداشتند مصرانه تلاش می‌کردند با پختن نان، تهیه انواع لبنیات، لباس‌دوزی، شست‌و‌شوی پتو و... به پیروزی و حمایت از انقلاب اسلامی کمک کنند. کتاب توانسته دل را گاه محزون و گاه مسرور کند، گاه داشته‌هایت را به هم بریزد و گاه نداشته‌هایت را بسازد. در پی خاطرات 46راوی کتاب، اوج و فرود‌هایی وجود دارد، تکرار و شباهت برخی روایت‌ها هرچند از جهت مستندات تاریخ شفاهی مفید است اما از جذابیت کتاب، می‌کاهد گرچه برای درک بهتر وقایع و تجربیات، همراهی و صبوری لازم است. البته نویسنده برای جلوگیری از تکرار سعی کرده است برخی روایت‌ها را ادغام کند.
کتاب «هدیه‌ای باشد برای تو»، نمونه‌ای از همبستگی اجتماعی و فرهنگی مردم مذهبی و انقلابی شهر کاشان است که نظیر آن را در کتاب «حوض خون» در اندیمشک، کتاب «تنها گریه کن» در قم، کتاب «خیرالنساء» در روستای صَدخرو سبزوار و سرتاسر ایران می‌توان دید. تبدیل‌کردن خانه‌ها و مساجد به پایگاه‌های پشتیبانی جنگ، در واقع استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های مردمی به ظاهر کوچک برای بهبود وضعیت جنگ بود که در دوره کرونا نیز چنین تجربه‌ای تکرار شد و برای همه مسائل اجتماعی، اقتصادی ایران انقلابی قابل تکرار است. این کتاب به قلم محمد قاسم‌زاده در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
