جذب سرمایه‌گذاری خارجی به عنوان یکی از مؤلفه‌های رشد اقتصادی و رونق تولید در دولت سیزدهم احیا شده است. درحالی که در سال‌های گذشته روند جذب سرمایه خارجی درکشور نزولی شده بود، آمار مراجع بین‌المللی از بازگشت روند صعودی به این بخش حکایت دارد، به طوری که تازه‌ترین گزارش آنکتاد حاکی از رسیدن رقم سرمایه‌گذاری خارجی در سال گذشته میلادی به یک و نیم میلیارد دلار است.
برهمین اساس، کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) در جدیدترین گزارش خود از سلسله گزارش‌های سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از رشد 5درصدی جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران طی سال میلادی گذشته خبر داد.
آنکتاد از رشد ۵درصدی جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی توسط ایران در سال ۲۰۲۲ خبر داد و اعلام کرد ایران در منطقه غرب آسیا پس از عربستان، عمان و بحرین بیشترین سرمایه خارجی را در این سال جذب کرده است.
آمار منتشرشده از سوی آنکتاد نشان می‌دهد ایران در سال 2022 توانسته است یک میلیارد و 500 میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کند. ایران در سال 2021 بالغ بر یک میلیارد و 425 میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کرده بود که بدین ترتیب میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ایران در سال 2022 نسبت به سال قبل از آن 75 میلیون دلار افزایش داشته است.
 
سرمایه‌گذاری خارجی دوباره جان گرفت
در سال 2021 نیز میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران با رشد 6درصدی مواجه شده بود. از سال 2018 تا سال 2020 جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران روندی نزولی را طی می‌کرد اما طی سال‌های 2021 و 2022 این روند معکوس شده است و شاهد رشد دوباره سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشور بوده‌ایم.
ایران در سال 2017 بالغ بر 5 میلیارد و 19 میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی جذب کرده بود که این رقم در سال 2018 به 2 میلیارد و 373 میلیون دلار، در سال 2019 به یک میلیارد و 508 میلیون دلار و در سال 2020 به یک میلیارد و 342 میلیون دلار کاهش یافته بود، اما در سال 2021 میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به یک میلیارد و 425 میلیون دلار و در سال 2022 به یک میلیارد و 500 میلیون دلار افزایش یافته است.
بر اساس این گزارش، ایران در سال 2022 همچنین 100 میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای دیگر داشته است، این رقم برای سال پیش از آن 82 میلیون دلار اعلام شده بود.
 
ایران چهارمین کشور غرب آسیا از نظر جذب سرمایه خارجی
در منطقه غرب آسیا نیز وضعیت ایران از نظر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی خوب است. ایران میان 10 کشور این منطقه از نظر میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال 2022 در رتبه 4 قرار گرفته است.
عربستان با جذب سرمایه 7 میلیارد و 886 میلیون دلاری در رتبه نخست منطقه قرار گرفته است و عمان با 3 میلیارد و 716 میلیون دلار و بحرین با یک میلیارد و 951 میلیون دلار در رتبه‌های دوم و سوم از این نظر قرار گرفته‌اند.
میزان جذب سرمایه خارجی در کشورهای منطقه عبارت است از: ایران یک میلیارد و 500 میلیون دلار، اردن یک میلیارد و 137 میلیون دلار، کویت 758 میلیون دلار، لبنان 458 میلیون دلار، فلسطین 233 میلیون دلار، قطر 76 میلیون دلار و عراق منفی 2 میلیارد و 88 میلیون دلار.
 
رشد ۸۴.۳ درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در دولت سیزدهم
علاوه بر منابع بین‌المللی، داده‌های داخلی نیز مؤید رشد قابل توجه جذب سرمایه‌گذاری در دولت سیزدهم است. بررسی آمارها نشان می‌دهد حجم سرمایه‌گذاری خارجی از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم تا فروردین امسال ۶ میلیارد و ۵۱ میلیون دلار بود که در مقایسه با مدت مشابه فعالیت دولت قبل ۸۴.۳ درصد رشد داشته است.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم و اصلاح رویکرد سیاستگذاری نسبت به گذشته و اتخاذ راهبردهای فعالانه با کشورهای همسایه و همسو به عنوان کشورهای هدف برای ورود سرمایه به کشور شرایط تغییر کرده است.
بر اساس آمار دریافتی از بانک اطلاعاتی سازمان سرمایه‌گذاری خارجی از ابتدای دولت سیزدهم تا پایان فروردین ۱۴۰۲، تعداد ۴۰۱ طرح سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش ۱۰ میلیارد و ۷۶۵ میلیون دلار که شامل ۳۶۰ طرح جدید به ارزش ۱۰ میلیارد و ۲۵۴ میلیون دلار و ۴۱ طرح افزایش سرمایه با ارزش سرمایه خارجی ۵۱۱ میلیون دلار به تصویب رسید.
از مجموع ۴۰۱ طرح سرمایه‌گذاری خارجی مصوب هیأت سرمایه‌گذاری، ۴۵ طرح به دلیل عدم ورود بخشی از سرمایه مصوب به کشور باطل شد.
براساس آمار بیشترین سرمایه‌گذاری‌های مصوب معتبر مربوط به بخش خدمات (حوزه سرمایه‌گذاری نفت در بخش خدمات) با ۵۰.۶ درصد، صنعت با ۳۲.۳ درصد و انرژی ۱۱.۳ درصد است.
مقایسه میزان سرمایه‌گذاری ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم و دولت قبل نشان می‌دهد میزان سرمایه‌گذاری در دولت کنونی ۸۴.۳ درصد رشد داشته است. میزان سرمایه‎گذاری دولت قبل در سال‌های ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳ برابر یک میلیارد و ۳۰ میلیون دلار بود.
همچنین بررسی آمار ۱۰ سال گذشته حاکی از این است که حجم سرمایه‌گذاری از سال ۱۳۹۲ به یکباره کاهش قابل توجهی داشته است و از سه میلیارد و ۹۷۶ میلیون دلار در سال ۱۳۹۱ به ۷۳۹ میلیون دلار در سال ۱۳۹۲ رسیده است. در سال ۱۳۹۵ حجم سرمایه‌گذاری بهبود یافت و به رقم یک میلیارد و ۷۴۳ میلیون دلار رسید و این روند در سال‌های بعد همواره با افت و خیز همراه بوده است.
سال ۱۳۹۹ که همزمان با انتخاب دولت سیزدهم بود حجم سرمایه‌گذاری خارجی ۲ میلیارد و ۳۶ میلیون دلار شد و در نخستین سال فعالیت دولت سیزدهم (سال ۱۴۰۰) این عدد ۳۴۲.۵ میلیون دلار رشد داشت و در سال ۱۴۰۱ برابر چهار میلیارد و ۱۹۳ میلیون و ۳۳۸ هزاردلار بود.

بــــرش

رتبه 79 ایران از نظر میزان جذب سرمایه خارجی در جهان
رشد 5درصدی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران طی سال 2022 در حالی است که میزان سرمایه‌گذاری خارجی در جهان طی این سال 13 درصد کاهش داشته و به 1294 میلیارد دلار رسیده است.
ایران میان کشورهای جهان از نظر میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی در رتبه 79 طی سال 2022 قرار داشته است. امریکا با جذب سرمایه 285 میلیارد دلار در رتبه نخست، چین با 189 میلیارد دلار در رتبه دوم و سنگاپور با 141 میلیارد دلار در رتبه سوم از این نظر قرار داشته‌اند. میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی امریکا در این سال 26 درصد نسبت به سال قبل از آن کاهش داشته است. ایران از کشورهایی مثل بلغارستان، استونی، ایرلند، آلبانی، صربستان، ایسلند، پاکستان و ترکمنستان سرمایه خارجی بیشتری در سال 2022 جذب کرده است.