«ایران» از ابعاد سفر اخیر رهبران مقاومت به تهران گزارش میدهد
فلسطین؛ رکن مهم سیاست همسایگی
جمهوری اسلامی در روزهای اخیر هیأتهای دیپلماتیک زیادی را به خود دیده است. اکثر نمایندگان گروههای مبارز فلسطینی یکییکی راه تهران را پی گرفتهاند. هیأتی از رهبران جنبش جهاد اسلامی فلسطین به ریاست «زیاد النخاله»، دبیر کل این جنبش و هیأتی از جنبش مقاومت اسلامی حماس به ریاست «اسماعیل هنیه»، رئیس دفتر سیاسی حماس روز گذشته با مقامهای بلندپایه جمهوری اسلامی در تهران دیدار داشتهاند. این سفرها درست در وسط یک کشاکش پرشتاب منطقهای صورت گرفته است؛ ناکامی ایالات متحده در پرونده جدال دیرینه جمهوری اسلامی که جدال با مقاومت نیز محسوب میشود، چهارچوبهای سابق خاورمیانه را دستخوش تغییر کرده است. نتیجه بخشی رویکرد ایران در مواجهه سنگین ماههای اخیر با غرب، سازکارهای کنترل این کشورها را فشل نموده و از سوی دیگر توافق تهران و ریاض، ژئوپلیتیک مناسبات دیپلماتیک را تا حد زیادی دگرگون ساخته است. در چنین شرایطی دیدار رهبران گروههای مبارز فلسطینی با مقامهای ایرانی بسیار فراتر از روابط سیاسی یا حتی مناسبات راهبردی ارزیابی میشود؛ دیدارهایی که متناسب با تحولات جاری دیپلماتیک و با ابتنا بر تقویت «محور مقاومت» صورت گرفت و پشتوانه حمایت تاریخی تهران از مکتب مقاومت را آشکار کرد. آنچه در هفتهها و ماههای اخیر در روند رویکرد سیاست خارجی منطقهای جمهوری اسلامی صورت گرفته، جلوههایی از این حمایت معنادار ایران را به نمایش گذاشته است.
دست «مقاومت» روی ماشه
پس از آنکه «شیخ خضر عدنان»، زندانی مبارز فلسطینی در زندان انفرادی رژیم صهیونیستی بر اثر اعتصاب غذا به شهادت رسید، نفس صهیونیستها از وحشت واکنش تلافیجویانه «مقاومت» در سینه حبس شد. ایستادگی تلآویو در برابر حملات موشکی مرگبار مقاومت فلسطین به یک هفته هم نرسید و «نتانیاهو» ناچار به پذیرش آتشبسی شد که میتوانست از تحمیل خسارات بیشتر به «تل آویو» جلوگیری کند. در پی این اتفاق، بسیاری از ناظران منطقه و همچنین رسانههای اسرائیلی ناتوانی این رژیم از پاسخ به موشکهای مقاومت و گذر این موشکها از «گنبد آهنین» را نشاندهنده قدرت ایران در مواجهه میدانی ارزیابی کردند که در حمایت از مبارزان فلسطینی در برابر اشغالگران پدیدار شد.
یک سفر تاریخی
همزمان با گرفتاری تلآویو در جدال کوتاهمدتش با محور مقاومت، سفر سیدابراهیم رئیسی به سوریه که بعد از قریب به 12 سال از آغاز بحران ظهور داعش و جنگ داخلی در سوریه صورت میگرفت، اعلامی برای یک پیروزی تاریخی در منطقه بود و از یک دوره گذار ژئوپلیتیک در جغرافیای «مقاومت» حکایت میکرد. این سفر آغازی برای مجموعه تحولات متعددی بود که مناسبات بحرانی گذشته ایرانی - عربی را در سراشیبی قرار داد و به آشتی بزرگ میان تهران و ریاض انجامید. بازگشایی رابطه ایران و عربستان راه را برای بازگشت سوریه، متحد راهبردیاش به جهان عرب هموار کرد و بر این سناریوی رژیم صهیونیستی مهر پایان زد که میکوشید طرفهای منطقهای و بینالمللی را با هدف بستن راه روی هرگونه راهحلی که نقش مهم ایران در منطقه را به رسمیت بشناسد، بسیج کند و در نتیجه توازن قوا و معادلههای امنیتی و راهبردی را در سطح منطقه تغییر دهد. زمانی که تصویر در آغوش کشیده شدن «بشار اسد»، رئیسجمهور سوریه از سوی «محمد بنسلمان»، ولیعهد سعودی قبل از اجلاس اخیر سران عرب جده با عنوان «تصویر پیروزی اسد» منتشر شد، رسانههای اسرائیلی بازگشت دمشق به جمع کشورهای عربی را به متزلزل شدن وضعیت منطقهای تلآویو و قرار گرفتن دوباره موضوع «فلسطین» در کانون توجهات منطقه معنا کردند. «نتانیاهو» نارضایتی و نگرانی خود از بازگشت سوریه به نشست اتحادیه عرب را با این ادعا نشان داد که «بازگشت دمشق به اتحادیه عرب مانع حملات این رژیم به خاک سوریه نخواهد شد.» او این را در حالی بر زبان آورد که مطابق پیشبینیها پس از حضور دوباره بر کرسی قدرت در زنجیرهای از بحرانهای درونی و بیرونی قرار گرفته بود.
این نارضایتی از پیشبینی دیگری هم نشأت میگرفت که در روند تحولات پرشتاب بعدی رنگ واقعیت به خود گرفت. نزدیکی ایران و عربستان به کنار گذاشتن تنش و کشمکشی میانجامید که اسرائیل به پشتوانه ایالات متحده در سالهای اخیر آن را در بستر تعمیق اختلافات میان دو کشور در عرصههای مذهبی و رقابتهای منطقهای جستوجو کرده بود؛ رویدادی که ثابت میکرد سناریوی امریکایی - صهیونیستی برای خاورمیانه دیگر امکان اجرا ندارد و تلآویو در بدترین وضعیت تاریخی خود قرار گرفته است. در چنین فضایی تقویت جبهه مقاومت با نقشآفرینی جمهوری اسلامی موجب شگفتی هیچ یک از ناظران نشده است. دیگر تضعیف یا از میان بردن این جریان، غیرممکن به نظر میرسد و نمیتوان حمایتهای میدانی و دیپلماتیک قدرت اثرگذاری همچون ایران در پشت نهادها و ارکان نظامی این محور را نادیده گرفت. بیتردید این اتحاد در بطن خود حاوی این پیام است که هر اقدام تهدیدآمیزی از سوی رژیم صهیونیستی، جبهه عملیاتی محور مقاومت را در ابعادی فراگیر فعال خواهد کرد و به نظر نمیرسد تلآویو بار دیگر قادر به نجات خود از آن ورطه مهلک باشد.