حسین فاطمی
خبرنگار

اگر چه موضوع شهرک‌سازی‌ها همواره از موضوعات پر التهاب، حساس و مناقشه‌برانگیز در سرزمین‌های اشغالی بوده است اما با بازگشت بنیامین نتانیاهو به قدرت و تشکیل افراطی‌ترین کابینه تاریخ رژیم صهیونیستی عملاً این موضوع (شهرک‌سازی‌ها) به مثابه نقطه عطفی در تحولات بین صهیونیست‌ها و فلسطینیان عمل می‌کند. در همین راستا نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در گفت‌وگو با شبکه ماهواره‌ای «اسکای نیوز»، کرانه باختری را به تعبیر خود «خاک اسرائیل» دانست و گفت که شهرک‌سازی در آن منطقه (در کرانه باختری) نقض قوانین بین‌المللی نیست.
این در حالی است که بر اساس قوانین بین‌المللی، تمامی شهرک‌های صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی «غیرقانونی» تلقی می‌شوند و سازمان ملل متحد بیش از یک بار اعلام داشته که گسترش این شهرک‌ها ناقض قوانین حقوق‌بشر است. علاوه بر آنکه سخنان نتانیاهو هیچ سنخیتی با قوانین بین‌المللی ندارد، حتی برخی واکنش‌ها را از جانب دولت خودگردان هم به دنبال داشته است.
به گزارش خبرگزاری رسمی فلسطینی وفا، نبیل ابوردینه، سخنگوی تشکیلات خودگردان فلسطین تأکید داشت، «هدف رژیم صهیونیستی از این خواسته‌ها تلاش برای گمراه کردن و فریب افکار عمومی بین‌المللی است؛ اینکه شهرک‌ها در اراضی فلسطین ساخته نمی‌شوند و قدس، مقدسات آن و شهرک‌سازی از دلایل اصلی دستیابی به صلح است.» ابوردینه تصریح کرد: «شهرک‌های صهیونیستی در اراضی متعلق به ملت فلسطین ساخته می‌شوند و دولت راستگرای تندروی این رژیم به گسترش شهرک‌سازی ادامه می‌دهد تا مانع تشکیل کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شود.»
سخنگوی تشکیلات خودگردان فلسطین همچنین هشدار داد: «بازگشت شهرک‌نشینان اسرائیلی به محل شهرک تخلیه شده حومش در جنوب جنین در کرانه باختری، چالش بزرگی برای قطعنامه‌های مشروعیت بین‌المللی و شورای امنیت سازمان ملل است و از دولت امریکا خواست به صدور بیانیه‌های محکوم کننده اکتفا نکند و به این اقدامات رژیم صهیونیستی پایان دهد که منطقه را به خشونت و بی‌ثباتی بیشتر سوق می‌دهد.» وی افزود: «اگر دولت صهیونیستی دنبال صلح دائم است، باید قطعنامه‌های بین‌المللی را به رسمیت بشناسد که در آن بر راهکار تشکیل دو کشور در مرزهای چهارم ژوئن به پایتختی قدس تأکید شده زیرا این تنها راه رسیدن به صلح، امنیت و ثبات است.»
 
وقتی امریکا هم مخالف است
اظهارات نتانیاهو در خصوص شهرک‌سازی‌ها به قدری با قوانین و حقوق بین‌المللی در تضاد است که ایالات متحده هم در نگاهی مشابه با سازمان ملل توسعه شهرک‌سازی‌ها را ناقض قوانین دانسته است. مخالفت واشنگتن با توسعه شهرک‌سازی‌ها به قدری جدی است که برخی مسئولان رژیم صهیونیستی اعلام کرده‌اند نتانیاهو در نتیجه فشارهای دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا تصمیم گرفت جلسه‌ای را که قرار بود هفته جاری درباره طرح بسیار حساس شهرک‌سازی در منطقه E1 کرانه باختری اشغالی برگزار شود، به تعویق بیندازد. همان طور که وبگاه امریکایی آکسیوس نوشته است، منطقه یادشده در حدفاصل قدس و شهرک معاله ادومیم یک منطقه بسیار حساس از نظر دیپلماتیک بوده و از نظر بین‌المللی منطقه‌ای ناآرام در کرانه باختری است. شهرک‌سازی در این منطقه می‌تواند مانع ارتباط جغرافیایی فلسطین میان بخش‌های شمالی و جنوبی کرانه باختری شده و تشکیل کشور مستقل فلسطین را در آینده دشوار خواهد کرد.
در طول ۲۰ سال اخیر دولت‌های پیاپی امریکا، رژیم صهیونیستی را تحت فشار گذاشتند تا از شهرک‌سازی در کرانه باختری خودداری کند. سخنگوی وزارت خارجه امریکا هفته پیش در پاسخ به سؤال خبرنگار القدس درباره شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری گفته بود، «دولت امریکا بشدت با این اقدامات مخالف است» بنابراین به نظر می‌رسد تصمیم نتانیاهو در راستای تلاش برای آرام‌ کردن تنش‌ها با دولت امریکا به این امید است که پس از این اقدام، بایدن از او برای دیدار در کاخ سفید دعوت کند. این دعوت برای اولین بار از زمان انتصاب مجدد نتانیاهو در سمت نخست‌وزیری در حدود پنج ماه قبل خواهد بود.
بایدن ماه مارس اعلام کرد، نتانیاهو در آینده نزدیک برای حضور در کاخ سفید دعوت نخواهد شد. برخی مسئولان رژیم صهیونیستی و امریکایی نیز گفتند، دولت بایدن و چند کشور اروپایی دیگر در دو هفته گذشته نگرانی خود در خصوص برگزاری نشستی درباره طرح شهرک‌سازی در منطقه E1 را به نتانیاهو و معاونانش ابراز داشته و خواستار لغو آن شدند. مسئولان رژیم صهیونیستی به سایت آکسیوس گفتند، تل‌آویو پنجشنبه به امریکا اعلام کرد که تصمیم گرفته این نشست را به تعویق بیندازد.
 
رژیم صهیونیستی رسماً کرانه باختری را اشغال کرده است
در حالی که مناقشات و لفاظی‌های دیپلماتیک و سیاسی بر سر توسعه شهرک‌سازی‌ها همچنان ادامه دارد، طیفی از ناظران معتقدند که رژیم صهیونیستی رسماً و عملاً و به صورت دوفاکتو، کرانه باختری را در سایه توسعه شهرک‌سازی‌ها به اراضی خود ملحق کرده است. پیرو این موضوع مجله فارن پالیسی، مقاله‌ای را به قلم مایکل اسفارد، کارشناس قوانین و حقوق‌بشر بین‌الملل منتشر کرد که در آن تأکید می‌کند: «در طول نیم قرن گذشته، گسترش شهرک‌سازی در کرانه باختری، کنترل صهیونیست‌ها را عمیق‌تر و عقب‌نشینی نظامی را به یک احتمال غیرقابل اجرا تبدیل کرده است. در همین راستا صهیونیست‌ها از ابتدا به دنبال ایجاد حاکمیت یکجانبه خود در کرانه باختری بوده‌اند. در حالی که دولت‌های متوالی رژیم صهیونیستی برای دهه‌ها با جهان در مورد وضعیت آینده سرزمین‌های اشغالی که باید از طریق مذاکره حل و فصل شود، گفت‌و‌گوهای نه‌چندان جدی داشتند، روش‌های صهیونیست‌ها در عمل بسیار متفاوت بوده است. بر اساس قوانین بین‌المللی، یک قدرت اشغالگر به طور موقت مسئول سرزمینی است که اشغال کرده است نه اینکه یک قدرت مستقل باشد. این بدان معناست که موظف است تا حد امکان وضعیت قلمرو را قبل از اشغال آن حفظ کند. با این حال، رژیم صهیونیستی در کرانه باختری، سیاست متفاوتی را دنبال کرد.»
این کارشناس در ادامه مطلب خود به اقدامات کابینه افراطی نتانیاهو در قبال شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری پرداخته و نوشته است: «اواخر فوریه، یوآو گالانت، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی توافقنامه‌ای را برای انتقال تعدادی از اختیارات دولتی در کرانه باختری از فرمانده نظامی منطقه به اسموتریچ امضا کرد. اگرچه اسموتریچ به طور کامل قدرت را در دست نگرفت؛ اما این انتقال همچنان ساختار رژیم صهیونیستی در کرانه باختری را به طور قابل توجهی تغییر می‌دهد، زیرا بسیاری از اختیارات اداری در سرزمین‌های اشغالی برای اولین بار در دست یک غیرنظامی قرار گرفته است. با این حرکت اسموتریچ عملاً حاکم کرانه باختری شد.»
مایکل اسفارد در مقاله خود تأکید دارد که «اسموتریچ این واقعیت را کتمان نمی‌کند که قصد دارد با از بین بردن کامل اداره مدنی، اختیارات دولت را به شهرک‌ها گسترش دهد و به مقامات این رژیم اختیارات مستقیم بر کرانه باختری بدهد. بر اساس این توافق حاکم فعلی سیستم حقوقی دوگانه در کرانه باختری را با اجازه دادن به اجرای کامل قوانین کنست برای شهرک‌نشینان اسرائیلی گسترش خواهد داد، در حالی که فلسطینی‌ها همچنان تابع قوانین نظامی هستند. مشاوران حقوقی باید پیش‌نویس قوانین نظامی را تهیه کنند که به طور رسمی قوانین اسرائیل را در مورد شهرک‌نشینان اجرا کند. لذا اگرچه انتصاب اسموتریچ در وزارت جنگ اسرائیل با بیانیه بزرگی همراه نبود، اما به منزله الحاق قانونی کرانه باختری است که گامی خطرناک در جهت تثبیت آپارتاید در منطقه کرانه باختری خواهد بود.»

خبر پلاس

بالا گرفتن درخواست‌ها برای عزل وزیر افراطی نتانیاهو
درپی کشته شدن پنج عرب ساکن اراضی اشغالی در پی مشاجره در شهرک یافه واقع در شهر ناصره واقع در شمال فلسطین اشغالی، محافل رسانه‌ای و رسمی اسرائیل خواستار برکناری ایتامار بن گویر، وزیر تندروی امنیت داخلی این رژیم شدند. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری فلسطینی «سما»، بسیاری از ساکنان اراضی اشغالی از بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی خواسته‌اند، به دلیل شیوع جرم و جنایت در شهرهای عرب در داخل اراضی اشغالی ۱۹۴۸ بن گویر را از سمتش برکنار کند. در همین ارتباط روزنامه هاآرتص در سرمقاله خود نوشت: پنج شهروند عرب که در یک جنایت تیراندازی در شهرک یافه کشته شدند، «قربانیان یک دولت سست و بی‌مسئولیت» هستند که به فکر حفاظت از عرب‌ها نیست. به جز رسانه‌ها و ساکنان اراضی اشغالی شماری از سیاستمداران نیز چنین درخواستی را مطرح کرده‌اند. بنی گانتس، وزیر جنگ سابق و از رهبران فعلی اپوزیسیون رژیم صهیونیستی از جمله این سیاستمداران بود که از نتانیاهو خواست تا ایتامار بن گویر را از سمتش برکنار و فردی مناسب را برای جانشینی او انتخاب کند که واجد شرایط مبارزه با جرم و جنایت در اراضی اشغالی ۱۹۴۸ باشد.