این روزها نمایشگاهی با عنوان «رد پا - درنگی بر مراوده هنرمند و جهان پیرامون» در موزه هنرهای معاصر تهران برپاست که در آن ۲۹ اثر از هنرمندان خارجی و ۵۴ اثر از هنرمندان ایرانی به نمایش گذاشته شده است. اهمیت نمایشگاه ردپا در این است که همه آثار روی دیوار از گنجینه موزه انتخاب شده و در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته‌اند. در همه این آثار هنرمندان به شکل‌های مختلف طبیعت و محیط اطراف خود را مورد توجه قرار داده‌اند و از نقاشی‌هایی که مناظر اطراف را ثبت کرده‌اند تا نقاشی‌های انتزاعی که یادآور طبیعت هستند و حتی آثاری که به اشیای پیرامون هنرمند پرداخته‌اند، در این مجموعه دیده می‌شود.
یکی از نکات قابل توجه این نمایشگاه، امکان تماشای آثار تعدادی از برترین اساتید هنر از نزدیک است. پل گوگن یکی از مهم‌ترین نام‌های این نمایشگاه و از هنرمندان تأثیرگذار جهان است. گوگن در سال‌های ابتدایی فعالیت خود به حلقه هنرمندانی که بعداً به نام پست امپرسیونیست شناخته شدند، پیوست. آنها عقیده داشتند که امپرسیونیسم در اواخر سده نوزدهم به تجزیه شدن نزدیک شده است و خواستار آن بودند که از امپرسیونیسم و با استفاده از ساختار هندسی فضای تصویری، هنری استوار بسازند. گوگن تحت تأثیر این ‌اندیشه قرار گرفت و نخستین بیانیه سمبولیستی خود را در سال ۱۸۸۷ منتشر کرد. سمبولیست‌ها بر این عقیده بودند که آفرینش هنری، بازآفرینی عینی موضوع مورد نظر در قالب پیکر انسان، طبیعت بی‌جان یا منظره نیست، بلکه ضروری است تا ‌اندیشه خود هنرمند از طریق انتخاب نماد‌ها برای مخاطب بازگو شود. گوگن شیفته پیکر‌های دو بعدی نمای مصری، چاپ‌های دستی رنگین ژاپنی و دورگیری ظریف نگاره‌های ایرانی بود و تلاش می‌کرد ویژگی‌ها و زیبایی‌های این آثار را با حفظ تشخص فردی در آثارش وارد کند. تلفیق این ویژگی‌ها با یکدیگر به شیوه‌ای منجر شد که در تاریخ هنر نام «سنته تیسم» یا هنر ترکیبی به خود گرفت.

از چاپ دستی ژاپنی تا امپرسیونیسم فرانسوی
تابلوی «طبیعت بی‌جان با باسمه ژاپنی» محصول ۱۸۸۹ که در موزه هنرهای معاصر تهران به نمایش درآمده نمونه مشخصی از روش مورد توجه گوگن است. در سمت راست تصویر گلدانی قرار دارد که گوگن از چهره خود و با سرامیک ساخته است. این اثر سفالی یادآور دست آفریده‌های آفریقایی، در قالبی فردی و امروزی است. در پس زمینه یک چاپ دستی ژاپنی از چهره، یک هنرپیشه دیده می‌شود و در سمت چپ گلدانی قرار گرفته که سطوح تخت رنگین روی آن وجود دارد. در این اثر مانند چاپ‌های دستی ژاپنی، کنتراست رنگی وجود دارد ولی سایه روشن در آن کمتر به چشم می‌خورد. فضا تخت و بدون ژرف نمایی است و از عناصری تشکیل شده که مورد توجه هنرمند هستند.
یکی دیگر از هنرمندان مطرح این مجموعه، ادوآر وویار است که آثارش هم به امپرسیونیسم و هم به سنته تیسم گوگن نزدیک است و موضوعاتی آشنا و بی‌پیرایه در آنها دیده می‌شود. این روحیه غیر متظاهر در تابلوی «مدخل خانه ‌ییلاقی» مربوط به سال ۱۹۰۳ به روشنی آشکار است. لکه‌های رنگ که در تمام سطح تابلو پراکنده شده است، چشم بیننده را در اطراف می‌چرخاند. نوری که به داخل اتاق تابیده است انسان‌ها و ‌اشیای داخل منزل را روشن می‌کند. هیچ کدام از عناصر بر دیگری برتری ندارد و تعادل میان همه آنها برقرار است. تمرکز و آرامش مادر و دختری که در حال مطالعه هستند، همراه با سکوتی که بر فضا حاکم است، محیطی خلسه‌آور و آرامبخش را ایجاد کرده است.
علاوه بر اینها آثار قابل توجه دیگری هم در این نمایشگاه قابل مشاهده است. بهجت صدر در تابلویی که سال ۱۳۵۶ به وجود آمده است علاقه‌مندی خود به رنگ سیاه را نشان می‌دهد. رنگ غلیظی که روی بوم ریخته شده است توسط کاردک برداشته می‌شود تا خطوطی روشن از دل آن بیرون آید. در نهایت سطوحی به چشم می‌آید که هیچ فرم آشنایی ندارند اما به وضوح تداعی‌گر منظره‌ای طبیعی هستند. در آثار صدر طبیعت و درخت حضوری پر رنگ دارند اما نحوه نمایش آنها کاملاً منحصر به فرد است و تیرگی چیره شده بر تصویر، نه یک منظره آرامبخش که فضایی اضطراب‌آور را نشان می‌دهد.

از طبیعت واقعی تا طبیعت بازتاب‌یافته در قلم هنرمند
تابلوی «در جنگل» اثر ژان دافی هم یکی از آثار نمایشگاه است که طبیعت را به شکلی نسبتاً واقع‌گرایانه به تصویر کشیده است. با این حال در این نقاشی آبرنگ نیز با بازنمایی دقیق طبیعت مواجه نیستیم. حرکت آزاد قلم مو به سادگی درختان و شاخه‌ها را ترسیم کرده است و هیچ نشانی از جزئیات و ساخت و ساز در این اثر نیست. حتی در استفاده از رنگ نیز نقاش خود را محدود نکرده و رنگ آبی را به گونه‌ای برای ترسیم درخت به کار برده است که کاملاً طبیعی به نظر می‌رسد.
احمد نادعلیان، هنرمندی است که آثارش پیوندی عمیق با طبیعت دارد. او نه تنها از مواد طبیعی در ساخت آثار استفاده می‌کند که بستر ارائه اثرش نیز معمولاً طبیعت است و بسیاری از ساخته‌های او در دل طبیعت ر‌ها شده‌اند. اثر او از مجموعه «تجاوز به محیط زیست» با شن و غلتک سنگی شکل گرفته و تعاملی مستقیم با مخاطب دارد. روی غلتک سنگی نقشی از ماهی حک شده است که مخاطب با گرداندن آن روی شن، نقش ماهی را به این سطح منتقل می‌کند. اما این ماهیان بر خاک افتاده با رد پای مخاطبان از بین ‌می‌روند تا بار دیگر مخاطبی دیگر آنها را روی شن حک کند.
جیمز آ. مک نیل ویستلر تابلوی «بارانداز شیر سیاه» را سال ۱۸۵۹ با تکنیک اچینگ و درای پوینت به وجود آورده است. در این تصویر سیاه و سفید آنچه جلب توجه می‌کند قدرت خط است. ساختمان‌های دور دست، رودخانه‌ای آرام، قایق‌های شناور روی آب و قایقران‌های در حال پارو زدن، گاه با خطوطی محکم و استوار و گاه با خط‌هایی آزاد و ر‌ها به تصویر کشیده شده‌اند. در پیش زمینه تابلو مردی را می‌بینیم که خسته از کار روزانه، چند لحظه‌ای به استراحت پرداخته و به دوردست خیره شده است. در پرداخت این فیگور جزئیات و دقت بیشتری وجود دارد و چرخش بدن و حالت چهره او بخوبی می‌تواند احوالش را به بیننده منتقل کند.

بیانیه نمایشگاه و هنرمندان حاضر در آن
در بخشی از بیانیه این نمایشگاه می‌خوانیم: «نمایش این مجموعه آثار دعوت به درنگی‌ است بر مراوده پویای انسان و جهان پیرامونش بر بازشناسی نقش انسان در شکل دادن به طبیعت آنچنان که امروز می‌شناسیمش، بر یافتن این ردپای آفریننده در اثر و دنبال کردن آن در جهان پیرامون بر تفاوت زنده بودن و زندگی‌کردن و خط فارقی که بین اثر و اثر هنری و انسان و انسان هنرمند رسم می‌کند و بر این سؤال مهم که آیا چنین خط فارقی وجود دارد؟  اگر هست نسبت آفرینندگان و مخاطب با آن چیست؟»
 کامی پیسارو، کلود مونه، ادوارد وویار، پل گوگن، اتوپینه، دیوید هاکنی، پابلو پیکاسو، مایکل بکلر، مک نیل ویستلر، جان گروور، ژان دافی، اد راشا، موریسیو سائنز و گرفان الک هنرمندان خارجی هستند که آثار آنان در این مجموعه به نمایش درآمده است.
 همچنین کامبیز درم‌بخش، سیراک ملکونیان، میرعبدالرضا دریابیگی، سهراب سپهری، بهجت صدر، پرویز کلانتری، غلامحسین نامی، مارکو گرگوریان، علی گلستانه، جلال شباهنگی، عباسعلی سارنج، هوشنگ پزشک‌نیا، مرتضی ممیز، پروانه اعتمادی، بهمن محصص، جلیل ضیاپور، طلیعه کامران، علی آذرگین، لیلی متین دفتری، علی اکبر صادقی، قاسم حاجی‌زاده، مجتبی سیادتی، منوچهر معتبر، مهدی صدر، بیژن بصیری، رافائل مهدوی، سجاد دادپور، احمد نادعلیان، داوود امدادیان، مسعود انصاری، واحد خاکدان و مهدی سحابی هنرمندان ایرانی نمایشگاه «رد پا - درنگی بر مراوده هنرمند و جهان پیرامون» هستند.