تنش در مناطق مرزی کوزوو با صربستان برای سومین روز متوالی ادامه یافت
برافروخته شدن آتش نبردی جدید در شرق اروپا
فائزه سادات یوسفی
خبرنگار
در پی تشدید تنشها بین کوزوو و صربستان، «الکساندر ووجیچ» رئیسجمهور صربستان، ارتش خود را در حالت آمادهباش قرار داد و از آنها خواست نیروهای خود را در مرز کوزوو و متوهیا مستقر کنند.
رویترز گزارش داد: تنشها از روز جمعه آغاز شد؛ زمانی که پلیس کوزوو و معترضان صربتبار مخالف شهرداران آلبانیاییتبار در شمال این کشور وارد درگیری شدیدی شدند. به گزارش رسانههای گروهی محلی، صربهای ساکن شمال کوزوو در اعتراض به استقرار نیروهای امنیتی مقابل ساختمان شهرداری زوچان، 2 خودروی پلیس را به آتش کشیدند و پلیس با نارنجکهای شوکر و گاز اشکآور به معترضان پاسخ داد. برخی منابع هم ذکر کردهاند از منطقه صدای شلیک اسلحه شنیده شده است.
ایگور سیمیچ، نایبرئیس فهرست صرب، بزرگترین حزب صرب که منافع جمعیت صرب کوزوو و متوهیا را نمایندگی میکند، اعلام داشت:«مراسم تحلیف اردن آتیچ، آلبانیایی اهل کوزوو که در 23 آوریل بهعنوان رئیس شهرداری کوسووسکا میتروویکای شمالی انتخاب شد، نمادی از اشغال این منطقه بود.» در مقابل، آلبین کورتی، نخستوزیر کوزوو از اقدامات پلیس در شهرداریهای جدید در روز گذشته دفاع کرد.
تاس در گزارش خود به نقل از رئیسجمهور صربستان که بلوک غرب را متهم به وقوع چنین اتفاقی کرده، تأکید نموده است:«آنها منتظر روزی بودند که بسیاری از مردان از شمال کوزوو و متوهیا به بلگراد بروند و به ساختمانهای شهرداری حمله کنند. نمایندگان بریتانیا، آلمان، ایتالیا، ایالاتمتحده و فرانسه این را محکوم میکنند اما در واقع به آلبانیاییها اجازه دادند این کار را انجام دهند.»
صربهای منطقه شمالی کوزوو، استقلال کوزوو از صربستان در سال 2008 را نمیپذیرند و همچنان خود را متعلق به صربستان میدانند. بر خلاف اینکه 90 درصد از جمعیت کوزوو را آلبانیاییها تشکیل میدهند اما در ترکیب جمعیت شمال کوزوو، صربها غلبه دارند. امریکا و بسیاری از قدرتهای غربی، استقلال کوزوو را به رسمیت شناختند، اما صربستان، روسیه و چین استقلال کوزوو را نپذیرفتند.
موضع روسیه و هشدارهای ناتو و اتحادیه اروپا
در پس این تنشها ناتو از کوزوو خواست تنشها با صربستان را کاهش دهد. به گزارش آناتولی، اوآنا لونسکو، سخنگوی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) گفت:«ما از نهادها در کوزوو میخواهیم فوراً تنشزدایی کنند، همچنین طرفها را به حل اختلاف از طریق مذاکره فرامیخوانیم.» اتحادیه اروپا نیز به طور جداگانه این درگیریها را بشدت محکوم کرد.
رئیسجمهور صربستان نیز از مقامات ناتو خواست اقدامات فوری برای پایان دادن به خشونت علیه جمعیت صرب کوزوو انجام دهند. نیروهای حافظ صلح ناتو در کوزوو در بیانیه منتشره اعلام کردند:«وضعیت در شمال کوزوو به دقت پیگیری میشود و تمام اقدامات یکجانبه که میتواند منجر به افزایش تنش شود، محکوم شده است.»در همین حال روسیه؛ امریکا و اتحادیه اروپا را به تشدید تنشها در بالکان متهم کرد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در بیانیهای اظهار داشت:«ما قاطعانه گامهای تحریکآمیز پریشتینا (پایتخت کوزوو) که وضعیت را به مرحله بحران نزدیک کرده است و امنیت کل منطقه بالکان را تهدید میکند، محکوم میکنیم.»
شروع جنگ جدید؟
با توجه به بحرانهای موجود ناشی از جنگ اوکراین، اتحادیه اروپا و نیز روسیه شروع تنش جدیدی را که میتواند به سمت جنگی تمامعیار مانند دهههای گذشته برود مضر میدانند و خواستار تنشزدایی در این منطقه هستند.
در حال حاضر خصومتهای باقیمانده از قبل به راحتی میتواند با کوچکترین جرقهای به آتش نبردی جدید مبدل شود. از این رو شروع یک بحران ضدامنیتی جدید، هم برای اروپا و هم برای روسیه نه تنها قابل کنترل نیست بلکه میتواند با الحاق به جنگ اوکراین معضل پیچیدهای را محقق کند.از گفته رئیسجمهور صربستان مبنی بر چراغ سبز اتحادیه اروپا برای تنش در شمال کوزوو و افزایش تظاهرات در داخل این کشور، میتوان چنین برداشت کرد که این اتحادیه سعی دارد با وارد کردن فشار مضاعف به صربستان آن را به طور کامل در راستای سیاستهای ضد روسی خود قرار دهد.
برخی کارشناسان عقیده دارند اغلب جمعیت صربها مانند میخی هستند که بقایای نفوذ روسیه در بالکان را نگه میدارند و از این رو ناآرامی در صربستان را مرتبط به آن میدانند.
اتحادیه اروپا برای اعمال تحریمها بر روسیه فشار زیادی بر صربستان اعمال کرد اما رئیسجمهور صربستان در اظهاراتی گفت تحریم روسیه هزینه بسیاری برای صربستان به همراه دارد ولی این کشور در جهت سیاستهای اتحادیه اروپا حرکت میکند.
او اخیراً بعد از تشدید فشارها بر صربستان گفته بود:«تداوم جنگ (جنگ در اوکراین) فشارها را بر بلگراد از حیث روابط با روسیه دو یا سه برابر افزایش خواهد داد، هرچند تاکنون هم این فشارها بسیار شدید بوده است.» وی در ادامه بیان داشت: صربستان عضو ائتلاف نظامی ناتو نخواهد شد و موضع خنثای خود را در این رابطه حفظ خواهد کرد، اما از طرفی با توجه به افق نامعلوم جنگ در اوکراین و عدم سازشپذیری امریکا، رهبر ناتو بر صلح و توقف جنگ و الزام او به ارسال تجهیزات جنگی جدید به اوکراین، میتوان این انتظار را داشت که ماجراجوییهای امریکا در شرق اروپا تمامنشدنی باشد و او معادله لاینحل امنیتی جدیدی را به وجود آورد.
خبر پلاس
تظاهرات داخلی در صربستان
به گزارش رویترز، در ادامه تظاهرات ضد دولتی طی 4 هفته گذشته، دهها هزار نفر در بلگراد روز شنبه در اعتراض به دو تیراندازی دستهجمعی که منجر به کشته شدن 18 نفر شد، شرکت کردند. در سوم ماه مه یک پسر نوجوان در بلگراد در اولین تیراندازی جمعی در مدرسهای در صربستان 9 دانشآموز و یک نگهبان را کشت و یک روز بعد یک مرد 21 ساله هشت نفر را در خارج از شهر کشت.
احزاب مخالف و ناظران حقوق بشر مدتهاست که رئیسجمهور صربستان را به خودکامگی، سرکوب آزادی رسانهها، خشونت علیه مخالفان سیاسی، فساد و ارتباط با جنایات سازمانیافته متهم کردهاند، اما او و متحدانش این اتهامات را رد کرده و آن را بهانهای برای دستیابی احزاب مخالف به منافع سیاسی و شخصی خود میدانند.