مردم ترکیه با مشارکتی گسترده در انتخابات تاریخی کشورشان شرکت کردند
انتخاباتی پرشور اما بی‌تنش
زهره صفاری
خبرنگار
بیش از 64.1 میلیون نفر واجد شرایط رأی در ترکیه دیروز برای نخستین‌بار در تاریخ این کشور برای تعیین رئیس‌جمهور در دومین دور انتخابات حضور یافتند تا با رأی به رجب طیب اردوغان یا کمال قلیچدار اوغلو سرنوشت سیاسی کشورشان را تعیین کنند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، در حالی که آمارها نشان می‌دهد در فاصله دو هفته از دور اول انتخابات، حدود 1.92 میلیون نفر به سن قانونی رأی رسیده و به واجدان شرایط رأی دادن افزوده شدند، 191 هزار و 885 حوزه انتخابی در سراسر ترکیه از ساعت 8 صبح تا 5 عصر دیروز پذیرای رأی‌دهندگان بودند. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در ساعات اولیه رأی دهی با حضور در مدرسه‌ای در استانبول به همراه همسرش، آرای‌شان را به صندوق انداختند و کمال قلیچدار اوغلو و همسرش نیز در یکی از حوزه‌های انتخاباتی آنکارا حاضر شدند.
به نوشته رویترز، مرکز نظرسنجی کاندا در پژوهش اخیر خود پیش از کنار رفتن سنان اوغان به نفع اردوغان با احتساب آرای خاکستری و کسانی که هنوز تصمیم نهایی برای دور دوم نگرفته بودند، حمایت از اردوغان را 52.7 درصد و قلیچداراوغلو را 47.3 درصد پیش‌بینی کرده بود که اردوغان را به نخستین رئیس جمهور ترکیه بدل خواهد کرد که طولانی‌ترین دوران ریاست جمهوری را در این کشور تجربه کرده است.پروفسور سولی اوزل، کارشناس مسائل بین‌المللی دانشگاه کادیر هاس استانبول در استدلال خود برای این پیش‌بینی به بی‌بی‌سی گفت: «به نظرم اردوغان یک سیاستمدار بسیار کاریزماتیک است. او همیشه نفر اول بوده و هیچ کس نمی‌تواند آن را انکار کند. او قدرتی نافذ دارد، توانایی‌ای که کمتر در قلیچداراوغلو دیده می‌شود.» این در حالی است که قلیچداراوغلو با وعده امید، آزادی و دموکراسی در دور اول تنها 5 درصد از رقیبش اردوغان عقب‌تر بود.
دعوت از هواداران
در شرایطی که به نوشته پولیتیکو، نتایج آخرین نظرسنجی‌ها پیش از آغاز دور دوم انتخابات 51 به 49 درصد به سود اردوغان بود، رئیس جمهور ترکیه با اطمینانی بیشتر به پیروزی، پس از انداختن
رأی خود به صندوق در برابر دوربین‌ها ایستاد و با اشاره به صد سالگی ترکیه مدرن، وعده قرن جدیدی را به مردم داد و خطاب به آنان گفت: «بسیار مهم است که این انتخابات ریاست جمهوری را برهه‌ای برای دموکراسی ترکیه بدانیم. مشارکت حدود 90 درصدی مردم در دور اول، این دموکراسی را به اثبات رسانده است. همچنان از رأی دهندگان می‌خواهیم با حضور پرشور در این دور نیز مهر تأیید دیگری بر دموکراسی بزنند.»به نوشته دویچه وله، کمال قلیچداراوغلو نیز در کمپین خود در آنکارا در حالی که این انتخابات را یک همه پرسی خوانده بود، گفت: «برای خلاصی از حکومت اردوغان و برای برقراری دموکراسی واقعی، از همه کسانی که کشورشان را دوست دارند می‌خواهم برای حفاظت از صندوق‌های رأی در حوزه‌ها حضور یابند.» سنان اوغان نیز که با کسب بیش از 5 درصد آرای دور اول، به نوعی برای تعیین سرنوشت انتخابات از همان دقایق ابتدایی هدف مذاکرات دو نامزد اول شده بود و در نهایت با اردوغان توافق کرد، در یکی از حوزه های انتخاباتی و در برابر دوربین ها
رأی خود را به صندوق انداخت، گفت: «امیدوارم این انتخابات ثبات را برای کشور به ارمغان بیاورد و ما در آن مشارکت خواهیم داشت.»
برگزاری انتخابات آرام
با‌وجود تمامی گمانه‌زنی‌ها درباره تقلب در انتخابات اما این رأی‌گیری در فضایی نسبتاً آرام برگزار شد و درگیری و تخلفی در حوزه‌های سراسر ترکیه گزارش نشده و هواداران هر یک از دو نامزد در کمپین‌های انتخاباتی‌شان تجمع کرده بودند. در عین حال تصاویر گرفته شده از حوزه‌های انتخاباتی از مشارکت جوانان و بزرگسالان در این دور حکایت داشت.در این میان اوگور اوزیل، معاون رهبر یکی از مهم‌ترین احزاب اپوزیسیون ترکیه در توئیتی از ضرب و شتم ناظر این حزب در حوزه انتخاباتی یکی از روستاهای شمال شرقی استان شانلی اورفا خبر داده بود. وی در توئیت خود دولت را متهم کرد در تأمین امنیت حوزه‌های انتخاباتی ناتوان بوده اما سندی برای اثبات اتهامش ارائه نکرد. در همین حال مرال آکشنر، رهبر حزب خوب در توئیتی از مردم خواست برای حمایت از دموکراسی پای صندوق‌های رأی بیایند.
نگرانی مهاجران
آنچه دوقطبی جامعه ترکیه را در جریان این انتخابات بیش از پیش به اثبات رساند، مسائلی مانند اقتصاد، حقوق زنان، آزادی بیان و مسأله مهاجران بود. پس از پایان دور اول، دو نامزد پیشتاز در بسیاری از این اولویت‌ها سرمایه‌گذاری کردند و مانور بیشتری دادند. از جمله آنها مسأله حقوق زنان بود که اردوغان دو روز مانده تا برگزاری دور دوم انتخابات، همایشی در این باره برپا کرد و وعده‌هایی داد. رقیبش نیز در کمپین‌های خود مانند او عمل کرد. اما در این میان آنچه پس از سیاست‌های اقتصادی و افت محسوس ارزش لیر در برابر دلار، بخشی از ساکنان ترکیه را نگران کرده است، موضعگیری‌ها درباره بازگرداندن مهاجران است؛ موضوعی که با تأکید بر ویژگی ملی‌گرایی مردم ترکیه در این دوره انتخابات به شدت مورد توجه قرار گرفته بود.
به نوشته الجزیره، مهاجران سوری که اکنون سال‌هاست در مرز ترکیه ساکن هستند، برای مشخص شدن نتیجه این انتخابات دغدغه بسیاری دارند. محمد رمضان یکی از آوارگان سوری می‌گوید: «بسیاری از اقوام ما در ترکیه کار و زندگی می‌کنند و حامی خانواده‌هایشان هستند. اگر آنچه که این روزها می‌گویند درست باشد و دستور اخراج مهاجران سوری را بدهند، تبعات آن برای ما بسیار زیاد خواهد بود.» عبدالسلام دیگر آواره سوری نیز با نگرانی می‌گوید: «اینکه چه کسی رئیس‌جمهور ترکیه بشود مهم نیست اما رویکرد دولت او را نسبت به بیش از 1.8 میلیون نفری که در کمپ‌های پناهندگان هستند نمی‌توان نادیده گرفت.»
وقایع حاشیه‌ای
دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه با حواشی بسیاری همراه بود و صحنه‌های جالبی را نیز به ثبت رساند. رجب طیب اردوغان مهم‌ترین وقایع حاشیه‌ای را در این دور انتخابات رقم زد. او که با خودروی الکتریکی به حوزه انتخاباتی رفت، پس از انداختن رأی خود در صندوق در میان هوادارانش حاضر شد و اقدام به توزیع پول و اسباب بازی به کودکان رأی دهندگان کرد. وی و همسرش سپس بر سر مزار مادر و پدر اردوغان حاضر و شکار دوربین‌های خبرنگاران شدند.
به نوشته شبکه خبری الجزیره، با توجه به اهمیت این دور انتخابات ریاست جمهوری که توجه جهانی را به خود جلب کرده است، مردم ترکیه خود را به هر طریقی به حوزه‌های انتخاباتی رساندند. آوارگان زلزله اخیر ترکیه که در پناهگاه‌های موقت زندگی می‌کنند نیز برای رأی دادن با سرویس حمل‌ونقل رایگان به حوزه‌های انتخاباتی انتقال داده شدند و در کنار ویرانه‌ها آرای خود را به صندوق‌ها انداختند. یک زن 69 ساله که مبتلا به فلج اندام بود با برانکارد پای صندوق حاضر شد، یک زوج در شهر کارس با لباس محلی حضور یافتند و یک عروس و داماد نیز پیش از شرکت در مراسم جشن رأی خود را به صندوق انداختند. یک زن ترکیه‌ای در استانبول با بره سفید رنگ خود آمده بود و حتی مرد عنکبوتی نیز در این انتخابات شرکت کرده بود! در این میان کاربران شبکه‌های مجازی با شکار تصاویر چند گربه در حوزه‌های انتخاباتی، در توئیتر پست‌هایی منتشر کرده و به کنایه نوشته بودند: «گربه‌ها ناظر بر انتخابات هستند.»
