عطایی و وسلین به سرنوشت قلعه نویی دچار می شوند؟
دست والیبال و هندبال در پوست گردو!
مهری رنجبر
روزنامه نگار
همزمانی سرمربیگری در تیم ملی و باشگاهی برای مربیان چالش بزرگی که نتیجه اش سقوط است. چالشی که شاید در همه جای دنیا مطرح باشد و فرقی هم نمیکند فوتبال باشد یا والیبال، هندبال و... معمولاً این مربیان نتیجه نمیگیرند. اما در ایران وضعیت بدتر است و بیشتر مواقع به دلیل عدم مدیریت، ناکامی سهم مربیان می شود. نمونهاش به زمانی برمیگردد که امیر قلعهنویی سال 86 و لیگ هفتم، سرمربی تیم ملی بود و همزمان رئیس سازمان فوتبال استقلال، به همین دلیل در کارهای تیم فوتبال استقلال هم دخالت میکرد و حتی رابطهاش با صمد مرفاوی سرمربی وقت تیم استقلال از همانجا شکرآب شد. حتی میگفتند او برای دربی آن سال از هتل بازی را میدید و دستور تعویض میداد. اما نتیجهاش ناکامی تیم ملی و استقلال با امیر قلعهنویی بود؛ چرا که روی کارش متمرکز نبود.
اما این اتفاق تنها مختص مربیان ایرانی نیست و حتی مربیان بزرگ هم از این قضیه در امان نبودند. مرد بزرگی مثل سرآلکس فرگوسن سال 1985 بعد از مرگ جوک استاین، هدایت تیم ملی فوتبال اسکاتلند و تیم آبردین را همزمان برعهده گرفت، اما متأسفانه اسکاتلند در پلیآف انتخابی جام جهانی 1986 به استرالیا باخت و به جام جهانی نرسید.
البته گاهی هم مربیان از پس کار برمیآمدند، هر چند تعدادشان نادر بود. گاس هیدینگ هلندی، نمونه موفق یک مدیر فوتبال است که در دو موقعیت جداگانه، همزمان دو تیم حرفهای را مدیریت کرده است. او 11 ماه یعنی از 2005 تا 2006 هر دو تیم PSV و تیم ملی استرالیا را مدیریت کرد و بعد به روسیه رفت و چهار سال هم سرمربی تیم ملی روسیه بود. هیدینگ در سال 2009 برای 4 ماه سرمربی موقت چلسی شد، یعنی او همزمان هدایت چلسی و روسیه را داشت و تیم ملی روسیه را به نیمه نهایی یورو 2008 رساند و چلسی هم در جام حذفی جزیره به موفقیت رسید.
جدای از فوتبال در رشتههایی مثل والیبال و هندبال هم ممکن است یک مربی همزمان علاوه بر تیم باشگاهی، تیم ملی کشورش را هم داشته باشد. در واقع مربیان والیبال به دلیل اینکه 6 ماهه اول سال لیگهای کشورها تعطیل است، ترجیح میدهند مربی تیمهای ملی باشند و 6 ماه دوم سال را روی نیمکت تیم باشگاهی بنشینند. به همین خاطر ویتالی هینن بلژیکی همزمان که سرمربی تیم ملی لهستان بود و تیمش را سال 2018 به قهرمانی جهان رساند با تیم باشگاهی فردریشهافن نیز پنجمی لیگ قهرمانان را گرفت. استفان آنتیگای فرانسوی بعد از سه سال کار با تیم ملی لهستان، سرمربی کانادا شد و این تیم را در لیگ جهانی 2017 روی سکوی سومی برد. اما در هندبال معمولاً روال کار جور دیگری است، یعنی سرمربی تیم ملی هندبال کرواسی ترکیب 14 نفره تیمش را در یک تیم باشگاهی دارد تا همه جوره آنها را از نزدیک زیر نظر بگیرد. ملیپوشان هندبال کرواسی قبلاً در دینامو زاگرب بودند تا با تمرین زیر نظر ازدنکو زورکو سرمربی تیم ملی و بازی در لیگ هندبال کرواسی، دغدغهای برای حضور در رقابتهای بینالمللی نداشته باشند. حالا با سپردن سکان تیم ملی به سرمربی جدید و سرمربی دینامو بخارست، هندبالیستهای ملیپوش به این تیم آمدهاند تا با برنامههای سرمربی تیم آماده شوند.
این برنامه را سال 91 فدراسیون هندبال ایران اجرا کرد، وقتی کاستلو رافائل اسپانیایی سرمربی تیم ملی هندبال شد، سکان تیم ثامنالحجج در لیگ برتر را با ترکیب ملیپوشان به او سپردند، اما تیمش در جام باشگاههای آسیا نتیجهای بهتر از پنجمی نگرفت، اما تیم ملی سهمیه جهانی گرفت که آن زمان جلال کوزهگری رئیس فدراسیون، آن را راضی کننده دانست. فدراسیون هندبال یک سال بعد از حضور وسلین وویوویچ سرمربی کروات روی نیمکت تیم ملی هندبال، دوباره تجربه حضور سرمربی تیم ملی در تیم باشگاهی را تکرار کرد. ظاهراً بالا رفتن نرخ ارز، بدجوری فدراسیون هندبال را در تنگنا قرار داده که باعث شده این بار وسلین کروات را به باشگاه فولاد سپاهان پیشکش کند تا با قرارداداش با باشگاه اصفهانی، فدراسیون بار دستمزد مربی خارجی تیم ملی را یک تنه نکشد و هم بعد از سالها میزبانی تیم اصفهانی در خانهاش بتواند سری بین آسیاییها درآورد. هرچند این اقدام فدراسیون بدون انتقاد نمانده و بعضیها معتقدند نباید این اتفاق میافتاد. چرا که درگیری لفظی بازیکنان شهید شاملی با وسلین در بازی دوم فینال لیگ برتر بعید نیست روی انتخاب بازیکنان برای دعوت به تیم ملی تأثیر بگذارد.
البته قصه والیبال کاملاً فرق دارد. والیبال همیشه سرمربی خارجیاش فقط و فقط سرمربی تیم ملی مانده و هیچ گاه تیم باشگاهی نداشته است. حتی سال 90 وقتی خولیو ولاسکو سرمربی تیم ملی بود، تیم گیتیپسند با مصطفی کارخانه به نتایج مورد نظرش نرسید، پیشنهاد امضای قرارداد با ولاسکو را داد اما مخالفت محمدرضا داورزنی رئیس فدراسیون پرونده را مختومه کرد. آن سال خوان سیچلو دستیار ولاسکو اما با گیتیپسند به توافق رسید و سرمربی این تیم در لیگ برتر والیبال شد. حتی فدراسیون قبل از توافق با ایگور کولاکوویچ با استویچف تنها به دلیل اینکه او تیم باشگاهیاش را هم میخواست داشته باشد، به توافق نرسید. اما برخلاف سرمربی خارجی، سرمربی ایرانی مشکلی برای قرارداد با تیمهای باشگاهی ندارد. چرا که مربیان ایرانی برای حضور در تیم ملی قرارداد ندارند و بنابراین فدراسیون ها برای حضور آنها در تیمهای باشگاهی سختگیری نمیکنند. حتی بهروز عطایی سرمربی والیبال هم در لیگ تیم دارد. اتفاقی که خیلیها به آن انتقاد دارند. آملیها عطایی را مقصر اصلی انصراف تیم هراز از لیگ برتر والیبال می دانند. یکی از مالکان باشگاههایی که امسال از لیگ برتر کنار کشیدهاند، تیم ملی والیبال را تاریکخانه لیگ میداند. چرا که معتقد است چشم و همچشمی مربیان تیم ملی باعث و بانی قراردادهای میلیاردی بازیکنان برای فصل جدید است.
بــــرش
حضور وسلین در سپاهان شاید روی انتخاب ملیپوشان تأثیر بگذارد
مسعود ظهرابی سرمربی تیم هندبال نیروی زمینی شهید شاملی کازرون یکی از منتقدان به حضور وسلین سرمربی تیم ملی در تیم باشگاهی است. او میگوید: «با اینکه وسلین مربی حرفهای است اما به هرحال حضور در تیم فولاد سپاهان بعید نیست روی انتخاب بازیکنان تأثیر بگذارد. من اگر سرمربی تیم ملی بودم حتی با پیشنهاد هنگفت هم قبول نمیکردم مربی باشگاهی شوم چرا که حرف و حدیث زیاد است. در والیبال اگر عطایی سرمربی تیم ملی است و تیم باشگاهی اما ستارههای والیبال مشخص هستند. به نظرم بهتر بود که وسلین تیم باشگاهی را قبول میکرد که همه ملیپوشان در آن بازی میکردند تا این جوری با هم هماهنگ میشدند، نه اینکه 6-7 بازیکن در فولاد سپاهان هستند و بقیه در تیمهای دیگر. کاش فدراسیون ساختار را درست میکرد تا همه ملیپوشان روی دست هم بازی کنند تا تیم ملی بهتر نتیجه بگیرد.»