دور زدن بانکداری غربی از مسیر روسیه
به زودی دفاتر نمایندگی دو بانک ایرانی در روسیه افتتاح می‌شود
پس از فراهم کردن زمینه‌های مورد نیاز در یک سال گذشته، همکاری‌های بانکی ایران و روسیه طی روزهای اخیر وارد مرحله عملیاتی شد. به طوری که بانک VTB به‌عنوان دومین بانک بزرگ روسیه در حال افتتاح دفتر نمایندگی در تهران است و دو بانک ایرانی نیز در روسیه بزودی دفاتر نمایندگی خود را افتتاح می‌کنند.
از سال گذشته شبکه پیامرسان بانکی ایران با نام سپام به پیامرسان بانکی روسی متصل شد و بعد از آن مقدمات اتصال میر به شتاب طی شد. سامانه پیامرسان مالی الکترونیکی (سپام) به منظور الکترونیکی کردن مراودات بانکی و ایجاد زیرساخت یکپارچه خدمت‌رسانی میان ایران و روسیه راه‌اندازی شده که با استفاده از سپام نه تنها برای اولین بار یک زیرساخت پیامرسانی واحد مالی ملی در کشور برای همه مراودات مالی عمده بانک‌ها از قبیل اعتبارات اسنادی ارزی و ریالی، ضمانت‌نامه‌‌های ارزی و ریالی، حوالجات ارزی، مکاتبات، استعلام‌ها و مذاکرات از طریق یک شبکه واحد پیامرسانی فراهم شده است، بلکه امکان اتصال به بانک‌های خارجی در خارج از کشور را می‌توان به گونه‌ای برقرار کرد که بدون به کارگیری امکانات مؤسسه سوئیفت و نگرانی‌های مربوط به آن، با زبانی مشترک و آشنا، تعاملات مالی با آخرین فناوری‌های موجود صورت گیرد.
معاون بین‌الملل بانک مرکزی در خصوص آخرین تحولات همکاری‌های بانکی با کشور روسیه گفت: در این زمینه اقدامات متعددی در حال انجام است و در آخرین اقدامی که صورت پذیرفت و عملیاتی شده است، بانک VTB کشور روسیه که دومین بانک بزرگ این کشور نیز هست و دارای بیشترین شعب و فعالیت‌های خارجی در میان بانک‌های روسی در خارج از این کشور است، نسبت به تأسیس دفتر نمایندگی در تهران اقدام کرد.
محسن کریمی ادامه داد: البته این اقدام در چهارچوب برنامه‌ریزی‌های گذشته انجام شد و در ماه‌های گذشته به این بانک پیشنهاد کردیم برای بهره‌برداری حداکثری از فرصت‌های اقتصادی در ایران و سرمایه‌گذاری و شناسایی فرصت‌ها و همکاری‌های بانکی و اقتصادی این بانک حضور دائم در اقتصاد و کشور ایران داشته باشد که با دریافت درخواست بانک مذکور و انجام بررسی‌های لازم و مطابق قوانین و مقررات به این بانک اجازه فعالیت در سطح دفتر نمایندگی داده شد و کار در حال پیشرفت است تا در آینده این بانک بتواند نسبت به تأسیس شعبه در کشورمان و در تهران اقدام کند. متقابلاً کشور روسیه نیز چنین رفتاری در قبال ما دارد و دو بانک تجاری کشورمان که دارای وضعیت عملکردی و ترازنامه‌ای مناسبی هستند و وضعیت آنها منطبق با استانداردهای پذیرفته شده بین‌المللی است، به بانک مرکزی روسیه معرفی شدند و خوشبختانه این دو بانک نیز موفق به گذراندن مراحل و پیش‌نیازهای لازم در این باره شده‌اند و بزودی در ماه‌های آینده دفتر نمایندگی‌شان در مسکو تأسیس خواهد شد.
به گفته این مقام مسئول بانک مرکزی، تمام همکاری‌های ایران و روسیه، متقابل و دوجانبه است و دو طرف تمام توان خودشان را برای همکاری متوازن به کار بستند. معاون بین‌الملل بانک مرکزی با اشاره به راهبرد این بانک در عرصه بانکداری جهانی تصریح کرد: عمده برنامه‌هایی که با کشورها به‌صورت راهبردی در عرصه بین‌الملل به کار می‌گیریم، همگی در جهت کاهش وابستگی به زیرساخت‌های تحت کنترل نظام سلطه است چراکه متأسفانه زیرساخت‌های نظام بانکداری بین‌الملل طی دهه‌های گذشته کاملاً در کنترل و سلطه اروپا و غرب است. وی یادآور شد: ایران و روسیه به‌عنوان دو کشوری که محدودیت‌های غربی را برنمی‌تابند، تصمیم گرفتند اقدامات خود را هم‌راستا با کاهش وابستگی قرار دهند. یکی از زیرساخت‌هایی که نظام بین‌الملل را وابسته به غرب و امریکا می‌کند، نظام روابط کارگزاری است که به طور غیرمستقیم بین بانک‌های دنیا برقرار می‌شود. بدین معنا که تمام بانک‌های دنیا برای آن که با یکدیگر در ارتباط باشند به‌صورت غیرمستقیم روابطشان را به طور عمده از طریق بانک‌های بزرگ اروپایی و امریکایی شکل می‌دهند. البته طی دهه‌های گذشته خوشبختانه بانک‌های شرقی نیز به‌عنوان بانک‌های بزرگ و کارگزار در این عرصه مطرح شده‌اند. در هر صورت زمانی که این ارتباط بانکی به‌صورت مستقیم انجام شود، نیاز به همکاری یک بانک بزرگ اروپایی و امریکایی از میان برداشته می‌شود.
وی عالی‌ترین سطح برقراری روابط دوجانبه بانکی را، تأسیس شعبه یا دفتر نمایندگی در کشور مقابل عنوان کرد و گفت: سطحی از همکاری‌های دوجانبه می‌تواند افتتاح حساب کارگزاری میان دو کشور باشد که البته این اتفاقی است که چند ماه پیش میان بانک‌های منتخب ایران و روسیه انجام شد و در این زمینه افتتاح حساب‌های کارگزاری به ارزهای ملی بین هفت بانک منتخب ایرانی و پنج بانک منتخب روسی صورت گرفته است. علاوه براین در عالی‌ترین سطح برقراری روابط دوجانبه و مستقل از وابستگی به همکاری بانک‌های بزرگ اروپایی و امریکایی، برقراری شعب و دفاتر نمایندگی است که این امر نیز میان دو کشور در حال تحقق است. وی در توضیح سؤالی درباره بهره‌مندی از خدمات بانکی براساس پول‌های ملی دو کشور گفت: در حال حاضر به‌دلیل برقراری روابط کارگزاری به پول‌های ملی دو کشور طی ماه‌های گذشته، تجار و مشتریان بانک‌ها می‌توانند از خدمات پول‌های ملی دو کشور بهره‌مند شوند.