در ادامه سیاست توسعه استان های مرزی و در دولت سیزدهم رقم خورد
افتتاح پروژه های راهبردی در سیستان و بلوچستان
آغاز عملیات لوله‌گذاری انتقال آب دریای عمان به شرق کشور در اهتمام ویژه دولت برای حل مساله آب استان سیستان و بلوچستان، عملیات لوله گذ اری انتقال آب دریای عمان به سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی آغاز شد که برای اجرای این طرح‌ها حدود هزار و ۷۰۰ کیلومتر لوله‌گذاری خواهد شد
گروه سیاسی
سفر پنجشنبه گذشته رئیس‌جمهور به سیستان و بلوچستان، نشان دهنده اهتمام مضاعف دولت به این استان به نسبت محروم مانده است و حکایت از آن دارد که سیستان و بلوچستان، در مسیر توسعه قرار گرفته است. چه، این دومین سفر آیت‌الله رئیسی به این استان در حدود 20 ماه فعالیت دولت سیزدهم است. این امر در کنار سفر آبان ماه 1401 محمد مخبر به سیستان و بلوچستان که با افتتاح خط ریلی زاهدان – خاش و بسیاری دیگر از طرح‌های حوزه نفت و گاز همراه بود، مؤید این واقعیت است که فرایند تغییر جایگاه و چهره این استان، در دولت سیزدهم شتاب گرفته است.
در سفر پنجشنبه گذشته رئیس‌جمهور، هم پروژه‌های راهبردی افتتاح شد و هم از برخی از این پروژه‌های کلان، بازدید شد. گستره و تنوع این پروژه‌ها به گونه‌ای است که می‌توان یک دسته‌بندی چند بعدی از راهبردهای دنبال شده ارائه داد. در حوزه زیرساختی، علاوه بر آبگیری سد کهیر و آبرسانی به ۱۵۵ روستا، عملیات لوله‌گذاری برای آبرسانی از دریای عمان به استان‌های شرقی آغاز شد. در حوزه توسعه‌ای، طرح‌ها و پروژه‌های مربوط به توسعه سواحل مکران، در نشستی با فعالان این حوزه بررسی شد. از لحاظ جنبه مردمی، دیدار آیت‌الله رئیسی با سران طوایف سیستان و بلوچستان و تأکید وی بر جبران ظلم به افرادی که در ماجرای جمعه ۸ مهر زاهدان آسیب دیدند، از نکات مهم دیگر این سفر بود. ضمن اینکه نمی‌توان از آورده بازارچه مرزی پیشین برای اشتغال و رونق تجاری و اقتصادی استان نیز غافل بود. در نهایت، باید به جنبه دیپلماتیک این سفر ظاهراً استانی اشاره کرد که طی آن، با حضور نخست‌وزیر پاکستان در مرز و افتتاح طرح تبادل برق، بازارچه مرزی مشترک پیشین نیز افتتاح شد. این تحولات تعیین کننده برای توسعه، رونق و پیشرفت سیستان و بلوچستان، در حالی پنجشنبه گذشته رقم خورد که یک روز قبل از آن، یعنی چهارشنبه نیز، در مراسمی، قرارداد 1.6 میلیارد یورویی ساخت راه‌آهن رشت- آستارا میان ایران و روسیه امضا شد. مجموعه این اقدامات راهبردی که از شمالی‌ترین نقطه ایران تا جنوب شرق کشور را شامل می‌شود، بیانگر همان چیزی است که احسان صالحی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی دولت به آن اشاره کرده است؛ یعنی «بهار زیرساخت‌های کشور در حمل و نقل، ارتباطات و انرژی.» البته با این توضیح که سهم سیستان و بلوچستان، در این بهار کار و تلاش در سراسر کشور، برجسته است.
توسعه استان مسأله جدی دولت است
رئیس جمهور صبح پنجشنبه، در بدو ورود به فرودگاه شهرستان کنارک در سیستان و بلوچستان، با بیان اینکه این سفر برای پیگیری مصوبات سفر قبلی به استان، بویژه طرح‌هایی که در منطقه خاص مکران به عنوان منطقه‌ای که رهبری معظم انقلاب اسلامی در دوره‌های مختلف نسبت به توسعه آن تأکید داشته‌اند، انجام می‌شود، اظهارکرد: توسعه‌یافتگی و رسیدگی به مسائل استان مسأله جدی دولت است، اجرای عدالت برای همه نقاط کشور مسأله مهم دولت و مبنای ما در اجرای عدالت، آمایش سرزمینی است. وقتی در نقشه نگاه می‌کنیم کاملاً مشخص است که در این منطقه نسبت به نقاط دیگر باید کارِ بیشتری انجام شود و این جزو برنامه‌های دولت است. آیت‌الله رئیسی افزود: بر اساس وعده و میثاق خود با مردم تا آنجا که از رفع مشکلات و توسعه استان اطمینان حاصل کنم، پیگیر مسائل خواهم بود و این رویه دولت است که برنامه‌ها و اقدامات توسعه‌ای استان را به شکلی دنبال کند که مردم احساس و ادراک پیشرفت را داشته باشند. رئیس‌جمهور همچنین با عذرخواهی از مردم استان برای اینکه امکان حضور در شهرستان‌های مختلف در این سفر پیش‌بینی نشده است، به مردم عزیز استان این وعده را داد که در اسرع وقت به شهرهای مختلف استان سفر کند و با مردم دیدار داشته باشد.
بازدید هوایی آیت‌الله رئیسی از سواحل مکران
نخستین برنامه رئیس‌جمهور در این سفر، بازدید هوایی از پروژه راهبردی توسعه سواحل مکران بود که با استفاده از بالگرد انجام شد. وی همچنین از مجموعه کشت و صنعت مکران در کنارک و جاذبه گردشگری دماغه راشدی بازدید کرد.
آغاز عملیات لوله‌گذاری انتقال آب دریای عمان به شرق کشور
در دومین برنامه، عملیات لوله‌گذاری انتقال آب دریای عمان به سه استان سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی با دستور آیت‌الله رئیسی آغاز شد. برای اجرای این طرح‌ها حدود هزار و ۷۰۰ کیلومتر لوله‌گذاری خواهد شد که آب خلیج فارس و دریای عمان را به استان‌های تعیین شده، منتقل می‌کند. طرح انتقال آب از دریای عمان جزو طرح‌های کلان تعریف شده برای تأمین بخشی از کسری آب در دالان شرق کشور است که اجرای آن از آبان سال ۱۴۰۰ آغاز شد و طبق تفاهمنامه‌های منعقد شده، آب انتقالی به استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی در بخش صنعت به مصرف خواهد رسید، اما این آب در سیستان و بلوچستان برای تأمین مصارف آشامیدنی نیز پیش‌بینی و طبق برنامه زمانبندی شده، این طرح با سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد یورویی تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهد رسید.
بهره‌برداری از سد مخزنی کهیر پس از 13 سال
همچنین با دستور رئیس‌جمهور عملیات آبگیری و بهره‌برداری از سد مخزنی کهیر شهرستان کنارک به منظور تأمین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت محدوده بخش کهیر سواحل مکران پس از گذشت ۱۳ سال آغاز شد. حجم اولیه مخزن این سد در تراز نرمال ۳۴۳ میلیون متر مکعب و پتانسیل سطح زیر کشت آن بیش از پنج هزار هکتار است.
آبرسانی به 155 روستا
آیت‌الله رئیسی همچنین از طرح آبرسانی به ۱۵۵ روستای استان سیستان و بلوچستان به صورت همزمان و از طریق ویدیو کنفرانس بهره‌برداری کرد. این طرح‌ها در ۱۹ شهرستان استان در قالب ۷ مجتمع آبرسانی و ۲۶ پروژه، از محل طرح جهاد آبرسانی وزارت نیرو با اعتبار ۲۹۱ میلیارد تومان اجرا شده است. با بهره‌برداری از طرح آبرسانی به این تعداد روستا، شاخص آبرسانی استان با 6/1 درصد ارتقا به عدد 6/72 درصد می‌رسد.
بازدید از مجتمع پتروشیمی نگین مکران
آیت‌الله رئیسی در این سفر یک روزه از مجتمع پتروشیمی نگین مکران در منطقه سواحلی مکران بازدید کرد و از نزدیک در جریان آخرین وضعیت توسعه این مجتمع بزرگ پتروشیمی قرار گرفت. این پروژه فراملی با هدف توسعه صنعت بویژه صنعت پتروشیمی در منطقه سیستان و بلوچستان، ایجاد اشتغال و ارتقای شاخص‌های امنیتی و با هدف جذب سرمایه‌گذاری در استان سیستان و بلوچستان آغاز شده است. این مجتمع مشتمل بر واحدهای اوره آمونیاک، متانول، متانول آمونیاک، انواع پلی‌اتیلن، الفین، آروماتیک، MEG، MTP و کریستال ملامین با ظرفیت تولیدی بالغ بر ۲۶ میلیون تن در سال است.
مکران، نماد آینده درخشان ایران
رئیس جمهور عصر پنجشنبه در نشست با «فعالان اقتصادی و اجتماعی پیشرفت و آبادانی مکران» مکران را دارای ظرفیت‌های بسیار بالا دانست و گفت: این منطقه همواره مورد توجه کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و دغدغه‌مندان نسبت به آینده درخشان ایران بوده و کمتر مقام و رئیس دولتی بوده که در دیدارهای خارجی دو سال اخیر با بنده اشاره‌ای به ظرفیت‌های منطقه مکران نکرده باشد.
آیت‌الله رئیسی افزود: در حاشیه دیدارهایی که با مقامات خارجی در اجلاس شانگهای در سمرقند داشتم و در دیدار با نخست‌وزیر پاکستان، یکی از مهم‌ترین محورهای گفت‌و‌گوهای‌مان مکران بود که نشانه استعدادهای موجود در این منطقه است.
دلایل تأخیر سرمایه‌گذاری در مکران بررسی شود
رئیس جمهور در ادامه ضرورت بررسی دلایل تأخیر در سرمایه‌گذاری در منطقه مکران را مورد تأکید قرار داد و گفت: در برخی بخش‌ها کار به درستی پیش رفته و بانک‌ها سرمایه‌گذاری‌های خوبی داشتند، اما در برخی حوزه‌ها با وجود تخصیص زمین هنوز اقدامی جدی نشده که امیدواریم اقدامات لازم هر چه زودتر آغاز شده و به سامان برسد. وی، تولید را مهم‌ترین و مسأله روز کشور و دغدغه مقام معظم رهبری در دهه اخیر عنوان کرد و گفت: تولید لازمه پیشرفت و استقلال سیاسی و اقتصادی است و مشکلات اجتماعی و اقتصادی و نگرانی‌ها از رشد نقدینگی با تولید برطرف می‌شود. آیت‌الله رئیسی مهار تورم را نیز در گرو رشد تولید دانست و گفت: در برخی سال‌ها کنترل تورم از مسیر رکود مهار شده، اما همان‌طور که مقام معظم رهبری حکیمانه تأکید کردند، مهار تورم باید از مسیر رشد تولید دنبال شود.
رئیس جمهور با اشاره به مشکلات موجود در زمینه سرمایه‌گذاری اظهارکرد: امروز نرخ استهلاک بیشتر از نرخ سرمایه‌گذاری و تولید است که باید این نقص برطرف شود و سرمایه‌گذاری از نرخ استهلاک پیشی گیرد. آیت‌الله رئیسی با تأکید بر لزوم مساعدت بانک‌ها به سرمایه‌گذاران و تولیدگران متذکر شد: اگر بانک‌ها سرمایه و نقدینگی خود را به سمت تولید نبرند و آن را برای زمین و ساختمان هزینه کرده یا ثروت‌ها را برای سود بیشتر بلوکه کنند، رشدی در تولید نخواهیم داشت. رئیس جمهور در بررسی ریشه‌های عدم سرمایه‌گذاری در تولید توضیح داد: یکی از آسیب‌های نظام پولی چرخش ثروت در مسیر پاساژسازی و سرمایه‌گذاری‌های مشابه بوده که این موارد کم هم نبوده، اما باید این مسیر به نفع تولید تغییر کند.
همه برنامه‌ها و کارها باید تولیدمحور باشد
وی با بیان اینکه کسی با پرداخت تسهیلات تکلیفی و ارائه تسهیلات برای ازدواج جوانان و مسکن مخالف نیست در عین حال تأکید کرد: همه برنامه‌ها و کارها باید تولیدمحور بوده و در جهت رشد تولید تنظیم شود که پایه و اساس حل مشکلات است.
سهولت صدور مجوزها برای ترغیب سرمایه گذاران
رئیس جمهور در بخش دیگری از این نشست به مشکلات سرمایه‌گذاران و کارآفرینان اشاره کرد و گفت: صدور مجوزها و تصمیم‌گیری‌هایی که مربوط به دولت است، باید به سرعت و سهولت انجام شود و اقدامات دولت در راستای ترغیب سرمایه‌گذاران باشد.
آیت‌الله رئیسی با اشاره به گلایه‌های کارآفرینان از قیمت بالای اراضی شهرک‌های صنعتی تأکید کرد: زمینی که در اختیار دولت است باید با مبلغی منطقی و به سهولت در اختیار سرمایه‌گذار و تولیدکننده قرار گیرد و تسهیلات در شهرک‌های صنعتی مشوق کارآفرینان باشد، نه مانع آن. رئیس جمهور به درخواست یکی از کارآفرینان برای افزایش واردات فسفات به کشور اشاره کرد و از رایزنی‌های هیأت‌های اقتصادی در سفر به سوریه برای افزایش واردات فسفات از ۲ میلیون تن به ۱۰ میلیون تن خبر داد.
باید جلوی خام فروشی گرفته شود
آیت الله رئیسی، خام‌فروشی در حوزه تولید را دیگر معضل و مانع رشد تولید دانست و گفت: خام‌فروشی بویژه در صنایع بالادستی مسأله مهمی است که باید جلوی آن گرفته شود تا بتوانیم ارزش افزوده تولید و اشتغال را حفظ کنیم. رئیس جمهور با اشاره به بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص ضررهای خام‌فروشی گفت: نباید اجازه دهیم کشورهای دیگر تولیدات خام ایران را با فرآوری صادر کرده و صاحب سود آن شوند.
آیت‌الله رئیسی صادرات برخی اقلام پتروشیمی را مصداق خام‌فروشی دانست و تأکید کرد: با ایجاد ارزش افزوده می‌توان از خام‌فروشی جلوگیری کرده و سود آن را به مردم و مجموعه‌های تولیدی رساند.
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنانش ایجاد ساختارهای شفاف را از راه‌های توسعه گردشگری در منطقه مکران دانست و گفت: فضای گردشگری در مکران نسبت به بسیاری از مناطق دنیا بیشتر است و با ایجاد زیرساخت‌ها و فعال شدن اقتصاد گردشگری می‌توان نرخ اشتغال در این منطقه را نیز افزایش داد. «بومی‌گزینی و توجه به ظرفیت نیروهای محلی در جهت توسعه مکران» از دیگر تأکیدات رئیس جمهور در این نشست بود که آیت‌الله رئیسی به مسئولان منطقه‌ای متذکر شد با ایجاد مراکز فنی و حرفه‌ای در جهت جذب نیروهای کارآمد بومی و ارائه خدمات و امکانات به آنها می‌توان موجب سکونت دائمی اهالی این منطقه شد. رئیس جمهور در همین راستا به اقتصاد تعاونی اشاره کرد و آن را در کنار اقتصاد دولتی و بخش خصوصی در جهت رونق کسب و کارها مؤثر دانست و گفت: اگر چند جوان که سرمایه اندکی دارند به دنبال کار هستند که کارِ بزرگی در منطقه انجام دهند، باید مورد حمایت قرار گیرند.
ضرورت ثبات قیمت‌ها و رفع موانع بوروکراسی
وی موضوع ثبات در قیمت‌ها را نیز برای برنامه‌ریزی و پیش‌بینی مسیر تولید مهم دانست و با اشاره به گلایه‌هایی که در این زمینه مطرح شد، اظهار داشت: ثبات در بازار می‌تواند به تولید ثبات دهد و در عوض تصمیم‌گیری‌های متعدد و نوسان قیمت موجب سردرگمی بوده و به ضرر تولیدکننده و مصرف‌کننده است.
رئیس جمهور در پاسخ به گلایه‌های کارآفرینان و سرمایه‌گذاران از بوروکراسی اداری اظهارکرد: در نظام اداری ما بعضاً پیچیدگی‌های ناحقی وجود دارد که سیستم اداری را لَخت کرده و گردش کاغذ بین اتاق‌های ادارات و کارشناسان ارباب رجوع را خسته می‌کند. آیت‌الله رئیسی از عزم و اراده دولت برای حل این مسأله سخن گفت و تأکید کرد: رفع موانع دست و پاگیر اداری نیازمند اصلاح ساختارهای غلط است که کاری زمان‌بر بوده و پیگیری مجدانه می‌خواهد ولی درخواست من از کارآفرینان و سرمایه‌گذاران این است که در پیگیری کارها خسته نشوند و آنها زمانه را بسازند. رئیس جمهور با بیان اینکه در سال رشد تولید خستگی معنا ندارد، اظهارکرد: همه کارهای بزرگ با تلاش و کوشش زنان و مردان تاریخ‌ساز و زمانه‌ساز انجام شده که بر موانع غلبه کردند و به موفقیت دست یافتند. وی ادامه داد: شهید سلیمانی بارها از همین موانع سخن گفت و راه همیشه برای او هموار نبود و تهدیدها و تحریم‌ها در صنایع نظامی و هسته‌ای و نرم‌افزاری و ارتباطات ما هم بیش از دیگر بخش‌ها بوده، اما بیشترین پیشرفت را در همین صنایع داشتیم که کارهای ماندگاری انجام شده است.
رئیس جمهور با بیان اینکه منطق دولت منطق «ما می‌توانیم» است، متذکر شد: باید از فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی که در اختیار داریم به نحو احسن استفاده کنیم و با انگیزه، اندیشه، توکل به خدا و کار جمعی موانع را رفع کرده و کارها را پیش ببریم و دولت هم حتماً در این میدان کنار کارآفرینان و تولیدکنندگان است.
آیت‌الله رئیسی در پایان گفت که مسائل مطرح شده در این جلسه از سوی کارآفرینان و سرمایه‌گذاران به صورت جزئی و مصداقی در شورایی در تهران به ریاست وی و با حضور معاون اول و وزرای مربوطه و رئیس بانک مرکزی و دکتر دهقان نماینده ویژه رئیس جمهور در شورای توسعه سواحل مکران بررسی و برای حل آنها تصمیم‌گیری می‌شود. پیش از سخنان رئیس جمهور تعدادی از کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و تولیدگران که در منطقه مکران فعالیت‌های اقتصادی دارند، به بیان دیدگاه‌ها، دغدغه‌ها، مطالبات و راهکارهای خود برای توسعه، پیشرفت و آبادانی این منطقه پرداختند.
بــــرش
نشست صمیمی رئیس جمهور با سران طوایف
یکی از نکات برجسته و مهم این سفر، حضور آیت‌الله رئیسی در نشست صمیمانه با سران طوایف و معتمدین استان بود. رئیس جمهور در این نشست، وحدت و انسجام موجود در میان طوایف و مذاهب اسلامی استان را مثال‌زدنی و شایسته شکر الهی عنوان کرد و گفت: در شرایطی که امروز راهبرد دشمن ایجاد تفرقه و اختلاف است، بزرگان و سران طوایف این استان باید به موضوع وحدت و انسجام به دیده راهبرد بنگرند.
مرزی بودن سیستان و بلوچستان یک فرصت است
آیت‌الله رئیسی مرزی بودن استان سیستان و بلوچستان به رغم برخی تحرکات برای ناامن‌سازی این منطقه را نه تهدید، بلکه یک فرصت دانست و با اشاره به توافقات خوب صورت گرفته در راستای توسعه روابط تجاری و اقتصادی با پاکستان از جمله احداث ۷ بازارچه مرزی مشترک تصریح کرد: معتقدم بهترین ومعتمدترین تجار و بازرگانان در این استان وجود دارند که می‌توانند تجارت با همسایگان را رونق بخشند. رئیس جمهور همچنین ثبات امنیت در این استان را از دیگر موهبت‌های الهی و ثمره مجاهدت‌ها و جانفشانی‌های شهدا دانست و تأکید کرد: باید تلاش شود که عده‌ای سودجو نتوانند با اقداماتی نظیر جرایم سازمان یافته امنیت این استان را مخدوش کنند.
شناسایی خاطیان حادثه سال گذشته و دلجویی از خانواده‌های آسیب دیده
آیت‌الله رئیسی در ادامه با اشاره به تلاش دشمنان برای برهم زدن امنیت و آرامش کشور در اغتشاشات پاییز سال گذشته گفت: در جریان حوادث سال گذشته افرادی خواستند با ایجاد اغتشاش امنیت جامعه را مختل کنند و نظم را بر هم بزنند که این اقدامات مورد قبول هیچ شهروندی نیست، اما عده‌ای نیز که در این ماجرا هیچ نقشی نداشتند و یا از نماز جمعه بازمی‌گشتند، یا عابر و کاسب بودند، مورد آسیب قرار گرفتند و مظلوم واقع شدند و این وظیفه ما است که نسبت به آنان توجه داشته باشیم. رئیس جمهور تصریح کرد: بنده نیز بلافاصله پس از حادثه تلخ نماز جمعه زاهدان وزیر کشور را مأمور کردم تا با سفر به این استان، هم عوامل این حادثه را شناسایی و با آنان برخورد کند و هم کسانی که در این حادثه مظلوم واقع شدند مورد دلجویی قرار بگیرند. بعد از آن هم گروه‌های مختلفی برای سرکشی به همه خانواده‌های آسیب‌دیده اعزام شدند و بنده هم شخصاً مترصد فرصتی هستم که از این خانواده‌های محترم و عزیز دلجویی کنم و این توجه مقطعی نخواهد بود بلکه مستمراً ادامه خواهد داشت.
سیستان و بلوچستان پاره تن ایران است
رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اقدامات صورت گرفته در جهت محرومیت‌زدایی و توسعه استان، سیستان و بلوچستان را پاره تن ایران خواند و تصریح کرد: قطعاً وضعیت امروز استان سیستان و بلوچستان با قبل از انقلاب اسلامی و حتی سال‌های ابتدایی پس از پیروزی انقلاب بسیار متفاوت است و اقدامات گسترده‌ای در جهت ایجاد زیرساخت‌های عمومی در این استان صورت گرفته، اما حتماً این وضعیت با نقطه مطلوب فاصله دارد و با توجه به ظرفیت‌های عظیم موجود باید تلاش بیشتری برای رفع نیازهای مردم سیستان و بلوچستان صورت گیرد. اولویت قراردادن احداث مراکز بهداشتی و درمانی، پیگیری احداث مراکز شبانه‌روزی تعلیم و تربیت از سوی آموزش و پرورش و همچنین بررسی مشکلات برخی اراضی شخصی ملی شده در این استان از جمله تأکیدات رئیس جمهور ناظر به مطالبه برخی مدعوین حاضر در این نشست بود.