کاظمی قمی، سرپرست سفارتخانه ایران در کابل مطرح کرد
عناصر دولت پیشین افغانستان مانع حل مشکل حقابه هیرمند
نماینده رئیس جمهور ایران در امور افغانستان مسأله حقابه هیرمند را از اولویت‌های اصلی کشور در روند تعامل با طالبان دانست و تأکید کرد که ایران تصمیم دارد امسال در این زمینه به راه‌حلی دست پیدا کند.
حسن کاظمی قمی که سرپرستی سفارت ایران در کابل را نیز برعهده دارد، در یک برنامه تلویزیونی نسبت به وضعیت پایبندی طالبان در رابطه با حقابه هیرمند ابراز نارضایتی کرد و گفت: «با آنکه مسئولان طالبان همیشه به پایبندی به اجرای معاهده ۱۳۵۱ بین دو کشور تأکید کرده‌اند اما ایران سال گذشته در عمل میزان اندکی از حقابه هیرمند را دریافت کرده است».
معاهده آب میان افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ به امضا رسید که بر اساس آن مقرر شد در صورت کافی بودن آب هیرمند سالانه حدود ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب به ایران تعلق گیرد. کاظمی قمی در این رابطه گفت: «واقعیتی که اتفاق افتاد این بود که سال گذشته بر خلاف این تأکید و التزام و پایبندی میزان آبی که از افغانستان وارد خاک کشور ما شد، حدود ۲۷ میلیون مترمکعب بیشتر نبود، در چند نوبت رهاسازی آبی که صورت گرفت این اتفاق افتاد، این یک فاصله عمیق و یک شکاف عمیقی است بین آن عددی که در معاهده آمده و آن چیزی که انجام شده است.»
نفوذ بیگانگان، مانع احقاق حقوق ملت ایران
نماینده رئیس جمهور ایران در امور افغانستان در ادامه افزود: «متخصصینی هستند که از دولت قبل ماندند که هنوز با مقامات پیشینی که مورد ارتباط با بیگانگان هستند، ارتباطاتی دارند. این را باید صراحتاً گفت و به همین دلیل هم ما به اینها گوشزد می‌کردیم که این نگرانی وجود دارد به اینکه این نیتی را که شما اعلام می‌دارید به اینکه آب بیاید، اتفاق نیفتاده است».
او با اشاره به وجود مشکلات فنی که در رابطه با اجرای تعهدات افغانستان از سوی این کشور وجود دارد، تأکید کرد که این مسأله در دستور کار جدی مقامات کشور است تا در نهایت حل و فصل شود.
دو روز پیش از این توضیحات، سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور تأکید کرده بود که وزرای خارجه و نیرو و نماینده ویژه در امور افغانستان باید بحث حقابه هیرمند را با جدیت پیگری کنند. در پی این دستور، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه از سفر روز گذشته (چهارشنبه) حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه به استان سیستان و بلوچستان خبر داد و هدف از این سفر را شرکت در جلسه‌ای با حضور مقامات استان سیستان و بلوچستان و با هدف پیگیری مباحث مربوط به حقابه ایران از هیرمند عنوان کرد.
موضع‌گیری و پیگیری مقام‌های کشور در رابطه با حقابه هیرمند در حالی مطرح است که «مطیع‌الله عابد»، سخنگوی وزارت انرژی و آب حکومت طالبان در واکنش به آن، به شبکه تلویزیونی طلوع نیوز گفته است: «افغانستان متعهد به معاهده آب با ایران است». او افزوده است: «ما مطابق به معاهده سال ۱۳۵۱ از دریای هلمند حقابه ایران را پرداخت کرده‌ایم و در آینده هم مطابق این معاهده به پرداخت حقابه متعهد هستیم.»
بــــرش
تأکید امیرعبداللهیان بر ضرورت فوری رهاسازی آب
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه عصر دیروز در تماس تلفنی با امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه دولت سرپرستی موقت افغانستان، درباره موضوع حقابه هیرمند و سایر مسائل فیمابین به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداخت.
رئیس دستگاه دیپلماسی در این گفت‌وگوی تلفنی، تأکید سرپرست وزارت خارجه افغانستان بر پایبندی هیأت حاکمه افغانستان بر حقابه ایران را مثبت ارزیابی کرد و افزود: رهاسازی آب از سوی افغانستان و تأمین حقابه ایران به صورت عملی، مطالبه جدی جمهوری اسلامی ایران است و این امر در مناسبات فیمابین تأثیر دارد.
امیرعبداللهیان با اشاره به مشکلات فراوانی که عدم تأمین حقابه ایران و خشکسالی ناشی از آن بر مردم سیستان و بلوچستان تحمیل کرده ابراز امیدواری کرد که طرف افغانستانی اهتمام لازم را در رهاسازی آب این سد و رساندن آب به سیستان داشته باشد.
وی همچنین با اشاره به تلاش دشمنان برای تخریب مناسبات دو کشور، برخی تنش‌های مرزی را عاملی منفی خواند و بر مسئولیت افغانستان در عدم تکرار آن تأکید کرد و افزود: تعهد به امنیت مرز مشترک، خط قرمز ما است.
امیرعبداللهیان در پایان بار دیگر بر ضرورت فوری رهاسازی آب و بازدید تیم مشترک فنی از وضعیت آب موجود در سد کجکی تأکید کرد. امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه افغانستان نیز در این گفت‌وگو، با اشاره به مشکلات کشور خود از جمله خشکسالی و مسائل فنی، بار دیگر بر حقابه ایران مطابق معاهده هیرمند تأکید کرده و بر تلاش طرف افغانستانی برای رفع مشکل آب و نیز موضوعات مرزی تصریح کرد.
وی بر تعهد افغانستان بر امنیت مرزها با همسایگان نیز تأکید کرد. طرفین در خصوص پروژه برق، راه آهن و تجارت مرزی تبادل‌نظر کردند.