در راستای سیاست منطقه‌گرایی و تنش‌زدایی دولت سیزدهم، وزیر اموراقتصادی و دارایی کشورمان به عنوان نخستین مقام رسمی پس از توافق اخیر تهران-ریاض برای شرکت در اجلاس سالیانه بانک توسعه اسلامی (IsDB) به جده عربستان سفر کرده است. سید احسان خاندوزی در این سفر علاوه بر سخنرانی در این اجلاس و اعلام آمادگی ایران برای توسعه همکاری‌های مشترک به اعضا، در حاشیه اجلاس نیز تاکنون چندین توافقنامه مهم با کشورهایی نظیر عربستان و امارات امضا کرده است. اکنون نگاه رسانه‌های جهانی به اجلاسی است که در آن اغلب کشورهای اسلامی حضور دارند و نقطه کانونی اجلاس امسال حضور پررنگ ایران پس از توافق با عربستان است.
بانک توسعه اسلامی، یکی از مؤسسات بزرگ مالی توسعه‌ای بین‌المللی و از نهادهای تخصصی سازمان کنفرانس اسلامی است که براساس اصول شریعت اسلامی در تاریخ ۲۰ اکتبر ۱۹۷۵ میلادی از سوی ۲۲ کشور اسلامی و با سرمایه اولیه ۷۵۵ میلیون دینار اسلامی در جده عربستان تأسیس شد. هم‌اکنون اعضای بانک توسعه اسلامی، در برگیرنده ۵۶ کشور از چهار قاره آسیا، آفریقا، اروپا و امریکا هستند که در سال 2012، ایران با 9.32 درصد بعد از عربستان (26.5 درصد) و لیبی (10.7 درصد) از بزرگ‌ترین سهامداران بانک توسعه اسلامی بوده است.
 
امضای توافقنامه سرمایه‌گذاری، گمرکی و تجاری بین ایران و عربستان
وزیر امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران در حاشیه اجلاس سالانه ۲۰۲۳ بانک توسعه اسلامی در جده عربستان سعودی با محمد الجدعان وزیر مالیه این کشور دیدار کرد. این درحالی است که روز جمعه در دیدار وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان با وزیر امور مالیه امارات متحده عربی، موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری خارجی و اجتناب از اخذ مالیات مضاعف بین دو کشور تنظیم شد.
به گزارش شادا، وزیر مالیه عربستان سعودی در این دیدار با ابراز خشنودی از برقراری مجدد روابط بین ایران و عربستان گفت: امیدواریم گام‌های سریعی در روابط با ایران برداشته شود. وی افزود: لازم است در این مسیر موانع اقتصادی و تجاری در برابر دو کشور برداشته شود. الجدعان با اشاره به فرصت‌های بزرگ تعاملات و همکاری بین دو کشور ابراز امیدواری کرد که به‌زودی وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران را در ریاض ملاقات کند.
وزیر امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران نیز در این دیدار از پیشرفت روابط اقتصادی بین دو کشور استقبال و اظهار کرد: توسعه روابط نه فقط برای ایران و عربستان بلکه برای کل کشورهای منطقه حائز اهمیت است. خاندوزی با بیان اینکه تسهیل پیوندهای اقتصادی وظیفه دولت‌هاست، گفت: این روابط دوجانبه نه تنها از منظر اقتصادی بلکه در حوزه‌های سیاسی و امنیتی دارای اهمیت فراوانی است. وزیر امور اقتصادی و دارایی در تشریح برنامه ایران در حوزه ارتباطات اقتصادی با عربستان گفت: در سطح دولتی، ایران و عربستان هیچ توافق پایه‌ای را در حوزه سرمایه‌گذاری، گمرکی و تجاری نهایی نکرده‌اند. لازم است در این ارتباط تفاهمنامه‌های سه‌گانه‌ای بین طرفین تدوین و امضا شود.
در ارتباط با تعاملات تجاری دو کشور وزیر امور اقتصادی و دارایی ضمن بیان اینکه تاکنون پیوند تجاری خصوصی عمیقی بین دو کشور ایجاد نشده، پیشنهاد کرد: طی سه ماه آینده شرکت‌های بخش خصوصی دو کشور با یکدیگر ملاقات کنند تا امکانات تجاری و سرمایه‌گذاری طرفین بررسی شده و زمینه‌های همکاری متقابل شناسایی شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی ضمن اشاره به نیازهای فوری برای همکاری در زمینه تسهیل حج و تجارت بین دو کشور به‌طور خاص به رفع موانع بانکی و ارزی و همچنین گسترش پروازها هم پرداخت.
وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران در این دیدار به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های نفتی و همچنین استفاده از ظرفیت محصولات و شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد. در این دیدار طرف سعودی ضمن موافقت برای همکاری در سه زمینه گمرکی، تجاری و سرمایه‌گذاری ابراز امیدواری کرد که با مساعدت وزارتخانه‌های راه، نفت و حج عربستان موضوعات دوجانبه همکاری‌های مشترک را مطرح و مورد پیگیری قرار دهد.
وزیر مالیه عربستان ضمن اشاره به زمینه‌های مختلف همکاری بین دو کشور مذاکرات صورت گرفته را حاکی از اراده ایران برای توسعه روابط با عربستان تلقی و اظهار کرد: روابط اقتصادی دو کشور نیازمند شبکه‌سازی گسترده است و در این زمینه لازم است مکانیسم شفافی برای روابط بانکی دو کشور تعریف شود و از شیوه‌های متنوعی برای حصول توافقات برای نیل به همکاری‌های تجاری استفاده برد. الجدعان اظهار امیدواری کرد که با مبادله هیأت‌های فنی بین دو کشور نقاط مشترک همکاری‌های دوجانبه شناسایی و عملیاتی شود.
 
ایران و عربستان در مسیر تعاملات مناسب اقتصادی
وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین در مصاحبه با روزنامه شرق الاوسط گفت: ایران و عربستان در مسیر تعاملات و مناسبات اقتصادی به جمع‌بندی‌های خوبی خواهند رسید. وی افزود: سیاست دولت جدید ایران، توسعه ارتباطات با همسایگان و کشورهای عربی است ما از هر موضوعی که سبب روابط نزدیک‌تر با همسایگان و کشورهای عربی و توسعه این روابط به شکلی متمایز باشد، از جمله تحکیم روابط استقبال می‌کنیم.
 
اعلام آمادگی ایران برای اشتراک دانش فنی خود با اعضای بانک توسعه اسلامی
وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین روزگذشته طی سخنانی در اجلاس سالانه بانک توسعه اسلامی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران این آمادگی را دارد که ثمره تلاش‌ها، تجربیات و یافته‌های خود را در حوزه‌‌های مختلف با کشورهای عضو و با حمایت بانک توسعه اسلامی در چهارچوب تعاملات اقتصادی ارزش‌آفرین به اشتراک بگذارد.
خاندوزی اظهار کرد: در ابتدا باید از مدیران بانک توسعه اسلامی تشکر کنم که موضوع بسیار مهم تقویت انتقال دانش جنوب-جنوب و مشارکت کشورهای عضو و سایر حامیان جنوب-جنوب را در برنامه این دوره از اجلاس قرار دادند.
وی ادامه داد: یکی از اقداماتی که بانک توسعه اسلامی می‌تواند انجام دهد، تأسیس نهادها و ایجاد ابزارهای مالی برای کمک به سرمایه‌گذاری در تحقیق، توسعه، انتقال و بکارگیری دانش فنی در کشورهای عضو است.
وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران بویژه در سال‌های اخیر با حمایت‌ها و البته محدودیت‌های بین‌المللی، پیشرفت‌های چشمگیری در تولید دانش فنی، به طور مشخص در حوزه‌ فناوری‌های بیوتکنولوژی، نانوتکنولوژی، هوا و فضا، دارو و تجهیزات پزشکی، رادیو داروها، سلول‌های بنیادی، نفت و گاز، سدسازی و... داشته و توانسته است انحصار کشورهای پیشرفته را در حوزه تحقیقات و البته بکارگیری بشکند و منجر به تولید کالا و خدمات با فناوری پیشرفته شود.
خاندوزی تأکید کرد: من به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در اینجا بیان می‌کنم که ایران این آمادگی را دارد که ثمره تلاش‌ها، تجربیات و یافته‌های خود را در این حوزه‌ها با کشورهای عضو و با حمایت بانک توسعه اسلامی در چهارچوب تعاملات اقتصادی ارزش‌آفرین به اشتراک بگذارد.
 
مشارکت ایران در افزایش سهام سرمایه در بانک توسعه اسلامی
وزیر امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران در حاشیه اجلاس ۲۰۲۳ گروه بانک توسعه اسلامی در جده عربستان سعودی نیز با محمد الجاسر و مدیران ارشد بانک توسعه اسلامی دیدار کرد. در این دیدار طرفین ضمن اشاره به نقاط عطف همکاری‌های مشترک، بر رفع موانع و مشکلات مربوط در مسیر این همکاری‌ها تأکید کردند.
خاندوزی با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای رفع موانع همکاری‌های موجود از آغاز فعالیت دولت سیزدهم، بر تأکید رئیس‌جمهور اسلامی ایران بر تقویت همکاری‌های مشترک با این بانک و رفع مشکلات و چالش‌های در مسیر این تعاملات اشاره کرد.
وی ادامه داد: به منظور حفظ حمایت جمهوری اسلامی ایران از فعالیت‌های بانک در جهان اسلام، ایران به عنوان یکی از سهامداران ارشد بانک، اقدامات نهایی خود را در راستای مشارکت در افزایش سهام سرمایه بانک به مورد اجرا قرار داده و به‌زودی لایحه پیشنهادی دولت در این خصوص سیر مراحل تقنین را در مجلس شورای اسلامی طی می‌کند.
در این دیدار خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی از رئیس بانک توسعه اسلامی برای سفر به تهران دعوت کرد و این سفر را در موقعیت موجود همکاری‌های بانک و ایران به عنوان یک نقطه عطف دانست.
 
راهکارهای وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان برای کارایی بیشتر بانک توسعه اسلامی
از سوی دیگر، وزیر امور اقتصادی و دارایی در میزگرد بانک توسعه اسلامی با عنوان «ارتقای مشارکت‌های جنوب برای رهایی از بحران‌ها» راهکارهایی عملیاتی برای تسهیل در انتقال دانش، استفاده از بخش خصوصی و تأمین مالی مؤثرتر پروژه‌ها از سوی بانک توسعه اسلامی ارائه داد.
وی ادامه داد: اثرات مخرب این بحران‌ها بر کشورهای جنوب فزاینده بوده است، لذا تمرکز بر راهکارهای استراتژیک برای بهبود همکاری‌های فنی وانتقال دانش (همان‌گونه که اهمیت آن در شیوع کووید 19 برجسته شد) اثرات شگرف برای این‌گونه کشورها در رهایی از بحران به همراه خواهد داشت.
خاندوزی اعلام کرد: ایران، یک مرکز همکاری‌های فنی بین‌الملل تحت عنوان مرکز همکاری‌های علوم و تکنولوژی بین‌المللی در ساختار دولت ایجاد کرده که دارای پتانسیل‌های بالایی برای انتقال دانش و تکنولوژی است. در این مقوله، برخی از بانک‌های توسعه‌ای چندجانبه با عضویت غالب کشورهای جنوب نیز، می‌توانند نقش کاتالیزور داشته باشند و این کشورها را در همکاری‌های جنوب-جنوب یاری رسانند.