مهری رنجبر
روزنامه‌نگار

باز هم لیگ برتر والیبال و باز هم قرارداد بازیکنان. این بار اما قراردادهای نجومی سوژه رسانه‌ها شده. اتفاقی که همیشه با شروع سازکار لیگ، نقل و انتقالات بازیکنان سر زبان‌ها می‌افتد. البته قرارداد نجومی بازیکنان والیبال تازگی ندارد، حتی سال 82 که هنوز لیگ‌های والیبال و بسکتبال مثل حالا نبودند و پول‌های امروز در آن رد و بدل نمی‌شد هم باز حرف از قرارداد‌های نجومی بود. آن موقع که زنده یاد محمدرضا یزدانی خرم رئیس فدراسیون بود، برای اولین بار طرح تعیین سقف قرارداد را در جلسه با مدیران عامل باشگاه‌ها مطرح کرد، یعنی سقف قرارداد 14 میلیون تومان بود و فدراسیون به باشگاه‌ها اجازه داده بود تنها با یک بازیکن بیشتر از این مبلغ قرارداد امضا کنند. هرچند این قصه واکنش‌های موافق و مخالف داشت. اما دقیقاً 8 سال بعد یعنی خردادماه سال 90 هم باز قصه تعیین سقف قرارداد هم مطرح شد. با این تفاوت که سقف قرارداد 250 میلیون بود و سازمان لیگ تهدید کرد اگر قرارداد 251 میلیون تومان شود درصد پولی که باید به هیأت داده شود از 6 به 7 درصد می‌رسد.
اما ظاهراً خیلی تجربه موفقی نبود که سازمان لیگ محدودیت تعیین سقف قرارداد را برداشت و باشگاه‌ها طبق هدفگذاری خود برای لیگ و با بازیکنان طبق کیفیت عملکرد و اینکه ملی پوش است قرارداد امضا می‌کنند.
حتی میلاد تقوی، دبیر فدراسیون والیبال هم شکست تجربه تعیین سقف قرارداد را تأیید می‌کند: «ما قبلاً تجربه تعیین سقف قرارداد را داشتیم که منجر به زیرمیزی، قراردادهای دوم و سوم و فساد شد. با قیمت و کنترل دستوری نمی‌توان رقم قرارداد بازیکنان را کنترل کرد. فدراسیون والیبال به‌عنوان نهاد حاکمیتی، تنها می‌تواند عرضه و تقاضای بازیکنان را کنترل کند.»
اما امسال حرف از مبلغ قرارداد بالاست. تا حدی که بعضی تیم‌ها را روی لبه پرتگاه انحلال قرار داده است. نمونه بارز آن دو تیم مازندرانی هورسان رامسر و لبنیات هراز آمل است. هورسان رامسر که خبر انصراف و فروش امتیازش زودتر از لبنیات هراز سر زبان‌ها افتاد، اما به گفته بهرام گلعلی‌پور برای حضور در لیگ برتر با مصوبه هیأت مدیره‌اش اعلام آمادگی کرد. تیمی که جزو 4 تیم بود که با هزینه 8میلیارد و 500 تومان، فصل لیگ برتر را سر کرد، اما هنوز درباره قرارداد با بازیکنان و سرمربی به نتیجه نرسیده است. به نظر او قرارداد بازیکنان برای فصل جدید چند برابر شده: «قرارداد بازیکنان چندبرابر شده است، هر سال نهایت 20-30 درصد افزایش داشتیم اما امسال سه برابر شده است. ما فصل قبل بازیکنی با قرارداد 300 میلیون تومان داشتیم که امسال با یک میلیارد و200 تومان قرارداد امضا کرده است. البته به نظرم حضور تیم‌های متمول صنعتی که پول برایشان مهم نیست این چرخه را بهم می‌زند.»
لبنیات هراز آمل که فصل قبل با بهروز عطایی سرمربی تیم ملی، نایب قهرمان شده بود هم بعد از جدایی سرمربی‌اش، ساز رفتن از لیگ را کوک کرده است. هرچند انوشیروان دادگر این قضیه را قطعی نمی‌داند. دلیل آنها هم برای انصراف توجیه نداشتن تیمداری بخش خصوصی در لیگ برتر والیبال در شرایط گرانی و تورم است. هر چند قبلاً به خاطر مسئولیت اجتماعی می‌خواستند تیمداری کنند، اما حالا با بالا رفتن قراردادها ماندن دیگر صرف ندارد.
اگرچه بعضی‌ها این مسأله را فرار رو به جلوی باشگاه‌ها می‌دانند تا قیمت قرارداد بازیکنان شکسته شود. بعضی‌ها هم قیمت‌های مطرح شده برای قرارداد بازیکنان را بازارگرمی آنها می‌دانند.

بــــرش

ترابی: قرارداد بازیکنان سرسام‌آور نیست
محسن ترابی، سرپرست سازمان لیگ فدراسیون والیبال با تأیید این قضیه، قراردادها را بالا نمی‌داند: «اصلاً قیمت قراردادها سرسام آور نیست. بعضی بازیکنان با این ترفند می‌خواهند قیمتشان را بالا ببرند. اما در واقعیت قیمت‌ها بالا نیست. هرچند با گرانی و تورم بالارفتن قراردادها طبیعی است. اتفاقی نیفتاده که قراردادها خارج از عرف زیاد شود. با این حال باشگاه‌ها مبلغ قرارداد بازیکنان را طبق کیفیت عملکرد و یا حضور آنها در اردوی تیم ملی تعیین می‌کنند. حتی فصل قبل بین والیبالیست‌های لیگ برتری تنها تعداد کمی بالای چهارمیلیارد تومان قرارداد داشتند و بقیه قرارداد آنچنانی نداشتند. اینکه می‌گویند بازیکنان والیبال قرارداد میلیاردی دارند، ما تیم داشتیم که با 5 میلیارد بسته شد، در حالی که حالا قیمت ماشین 207 یک میلیارد تومان است.»
سرپرست سازمان لیگ والیبال با اینکه می‌داند والیبالی‌ها حق پخش هم نمی‌گیرند اما قرارداد همپای فوتبالی‌ها را حق بازیکنان می‌داند: «به نظرم جایگاه والیبال بالاتر از فوتبال است و حق بازیکنانش بیشتر از فوتبال، چرا که والیبال در المپیک، دنیا و آسیا جایگاه بالاتری از فوتبال دارد. من قلباً دوست دارم قراردادهای والیبالی‌ها، همسطح فوتبالیست‌ها شود، چرا که همه هزینه سرازیر فوتبال می‌شود؛ نه تنها اثرات اجتماعی‌اش صفر است که آسیب‌های اجتماعی زیادی دارد، اما والیبال درست نقطه مقابل آن است.»