در روزهای پایانی هفته گذشته فیلم تحسین شده «گاو» در یکی از دانشگاههای لوکزامبورگ به نمایش درآمد. پس از نمایش فیلم یکی از حاضران از داریوش مهرجویی میخواهد که درباره مسائل سیاسی و اجتماعی اخیر مواضعش را بیان کند اما مهرجویی این موضوع را بیارتباط به نمایش فیلم خود میداند و در ادامه با اصرار این فرد بر اتخاذ موضع مشخص از سوی این فیلمساز، کاسه صبر مهرجویی لبریز میشود و خطاب به او تأکید میکند: «وظیفه تو این است که این فیلم را تماشا کنی و در رابطه با این فیلم صحبت کنی.» مهرجویی در پاسخ به سؤال این زن به صحبتهای مطرح شده پیش از نمایش فیلم استناد کرده و میگوید: «قبل از شروع جلسه از شما درخواست کردم که من را به بحثهای سیاسی نکشانید. ما به دلیل نمایش این فیلم اینجا هستیم و وظیفه شما این است که فیلم را تماشا کنید و در رابطه با همین فیلم صحبت کنید. آیا من در جایگاهی هستم که از شما بپرسم چرا آن لباس را پوشیدهاید؟» در ادامه در پاسخ به صحبتهای پرسشکننده مبنی بر اینکه «این فیلم سیاسی است» مهرجویی ادامه میدهد: «این سینماست و من هم کارگردان این فیلم هستم. وظیفه شما این است که از من در رابطه با فیلمم سؤال کنید نه چیز دیگری! موضعگیری سیاسی من چه اهمیتی برای شما دارد؟» اما این پایان ماجرا نیست و بیرون از سالن نیز فرد ویلچرنشینی که خود را از دراویش معرفی میکند نیز با تعقیب مهرجویی او را بازخواست میکند که چرا درباره حکومت موضعگیری نمیکند.
بازخواست سیاسی به جای گفتوگوی فرهنگی
بازپخش این تصاویر در فضای مجازی با واکنشهای متفاوتی همراه بوده است. بخش قابل توجهی از چهرههایی که در زمان تأخیر نمایش فیلم «لامینور» پس از انتشار ویدیو اعتراضی مهرجویی در حمایت از این کارگردان، از لزوم حفظ شأن این فیلمساز پیشکسوت نوشتند، سکوت کردهاند و تعدادی هم با عناوین ناشایسته به او حمله کردهاند. برخی هم در انتقاد با این نوع رفتار، مؤاخذه کردن مواضع سیاسی را شارلاتانیسم عنوان کرده و تأکید کردهاند که درخواست موضعگیری سیاسی از کسی غلط است و از آن غلطتر اصرار به اتخاذ موضعی همراستا با عقاید و پسند خودمان است. بخش قابل توجهی هم از لزوم دوری از مباحث سیاسی در نشستهای فرهنگی نوشتهاند و با تحلیل این نگاه که تفکرات هنرمند باید در آثارش متبلور شود، بر ضرورت تقویت مباحث هنری و فرهنگی در این نشستها تأکید کردهاند.به حاشیه کشیدن نشستهای خبری و تحلیل فیلم سینماگران ایرانی در مجامع بینالمللی در چند سال اخیر حتی اعتراض سینماگرانی دارای مواضع خاص از جمله اصغر فرهادی را هم به همراه داشته است. مانی حقیقی که مواضعش در اتفاقات اخیر مشخص است از جمله این سینماگران است. این فیلمساز چندی پیش در حاشیه جشنواره فیلم برلین و در نشست خبری فیلم سینمایی «تفریق» در واکنش به نگاه سیاسی پرسشگران گفت: «واقعاً نمیتوانم به شما بگویم این مسأله تا چه حد زیادی آزاردهنده است؛ اینکه دائم از شما سؤال سیاسی پرسیده شود.»