«شکست در بازی طولانی» توسط انتشارات ایران روانه بازار شده است
اعتراف‌نامه امریکایی
سهیلا نوری
خبرنگار
انقلاب اسلامی ایران ارائهدهنده گفتمان جدیدی در دوره معاصر بوده که بعد از گذشت ۴ دهه، تأثیر این گفتمان در حوزه داخلی، منطقهای و حتی جهانی بهخوبی قابل مشاهده است.
حجم انبوه آثار و منابعی که توسط پژوهشگران داخلی و خارجی در مورد انقلاب اسلامی، جبهه مقاومت اسلامی و دفاع مقدس پدید آمده، نشان از اهمیت این گفتمان دارد اگرچه که همچنان برای تبیین و معرفی این گفتمان راه طولانی در پیش است و جای خالی آثار متنوعی در این مسیر به چشم می‌خورد. «شکست در بازی طولانی» نمونه‌ای از همین آثار است و به عنوان یک اعتراف‌نامه امریکایی، شکست این کشور را در مداخله‌گری‌هایش در خاورمیانه نمایان می‌سازد. در حقیقت این کتاب ۳۲۰ صفحه‌ای به قلم فیلیپ گوردون سیاستمدار امریکایی، در قالب یک اعتراف‌نامه مهم، به تشریح خوی استکبار، ظلم و مداخله‌گری این کشور در کشورهای مختلف از ایران گرفته تا عراق و سوریه و همچنین شکست این دخالت‌ها در منطقه غرب آسیا پرداخته است.
گوردون درحالی با این کتاب به شکست ایده امریکایی در منطقه خاورمیانه اشاره می‌کند که پس از فهرست کردن موفقیت‌های امریکا در مداخله کشورهایی همچون آلمان، ژاپن، گرنادا، پاناما و…، سیاهه شکست‌هایش را در غرب آسیا مرور می‌کند. در عین حال او معتقد است به جای روش‌های قهری، رویارویی نظامی و لشکرکشی باید از روش‌های جدید و جذاب‌تری همچون «تحریم اقتصادی، سد نفوذ، اضمحلال داخلی و تغییر نسل» بهره برد.
گوردون اگرچه معترف به واقعیت شکست امریکا در غرب آسیا است، اما او از بیان علت اصلی این شکست قاصر است آن هم به این دلیل که روش‌های جدید و پیشنهادی او در کشورهای گروه هدف از جمله ایران پیاده شده، اما همچنان بی‌نتیجه مانده و ایده امریکایی را مخدوش ساخته است.
عامل مهم شکست سیاست‌های امریکا در منطقه غرب آسیا که گوردون از مشاهده و توضیح آن درمانده، «ایده مقاومت» است که در برابر «ایده امریکایی» قد‌علم کرده و نقشه ایالات‌متحده در منطقه غرب آسیا را نقش بر آب کرده است تا جایی که با نقش‌آفرینی نیروی مقاومت یا تغییر رژیم مدنظر امریکایی‌ها مانند رفتن بشار از سوریه محقق نشده یا حتی اگر تغییر رژیمی رخ داده نتیجه آن دلخواه ایالات‌متحده نبوده است.
● راهنمای امریکایی برای سیاستمداران آتی
مستند بودن کتاب «شکست در بازی طولانی» مهم‌ترین ویژگی این اثر است که بهنام حاجی‌زاده، مترجم کتاب به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: نویسنده کتاب یعنی فیلیپ گوردون به عنوان کسی که چندین دهه در امور سیاست خارجی دولت امریکا نقش داشته، برای اغلب ادعاهای خود به سایت اسناد دولت ایالات‌متحده ارجاع داده یا از نویسندگان دیگر نقل‌قول آورده است، از این‌رو می‌توان اطمینان داشت آنچه در این کتاب آمده حاصل تحلیل نویسنده از تمام مدارک و شواهدی است که در اختیار داشت.
حاجی‌زاده ادامه می‌دهد: «یکی از مسائلی که در خلال ترجمه توجه مرا جلب کرد، تلاش نویسنده برای ارائه تحلیل‌های بی‌طرفانه و بدون سوگیری بود تا به این ترتیب تحلیلی ارائه دهد که در نظر مخاطب معقول و مستند جلوه کند، به طوری که حتی از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ ایالات‌متحده علیه دولت دکتر مصدق در ایران به‌عنوان گناه اصلی و نخستین نام می‌برد؛ اتفاقی که رویه و چرخه معیوب را در سیاست خارجی امریکا بنیان نهاد و دومینو‌وار اتفاقات بعدی را رقم زد، تا جایی که ایالات‌متحده امریکا هنوز پس از گذشت چندین دهه با پیامدهای آن دست به گریبان است.»
با مطالعه کتاب این‌طور برمی‌آید که فیلیپ گوردون بیشتر از هر چیزی به دنبال این است که برای نسل بعدی سیاست خارجی امریکا و همه اشخاصی که به نحوی در امور خارجه این کشور دخیل خواهند بود، یک راهنما تنظیم کند؛ راهنمایی بر اساس تمام اتفاقات و شکست‌های گذشته. به معنای واضح‌تر اشتراک گذاشتن تجربه‌های زیسته و تحلیل اشخاصی که سال‌ها در عرصه سیاست مشغول فعالیت بوده‌اند با بقیه سیاستمداران، یکی از ویژگی‌هایی است که مدام در کتاب تکرار می‌شود.
در واقع هدف اصلی مکتوب کردن زندگی حرفه‌ای سیاستمداران، به یادگار گذاشتن چکیده تجربیات برای آیندگان است تا به این ترتیب انباشت این تجربیات در یک حوزه بخصوص سیاست خارجی منجر به شکل‌گیری دانش عمومی شود و در نهایت شخصی که بعد از آنها روی کار می‌آید، به واسطه مجهز بودن به همین تجارب، بتواند بهتر و دقیق‌تر تصمیم بگیرد، حتی اگر بخواهد در منطقه خاورمیانه دست به کاری بزند، بداند که باید چه مسائلی را در نظر بگیرد و این منطقه چه اتفاقاتی را پشت‌سر گذاشته است.
گفتنی است انتشارات ایران «شکست در بازی طولانی» نوشته فیلیپ گوردون را دی‌ماه ۱۴۰۱ به چاپ دوم رساند؛ کتابی راهبردی و مهم که سعید جلیلی در واکنش به شعار «مرگ بر رژیم کودک‌کش» یک دانشجوی فریب خورده، آن را معرفی و تصریح کرد: فیلیپ گوردون نویسنده این کتاب و هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه، با این کتاب، به عملکرد امریکا اشاره می‌کند که چگونه بر اساس منافع خود علیه ملت‌ها در خاورمیانه عمل می‌کند.
این اعتراف‌نامه مهم حالا و در فاصله کوتاهی پس از انتشار، در آستانه چاپ سوم قرار دارد.