بعد از جهش خرید تضمینی گندم که در سال زراعی 1401-1400 اتفاق افتاد، پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد تولید مجدد گندم در سال زراعی جاری است. طبق برآوردهای صورت گرفته از مجموع سطح کشت گندم کشور در حدود ۸ تا ۸.۵ میلیون تن خرید تضمینی گندم و تولید تا 12.5 میلیون تن انجام می‌شود.
مجموع نیاز گندم در کشور شامل ۱۰ میلیون تن خبازی‌ها (نانوایی‌ها)، ۲ میلیون تن نیاز صنف و صنعت (کارخانجات ماکارونی، بیسکویت و...) و مصرف بذری حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن و سایر مصارف نیز ۳۰۰ هزار تن است که در صورت بارش‌های مناسب، حذف دلالان و فروش گندم به دولت می‌توانیم امیدوار به دستیابی مجدد به خودکفایی در تولید گندم باشیم. برای تحقق این هدف وزارت جهاد کشاورزی نیازمند ایجاد الزاماتی هست که در ادامه توسط فعالان این حوزه مطرح شده است.
عطاء‌الله هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران در گفت‌و‌گو با «ایران» درباره امکان افزایش تولید گندم در سال‌جاری بیان می‌کند: افزایش تولید به دو عامل تعیین قیمت مناسب نرخ خرید تضمینی و شرایط آب و هوایی بستگی دارد. در سال زراعی 1401-1400 جهش 52 درصدی خرید گندم نسبت به سال قبل آن اتفاق افتاد که عامل اصلی در این مسأله به قیمت‌گذاری مناسب برای نرخ خرید گندم که 11 هزار و 500 تومان بود، بازمی گردد.
وی تصریح می‌کند: شرایط اقلیمی و بارندگی در تولید گندم دیم و افزایش تولید، بسیار با اهمیت است زیرا مزارع دیم وابستگی کامل به میزان بارش و پراکنش باران دارند. اکنون به غیر از استان‌های اردبیل، گلستان، زنجان و بخشی از استان آذربایجان غربی، باقی دیمزارهای کشور در شرایط مناسبی قرار دارند.
هاشمی به ضرورت افزایش نرخ خرید تضمینی گندم اشاره کرده و می‌گوید: ما در جلساتی که با رئیس جمهور و مجلس داشته‌ایم به افزایش هزینه‌های تولید اشاره کرده‌ایم و چنانچه نرخ خرید بالا نرود، کشاورزان متضرر می‌شوند. بنابراین در حال رایزنی برای بالا رفتن نرخ خرید تضمینی گندم هستیم.
مصطفی قنبری، عضو شورای مرکزی خانه کشاورز در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به دلایل افزایش میزان تولید گندم در سال گذشته می‌گوید: افزایش قیمت گندم در سال زراعی گذشته اصلی‌ترین دلیل برای رشد میزان تولید بود. ضمن اینکه این افزایش نرخ خرید تضمینی با تسریع در پرداخت مطالبات کشاورزان همراه شد و چنانچه تسریع در پرداخت مطالبات تداوم پیدا کند، می‌تواند جلوی فروش گندم به دلالان را بگیرد.
وی ادامه داد: در صورتی که منابع مالی بموقع در اختیار گندمکاران قرار بگیرد، به طور قطع با رشد تولید گندم در سال زراعی 1402-1401 همراه می‌شود درغیر این‌صورت گندم تولید شده به کانال‌های دلالی و مصارف غیرخوراکی، دام و قاچاق بویژه در استان‌های مرزی وارد می‌شود.
محمدحسین خنکالی، عضو هیأت مدیره گندمکاران کشور نیز با اشاره به نوسان بارندگی در کشور به «ایران» می‌گوید: امسال در غرب و جنوب کشور بارندگی مناسب و قابل قبول بود اما متأسفانه در استان‌های شمالی و مرکزی با افت بارندگی روبه‌رو بوده ایم. استان گلستان که یکی از استان‌های پیشرو در تولید گندم محسوب می‌شود، با کاهش میزان بارندگی روبه‌رو بود و همین مسأله می‌تواند در کاهش میزان تولید مؤثر باشد.
وی درباره احتمال افزیش نرخ خرید تضمینی گندم می‌افزاید: دولت چنانچه نرخ خرید تضمینی گندم را مجدداً افزایش دهد به طور قطع با افزایش صد درصدی میزان خرید گندم از کشاورزان مواجه می‌شود و آنها بجز مصرف بذر، مابقی محصول را تحویل دولت می‌دهند. در این صورت میزان تولید نسبت به سال قبل بالاتر می‌رود و این مسأله در شرایطی که به کاهش بارندگی دچار شده ایم، ارزشمند خواهد بود.
خنکالی تأکید می‌کند: برای افزایش تولید گندم نیازمند تقویت کود و سموم پایه و ریزمغذی هستیم. بنابراین پیشنهاد می‌کنم دولت برای هر هکتار گندم که واقعاً کشت می‌شود، یارانه مستقیم به حساب کشاورزان واریز کند.