زیست بوم؛ بازار سفرهای نوروزی این روزها ملتهب‌تر از همیشه شده است؛ آنگونه که آژانس‌های مسافرتی می‌گویند سفرهای خارجی در نوروز ۱۴۰۲ تحت‌تأثیر تغییرات و افزایش نرخ ارز کم‌تقاضا شده است. دامنه این التهاب حالا به آژانس‌ها نیز رسیده است. طبق گفته دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی، ۲۵ درصد دفاتر داخلی آژانس‌ها در دوران کرونا تعطیل شده و چنانچه حمایتی صورت نگیرد چیزی حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد دفاتر پس از عید دیگر وجود نخواهند داشت.
با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال، دفاتر خدمات مسافرتی انتظار داشتند که تعطیلات نوروز ۱۴۰۲، خسارت‌های سال‌های کم‌سفر کرونا را جبران کند؛ ‌اما شرایط به سمتی پیش رفته که حالا برخی از فعالان گردشگری می‌گویند حجم تقاضا برای سفرهای خارجی حتی کمتر از نوروز ۱۴۰۱ است. اظهارات مجریان تورهای گردشگری نیز بیانگر آن است که افزایش و نوسانات نرخ ارز، در اُفت سفر، بویژه سفرهای خارجی به شدت تأثیر گذاشته است. برخی از آژانس‌دارها معتقدند سفر رفتن، آن هم از نوع خارجی، با نرخ امروز ارز، توجیه خود را برای بیشتر مردم از دست داده است. به گفته برخی آژانس‌داران، ترکیه، هرچند که زلزله‌های اخیر حجم تقاضای سفر به آنجا را هم کاهش داده است، اما برای نوروز ۱۴۰۲ فعلاً یکی از پرطرفدارترین مقاصد سفر خارجی ایرانی‌ها محسوب می‌شود.
این در حالی است که پیشتر حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به شرایط غیرقابل پیش‌بینی و ناپایداری که روی مسافرت‌ها تأثیر گذاشته است، اشاره کرده و این احتمال را نیز داده بود که این وضعیت شاید تا تعطیلات نوروز ۱۴۰۲ ادامه پیدا کند.
کاهش فروش تورهای خارجی
طبق گفته «مهرسا سبزه‌ها»، یکی از آژانس‌های گردشگری در تهران به ایسنا، فروش تور و سفر خارجی در بسیاری از آژانس‌ها وضعیت چندان خوبی ندارد؛ واقعیت این است که با این نرخ ارز، دیگر توان خیلی‌ها به سفر خارجی نمی‌رسد. قیمت یک تور چهار روزه ارمنستان به ۱۴ میلیون رسیده است، «تور زمینی» ترابزون (ترکیه) ۱۰ میلیون تومان قیمت دارد و یک تور ۱۴ روزه تایلند آن هم با اقامت در هتل ۳ ستاره برای یک نفر حدود ۸۰میلیون تومان تمام می‌شود.
اوضاع در سفرهای داخلی هم به زعم آژانس‌های مسافرتی چندان رضایت‌بخش نیست، اگرچه پیش‌بینی‌های ستاد خدمات سفر بر این است که سفرهای جاده‌ای تا ۳۵ درصد در تعطیلات نوروز با افزایش مواجه شود، اما اظهارات آژانس‌های مسافرتی وضعیت دیگری را نشان می‌دهد. «فرهاد دوایی» دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی، در خصوص تأثیر نوسانات ارز بر وضعیت گردشگری می‌گوید: زمانی که وضعیت اقتصادی به سمتی پیش می‌رود، نابسامانی‌هایی نیز ایجاد می‌شود، به‌عنوان مثال فعالیت ما که به‌صورت مستقیم با افزایش نرخ ارز در ارتباط است دچار مشکل شده و این سؤال مطرح می‌شود که آیا گردشگری با این روش می‌تواند خود را تأمین کند؟
حیات گردشگری در خطر است
این مقام مسئول می‌افزاید: در حال حاضر حداقل ۲۰ درصد دفاتر خدمات مسافرتی در حال فعالیت هستند که آنها نیز از سرمایه بالایی برخوردارند، این در صورتی است که افراد با سرمایه پایین‌تر نمی‌توانند فعالیتی داشته باشند.
طبق گفته دبیر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی، ۲۵ درصد دفاتر ما در دوران کرونا تعطیل شدند و اگر حمایتی صورت نگیرد چیزی حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد دفاتر ما پس از عید دیگر وجود نخواهند داشت. همچنین به طور میانگین ۲۰ هزار نفر در دفاتر خدمات مسافرتی در حال کار هستند که ضربه زیادی به این جامعه ۲۰ هزار نفری وارد شده و مطمئناً به تعطیلی کشیده خواهند شد و تنها عده‌ای خاص در این حوزه می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند؛ در نتیجه این اتفاق گردشگری در کشور ما از بین خواهد رفت.