نوسازی بافت‌های فرسوده سرعت می‌گیرد
«ایران» از مشوق‌های جدید دولت برای تولید واحدهای مسکونی در بافت‌های فرسوده گزارش می‌دهد
استقبال از نوسازی بافت فرسوده در میان مالکان و سازندگان افزایش یافته است. علت آن هم ارائه مشوق‌هایی است که دولت برای ساخت و ساز در بافت‌های فرسوده در نظر گرفته است. بیش از ۱۶۶ هزار هکتار از مساحت شهرها (معادل یک چهارم سطوح شهری) بناهای ناپایدار و لرزان هستند، که حدود 2 میلیون و 400 هزار واحد در این اراضی واقع شده است. از این تعداد واحد، یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد در بافت میانی (بافت فرسوده) ۳۲۸ هزار واحد در بافت فرسوده تاریخی و حدود یک میلیون واحد بنای ناپایدار در سکونتگاه‌های غیررسمی و حاشیه‌نشینی شناسایی شده است. بیشترین واحدهای ناپایدار شهری در خراسان، تهران و اصفهان است. در تهران 278 هزار بنای ناپایدار موجود است. به گفته محمد آیینی، معاون وزیر راه و شهرسازی «از مهرماه امسال تاکنون با اجرای بسته تشویقی شهرسازانه در بافت‌های فرسوده، شاهد ۳۳۵ درصد رشد در صدور پروانه ساخت درشهرتهران درمقایسه بامدت مشابه سال قبل هستیم.»
نوسازی بافت فرسوده، در برنامه نهضت ملی مسکن نیز گنجانده شده و توجه ویژه‌ای به آن شده است. در این برنامه نوسازی سالانه 150 تا 200 هزار واحد در بافت فرسوده مورد نظر است. اما با توجه به اینکه بیشتر ساکنان این واحدها، از اقشار متوسط یا ضعیف هستند نمی‌توانند به تنهایی واحد خود را نوسازی کنند و نوسازی به همین دلیل نیاز به حمایت دولت دارد. معاون وزیر راه و شهرسازی نیز با اشاره به همین موضوع تأکید کرد که «مردم ساکن در این واحدهای ناپایدار به تنهایی و بدون حمایت، توانایی بازسازی واحدهای خود را ندارند و از سوی دیگر سازندگان و توسعه‌گران به دلیل اینکه این محدوده‌ها برای آنها بازده اقتصادی ندارد، رغبت به حضور ندارند.»
بر اساس قانون برنامه ششم توسعه همچنین در قانون حمایت از احیا و بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری وزارت راه و شهرسازی و کشور و شهرداری‌ها مجری نوسازی بافت‌های فرسوده هستند.
مشوق‌های شهرسازانه
آنطور که معاون وزیر راه و شهرسازی عنوان کرده در سه حوزه بسته تشویقی نوسازی ارائه می‌شود. وی گفته است: حوزه اول مربوط به تسهیلات اداری کاری و در رابطه با مجوز صدور پروانه و تراکم ساخت توسط شهرداری‌هاست. هم‌اکنون شهرداری‌ها برای صدور پروانه ساختمانی مکلف هستند تا ۵۰ درصد تخفیف بدهند که می‌توانند ۱۰۰ درصد را هم تخفیف دهند و معادل آن جزو مطالبات شهرداری‌ها از دولت هست و دولت پرداخت خواهد کرد.وی گفت: زمان صدور پروانه ساختمانی به طور متوسط بیش از ۶ ماه طول می‌کشد که طبق مصوبه شورایعالی اداری، شهرداری‌ها باید ظرف دو هفته برای متقاضیان در محدوده بافت‌های ناکارآمد شهری پروانه ساخت صادر کنند.
او در رابطه با بسته تشویقی در قالب تسهیلات ارزان قیمت گفت: توسعه‌گران، سازندگان و مالکان واحدهای فرسوده می‌توانند همزمان با استفاده از حمایت‌ها، تسهیلات و تخفیفات در سامانه تسهیلات بافت فرسوده از سامانه تسهیلات ویژه نهضت ملی مسکن نیز استفاده کنند.
وی اظهار کرد: در بخشی از این بسته تشویقی افزایش معقول تراکم مدنظر است بدین ترتیب دو طبقه به سه طبقه، سه طبقه به چهار طبقه و یا اینکه یک طبقه اضافه شده و همچنین تسهیلات در رابطه با ضوابط پارکینگ، معماری و کاربری‌ها دیده شده است.
بر اساس اصول تشویقی، پلاک فرسوده که امکان تجمیع ندارند و یا پلاک فرسوده‌ای که از سه طرف به کاربری‌های عمومی نظیر درمانگاه، مدرسه، بانک و غیره متصل باشد این پلاک‌ها حتی کمتر از حد نصاب تفکیک، می‌توانند پروانه ساخت از شهرداری‌ها دریافت کنند. در بافت‌های فرسوده، پلاک‌هایی هستند که حدنصاب تجمیع را دارند که به ۱۵۰ متر می‌رسد، دو متر سطح اشغال طولی بمنظور ساخت واحدهای بزرگ‌تر، تسهیلات مربوط به پارکینگ و امکان درب اضافه به این واحدها داده می‌شود. بسته تشویقی به سازندگان اجازه می‌دهد مسکن (واحدهای کمتر از ۷۰ متر) برای گروه‌های کم درآمد بسازند و بالکن و تراس به عنوان تراکم در این واحدها محاسبه نمی‌شود.
بر اساس بسته تشویقی شهرداری تهران در صدور عوارض نوسازی و تراکم ساخت به طور ۱۰۰ درصد و در سایر شهرها شهرداری‌ها به طور متوسط ۸۰ درصد تخفیف می‌دهند سازندگانی که در مقیاس محله محور اقدام به نوسازی می‌کنند علاوه بر اعطای حداکثر یک طبقه تشویقی، امکان تخصیص سطح اشغال مجاز طبقه همکف به کاربری‌های تجاری، خدماتی و اداری در نظر گرفته شده است. برای کسانی که در مقیاس محله‌ای و بلوک شهری اقدام به بازآفرینی شهری می‌کنند، اعطای حداکثر دو طبقه تشویقی نسبت به تراکم مجاز طرح مصوب، امکان تخصیص سطح اشغال مجاز طبقه همکف به کاربری‌های مشاغل نظیر تجاری، خدماتی و اداری، امکان تخصیص ۲۰ درصد از فضای باز غیرمسقف مجموعه به منظور تأمین بخشی از پارکینگ‌های مورد نیاز، از جمله ضوابط تشویقی نوسازی در مقیاس محله‌ای و بلوک شهری به شمار می‌رود.
اختیار شهرداری‌ها
شهرداری‌ها می‌توانند بسته تشویقی شهر سازانه خودشان را متناسب با شرایط اقتصادی، اجتماعی و اقلیم شهر خودشان را با توجه به بسته تشویقی شهرسازانه مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری کشور و اسناد بالادستی تهیه و در کمیسیون ماده ۵ استان مصوب کنند.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه تا کنون حدود ۲۲۰ هزار بنای فرسوده تخریب شده و ۷۱۰ هزار واحد جدید ساخته شده است، گفت: نصف این عملکرد مربوط به چهارساله ۸۸ الی ۹۲ است و از ۹۲ تاکنون تنها در حدود ۸۰ هزار مسکن مورد حمایت قرار گرفته است. آئینی با بیان اینکه از مهرماه تاکنون با اجرای بسته تشویقی شهرسازانه در شهر تهران به صورت نقطه‌ای در حدود ۲۰۰ درصد رشد تعداد واحد مسکن شاهد هستیم، گفت: در سال گذشته به صورت نقطه‌ای در شهر تهران در حدود ۲۹۰۰ واحد پروانه داشتیم که امسال به ۸۶۵۰ واحد رسیده است.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه از مهر ماه تاکنون با اجرای بسته تشویقی شهرسازانه در بافت‌های فرسوده، شاهد ۲۳۳ درصد رشد در صدور پروانه ساخت در شهر تهران هستیم، افزود: در ۱۶۶ هزار هکتار بافت ناکارآمد شهری مصوب در حدود ۵۴۰۰ محله هدف بازآفرینی شهری شناسایی شده که شاید از این میزان محلات ما با کمتر از ۵ درصد با تراکم جمعیت بالا مواجه هستیم. در واقع با رعایت سرانه‌های مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری ظرفیت افزایش جمعیت در این بافت‌ها داریم.
بــــرش
صدور پروانه ساختمانی در دو هفته
هم‌اکنون شهرداری‌ها برای صدور پروانه ساختمانی مکلف هستند تا ۵۰ درصد تخفیف بدهند که می‌توانند ۱۰۰ درصد را هم تخفیف دهند و معادل آن جزو مطالبات شهرداری‌ها از دولت هست و دولت پرداخت خواهد کرد.
زمان صدور پروانه ساختمانی به طور متوسط بیش از ۶ ماه طول می‌کشد که طبق مصوبه شورایعالی اداری، شهرداری‌ها باید ظرف دو هفته برای متقاضیان در محدوده بافت‌های ناکارآمد شهری پروانه ساخت صادر کنند.