بررسی گزینه‌های هدایت تیم ملی که تعجب همه را برانگیخته است
انتخاب مربی شبیه استخدام شرکت‌ها!
حامد جیرودی
روزنامه‌نگار
داستان انتخاب سرمربی برای تیم ملی، بسیار عجیب شده است. پس از قطعی شدن جدایی کارلوس کی روش و پیوستن او به قطر، فدراسیون فوتبال از احتمال انتخاب یک مربی ایرانی برای هدایت یوزها خبر داد و برای همین احتمال انتخاب مربیانی از بین امیر قلعه نویی و جواد نکونام، بسیار جدی مطرح شد اما پس از مدتی از گوشه و کنار خبر رسید که احتمال انتخاب مربی خارجی هم وجود دارد و برای همین نام گزینه‌هایی مانند مانند پاکو خمز هم مطرح شد. در ادامه نام هروه رنار سرمربی عربستان به گوش رسید تا اینکه فدراسیون از گزینه‌های ایرانی‌اش رونمایی و اعلام کرد از امیر قلعه نویی، جواد نکونام، فرهاد مجیدی، حسین فرکی و مهدی تارتار خواسته شده تا برنامه‌های شان را برای هدایت تیم ملی ارائه دهند و در ادامه نام حمید مطهری و ساکت الهامی هم به آنها اضافه شد. فدراسیون همچنین، گزینه بودن مربیان خارجی مانند خمز، ژوزه مورایس و فیلیکس سانچز سرمربی سابق قطر را هم تأیید کرد. فدراسیون برای انتخاب سرمربی آینده ایران، روی موفقیت و محبوبیت آنها تأکید دارد اما نگاهی ساده به این اسامی، نشان می‌دهد که بیشترشان نه موفقیتی در چند سال اخیر داشته‌اند و نه از شاخصه محبوبیت برخوردار هستند. البته در میان آنها نفراتی هستند که برخی از شاخصه‌های مربیگری را داشته باشند اما باز هم این لیست، آن چیزی نبوده که قاطبه اهالی فوتبال را راضی و به آینده تیم ملی امیدوار کند و تنها نگرانی و حیرت را برای آنها در پی داشته است.
تصمیم درست قلعه نویی
امیر قلعه نویی سرمربی گل گهر، در جام ملت‌های آسیا 2007 سرمربی تیم ملی بود که پس از ناکامی در آن رقابت‌ها از سمتش کنار رفت. او اگرچه با پنج قهرمانی در لیگ برتر و سه قهرمانی در جام حذفی، پرافتخارترین مربی ایرانی به شمار می‌رود اما از آخرین قهرمانی او که در پایان لیگ دوازدهم با استقلال به دست آمد، حدود 10 سال می‌گذرد. البته ژنرال خیلی زود فهمید که قرار است در چه شرایطی قرار بگیرد و یکی از درست‌ترین تصمیمات دوران مربیگری‌اش را گرفت و از گزینه بودن کناره‌گیری کرد.
نکونام؛ مربی‌ای که جواب رد داده بود
جواد نکونام یکی از گزینه‌های اصلی فدراسیون در ماه‌های اخیر بود که چند بار به حضور در تیم ملی پاسخ منفی داد و اقدام اخیرش هم، کناره‌گیری از فولاد در آستانه بازی حساس با الهلال در لیگ قهرمانان آسیا بود. مربی‌ای که دو قهرمانی در جام حذفی و سوپرجام (یک تک بازی) را در کارنامه‌اش دارد اما در این فصل نتایج ضعیفی با فولاد گرفت و با سه باخت پیاپی در لیگ پا به آسیا گذاشت. ضمن اینکه تاکتیک دفاعی تیم‌های نکونام، ورژن ضعیفی از کی‌روش است که خیلی از فوتبالدوستان آن را نمی‌پسندند.
حرف درست ساکت
ساکت الهامی یکی از مربیان باشگاهی فوتبال ایران است که در سال‌های اخیر، توانسته دو بار تراکتور و نساجی را به عنوان قهرمانی جام حذفی برساند. اما سرمربی فعلی هوادار که سال‌های زیادی دستیار مربیان مختلف از جمله فیروز کریمی، قلعه نویی و یحیی گل محمدی بوده، به خوبی می‌داند که باید مسیر مربیگری را پله پله طی کند و برای همین حضور خودش در این لیست را در غیاب نفراتی مانند یحیی گل محمدی و علی دایی نادرست دانسته و از گزینه بودن کناره‌گیری کرده است.
تارتار با تنها یک افتخار
مهدی تارتار سرمربی ذوب آهن، هشت بازی پیاپی است که رنگ برد در لیگ برتر را ندیده است. او اگرچه در مقاطعی هم نسبتاً در لیگ باثبات کار کرده اما تنها افتخاری که در 13 سال دوران مربیگری‌اش به دست آورده، صعود با پارس جنوبی از لیگ یک به لیگ برتر در فصل 1395-96 بوده است و بعد از آن، تنها حفظ تیم هایش در لیگ یا قرار گرفتن با آنها در میانه جدول در کارنامه‌اش ثبت شده است. البته تارتار دیروز از گزینه‌های سرمربیگری تیم ملی کناره گیری کرد.
گزینه‌های خارجی با اما و اگر
از ژوزه مورایس و پاکو خمز هم به عنوان مربیان خارجی‌ای نام برده شده که می‌توانند گزینه باشند اما به خاطر اینکه تحت قرارداد با سپاهان و تراکتور هستند، پیشنهاد رسمی به آنها داده نشده است. نکته‌ای که درباره این دو مربی پرتغالی و اسپانیایی وجود دارد، این است که آنها اولین سال مربیگری شان در ایران را تجربه می‌کنند. مورایس اگرچه دستیار ژوزه مورینیو بوده و افتخارات خوبی کسب کرده و با سپاهان در لیگ هم صدرنشین و مدعی است اما هنوز در ایران جامی بالای سر نبرده و همین چند روز پیش بود که تیمش توسط پرسپولیس از جام حذفی کنار رفت. خمز هم مربی خوشفکری است که تنها 9 بازی است روی نیمکت تراکتور می‌نشیند و به نظر می‌رسد قضاوت درباره آنها بسیار زود است. در این شرایط به نظر می‌رسد تنها گزینه ایده آل فدراسیون، فیلیکس سانچز سرمربی سابق قطر است که البته مشکل تهیه پول او هم یک داستان مجزا دارد.
گزینه شدن در اولین سال سرمربیگری
حمید مطهری هم مربی جوان و خوشفکری است که سال‌های زیادی دستیار مربیان مختلف از جمله مجید جلالی و گل محمدی بوده و حالا اولین سال سرمربیگری‌اش در لیگ برتر را تجربه می‌کند. اما او در نساجی هم موفق نبوده و همین هفته پیش بود که پس از به پیروزی نرسیدن تیمش در شش بازی، از سمتش استعفا کرد اما مورد پذیرش قرار نگرفت.
استارت فرکی پس از 5 سال
حسین فرکی مربی سابق تیم ملی که در جام جهانی 2006 آلمان دستیار برانکو ایوانکوویچ بود، برنامه‌اش را برای هدایت تیم ملی ارائه داده است. این مربی 65 ساله که سابقه سرمربیگری تیم امید ایران در سال ۲۰۰۴ را نیز دارد، دو قهرمانی پیاپی با فولاد و سپاهان در لیگ‌های سیزدهم و چهاردهم دارد اما پنج سال است که در هیچ تیمی به مربیگری نپرداخته است!
مجیدی دارای محبوبیت و موفقیت
فرهاد مجیدی کاپیتان و سرمربی سابق و محبوب هواداران استقلال، مربی جوانی است که فصل گذشته این تیم را بدون باخت به قهرمانی لیگ بیستم رساند و حالا هم سرمربیگری اتحاد کلباء را بر عهده دارد. جالب اینکه مجیدی که قبلاً سرمربی تیم امید ایران نیز بود و پس از مدت کوتاهی از سمتش کناره‌گیری کرد، گزینه هدایت دوباره تیم امید نیز به شمار می‌رود و باید دید در این شرایط، راضی به ترک امارات می‌شود یا خیر.
قلعه‌نویی: بحث سرمربیگری را به دیگر دوستان واگذار می‌کنم
امیر قلعه‌نویی یکی از هفت نامزد داخلی هدایت تیم ملی، از سرمربیگری تیم ملی در جام ملت‌های 2023 آسیا انصراف داد. او دیروز با انتشار یک استوری در صفحه اینستاگرامش نوشت: «از اظهار لطف و ابراز نظرهایتان ممنونم. خوشحالم که همیشه فرصتی بوده برای خدمت به شما. این بزرگترین نعمتی است که خدا در اختیار ما قرار داده و اگر لیاقتش را داشته باشیم در آینده هم چنین خواهد بود. با این حال با توجه به شرایط موجود، بحث سرمربیگری در تیم ملی را به دیگر دوستان واگذار می‌کنم و از این مسأله انصراف می‌دهم. البته همانند دوره پیشین که افتخار هدایت تیم ملی نصیبم شده بود، برنامه مدونی را با مشورت دوستان متخصص آماده کرده بودم که در آینده و در صورت لزوم در اختیار مردم قرار خواهم داد. با در نظر گرفتن این موضوع که نام برخی از همکاران خوبم از جمله یحیی گل‌محمدی، محمد ربیعی و مجتبی حسینی در فهرست فدراسیون خالی بود، امیدوارم تیم ملی دوباره به شرایط خوب و امیدوارکننده بازگردد. همچنین برای مردم ایران آرزوی سلامتی دارم. به امید گذر از مشکلات اقتصادی و به امید یک سال بهتر و توأم با موفقیت برای همه ایرانیان.»
فرکی: زمانش رسیده که مربی ایرانی روی نیمکت باشد
حسین فرکی درباره اینکه نامش در بین نامزدهای سرمربیگری تیم ملی ایران دیده می‌شود، به تسنیم گفت: «در حال حاضر چیزی که می‌توانم اشاره کنم این است که خوشبختانه در مقطع کنونی فدراسیون فوتبال به مربی ایرانی توجه کرده است. به‌نظرم زمانش هم رسیده که تیم ملی در اختیار مربی ایرانی قرار بگیرد. به خاطر اینکه مربیان ایرانی ما در لیگ کار می‌کنند و همانطور که باشگاه‌ها حق دارند برای خود سرمربی انتخاب کنند، تیم ملی هم این حق را دارد، اما در مقطع کنونی فکر می‌کنم تیم ملی باید با مربی ایرانی ادامه دهد. مربی‌های داخلی در لیگ کار می‌کنند و زحمت می‌کشند تا فرصت و شانس این را داشته باشند که به تیم ملی کشورشان خدمت کنند. این اتفاق برای آنها انگیزه می‌شود. نباید این‌طور باشد که هر چقدر کار کنند دیده نشوند. از این جهت این حرف را می‌زنم که باید یک جا مربیان داخلی حق‌شان را بگیرند.»
تارتار: چرا دایی و گل‌محمدی گزینه نیستند؟
مهدی تارتار هم دیروز از هدایت تیم ملی کناره‌گیری کرد. سرمربی ذوب‌آهن در پست اینستاگرامی نوشت: «دوست دارم از مسئولان فدراسیون بابت اعتماد به سرمربیان ایرانی تشکر کنم. حضور در بین گزینه‌های هدایت تیم ملی کشورم مایه مباهات است و از این بابت بسیار خوشحالم اما برایم جای سؤال و تعجب دارد که چرا در بین گزینه‌ها نام دو چهره مهم مربیگری فوتبال ایران، علی دایی و یحیی گل‌محمدی، قرار ندارد؟ امیدوارم علی دایی عزیز و دوست‌داشتنی نیز هرچه زودتر به صحنه فوتبال ایران بازگردد. همچنین از امیر خان قلعه‌نویی تقاضا دارم در صورت امکان از هدایت تیم ملی فوتبال کشورمان کناره‌گیری ننمایند. با این حال اما با توجه به تعهد کاری که در ذوب‌آهن دارم، باید انصراف خود از حضور روی نیمکت تیم ملی را اعلام کنم.»
فرمی که امیر را ناراحت کرد
انتخاب مربی تیم‌ملی شبیه شرکت‌های بازرگانی و خصوصی شده است؛ به مربیان یک فرمی داده شده تا در آن قید کنند که چقدر برای هدایت تیم‌ملی پول می‌خواهید؟ از مربیان خواسته شده تا این فرم را به باشگاه فعلی نشان دهند و مثلاً بگویند که اگر شما 15 میلیارد می‌دهید، من برای هدایت تیم‌ملی 20 میلیارد می‌گیرم. بسیاری از اهالی فوتبال معتقدند که با این ارقام می‌شود سراغ مربی خارجی خوب رفت. یکی از مسائلی که باعث ناراحتی قلعه‌نویی شده و در جمع دوستانه به آن اشاره کرده، همین فرم مذکور است. او ناراحت بود که چرا باید رقم قرارداد را داخل فرم بنویسیم؟ رقم قرارداد و جزئیات همکاری باید در مذاکره مشخص شود. یکی دیگر از دلایل ناراحتی قلعه‌نویی، قرار گرفتن نامش در لیست بلندبالایی است که در روزهای اخیر مطرح شده است.