امین محمودی
خبرنگار

زعفران یا طلای سرخ یکی از محصولات تولیدی کشاورزان ایرانی است که هر ساله ارزآوری زیادی را برای کشورمان به همراه دارد، به طوری که آمارهای گمرک نشان می دهد طی سالیان گذشته همواره 300 میلیون دلار ارزآوری برای کشورمان به همراه داشته است.  با این حال با توجه به تغییرات اقلیمی، کمبود بارش و خشکسالی در قطب‌های تولید  این محصول، از میزان تولید آن کاسته شده است به طوری که آمارهای تولید زعفران نشان می‌دهد در سال 1396 حدود 376 تن، سال 1397 حدود 404 تن، سال 1398 حدود 439 تن، سال 1399 حدود 431 و سال 1400 به حدود 236 تن رسیده است.
با توجه به سهم 90 درصدی ایران از تولید زعفران، همین امر سبب شده است میزان تولید زعفران در جهان نیز کاهش یابد. اگرچه زعفران در ایران بیشتر در مصارف خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما بخش عمده ای از کشورهای اروپایی این طلای سرخ را فرآوری کرده و در صنایع گوناگون مانند داروسازی مورد استفاده قرار می‌دهند و با توجه به اینکه ایران تولیدکننده مرغوب‌ترین زعفران جهان به شمار می‌رود، متقاضیان زیادی از سراسر دنیا خواهان این محصول استراتژیک ایرانی هستند.با این حال اما کاهش تولید به کاهش صادرات آن دامن زده است، به طوری که در سال گذشته میزان صادرات طلای سرخ به 263 هزار تن به ارزش 154 میلیون دلار رسید. مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی از نهایی شدن تدوین سند راهبردی توسعه زنجیره ارزش زعفران خبر داد.

صادرات 173 میلیون دلاری زعفران
 حسین زینلی مجری طرح گیاهان دارویی در خصوص کشت و تولید زعفران در کشور گفت: در 10 ماهه نخست امسال، ۱۷۸ تن زعفران به ارزش ۱۷۳ میلیون دلار صادر شده است که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ ارزشی ۵۵.۶۲ درصد رشد نشان می‌دهد. وی افزود: در سال ۱۴۰۰ سطح زیر کشت زعفران به ۱۲۱هزار و ۹۳۰ هکتار رسید که در مقایسه با سال ۱۳۹۹ سطح زیر کشت، افزایش ۶۸۰ هکتاری داشته است.  مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی به طرح‌های حمایتی از زعفران‌کاران کشور اشاره و خاطرنشان کرد: امسال قیمت خرید حمایتی هر کیلوگرم زعفران نگین ۴۱۳.۵ میلیون ریال تعیین شد که حدود ۲۵ تن خرید توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران صورت گرفت و حدود ۷۰ درصد مطالبات کشاورزان پرداخت شد که این امر موجب افزایش تدریجی و متعادل شدن قیمت زعفران شد. وی افزود: پیرو تصویب‌نامه شورای قیمت‌گذاری، تدوین سند راهبردی توسعه زنجیره ارزش زعفران در مراحل نهایی قرار دارد. مجری طرح گیاهان دارویی تصریح کرد: وزارت جهاد کشاورزی در جهت مشارکت کشاورزان تولید کننده زعفران در استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی نسبت به تأمین یارانه سهم هر کشاورز (به ازای هر نفر یک میلیون ریال) در تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت زعفران، به میزان حداکثر ۲۰۰ میلیارد ریال از محل منابع پیش‌بینی شده در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ اقدام و عملیاتی کرده است. به گفته وی، ردیف اعتباری یارانه سود تسهیلات تولید زعفران در سال ۱۴۰۰ به مبلغ 28 میلیون و 500 هزار تومان و ردیف اعتباری یارانه سود تسهیلات تولید و صادرات زعفران در سال ۱۴۰۱ به مبلغ 25 میلیون و 650 هزار تومان مصوب شده است. این مقام مسئول اضافه کرد: همچنین از محل سفرهای استانی ریاست جمهوری مبلغ ۲۰۰۰ میلیارد ریال سهم دولت برای تأسیس صندوق ملی تخصصی زعفران به استان خراسان رضوی مصوب شده است.  وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر تعداد انبارهای بورس زعفران ۶ عدد با ظرفیت ۳۹ تن است.
مجری طرح گیاهان دارویی یادآور شد: تا پایان سال ۱۴۰۰ واحدهای فرآوری و بسته‌بندی زعفران ۳۲۶ واحد با ظرفیت ۵۹۶ تن بود که از این تعداد ۱۸۵ واحد به ظرفیت ۳۷۷.۵ تن مربوط به استان خراسان رضوی است که مازاد میزان تولید است.