گفت و گوی «ایران» با اصغر نوری به بهانه برگزاری اختتامیه ششمین دوره جایزه ابوالحسن نجفی
فرصتی برای معرفی مترجمان خوب اما ناشناخته
عصر امروز ششمین دوره جایزه ابوالحسن نجفی به کار خود پایان می‌دهد؛ رویدادی رقابتی در عرصه ترجمه که سالانه با هدف تشویق مترجمان جوان به فعالیت در راستای اعتلای زبان فارسی برگزار می‌شود. اصغر نوری از مترجمان ادبیات فرانسه و مدرس کارگاه‌های ترجمه تأکید دارد چنین اقداماتی را می‌توان راهکاری برای تشویق تازه‌واردان به فعالیت اصولی‌تر در عرصه ترجمه دانست.
آثار منتخب، الگویی برای مترجمان تازه‌کار
این نخستین مرتبه نیست که آثار ترجمه شده نیز در داوری جوایز حوزه کتاب دیده می‌شوند؛ منتهی جایزه ابوالحسن نجفی تنها رویداد رقابتی کشورمان است که به شکلی تخصصی، فقط به بررسی و داوری آثار ترجمه شده می‌پردازد. اصغر نوری، مترجم ادبیات فرانسه و نمایشنامه‌نویس از جمله افرادی است که بر اهمیت برگزاری چنین جوایزی تأکید دارد. او به «ایران» می‌گوید: «برپایی این جایزه از دو بابت قابل تأمل است؛ نخست از جهت نام آن که یادآوری برای گرامیداشت استاد ابوالحسن نجفی به شمار می‌آید. زنده‌یاد نجفی از چهره‌های اثرگذار کشورمان در حوزه‌های مختلفی از جمله تألیف و ترجمه است. ایشان آثار ماندگاری از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند و کتاب‌های خوبی هم نوشته‌اند که از جمله آنها می‌توان به اثر مشهور «غلط ننویسیم» اشاره کرد. نام جایزه مورد نظر یادآور خدمات و زحمات چنین مرد عالمی است.»
نوری که در شناساندن برخی نویسندگان ادبیات روز فرانسه به علاقه‌مندان ادبیات جهان در کشورمان نقش جدی ایفا کرده است، ادامه می‌دهد: «نامگذاری جوایز ادبی با عنوان بزرگان عرصه کتاب یکی از بهترین اقدامات در جلب توجه جوان‌تر‌ها به فعالیت‌های این استادان است. مطالعه آثار و زندگی این افراد همچون یک کلاس درس، پیش‌روی علاقه‌مندانی است که خواهان گام نهادن در عرصه‌های مرتبط با فعالیت‌های آنان هستند.»
این مترجم ادبیات فرانسه در بخش دیگری از سخنانش به جایزه ابوالحسن نجفی اشاره می‌کند و می‌گوید: «این جایزه قادر است در هر دوره برگزاری‌اش کارهای مهمی انجام بدهد. از جهت جنبه رقابتی‌اش، هیأت داوران می‌توانند روی ترجمه‌های افرادی که جوان‌تر هستند و چندان شناخته نشده‌اند متمرکز شوند؛ اتفاقی که طی سال‌های گذشته شاهد آن بوده‌ایم و فرصتی را برای معرفی مترجمان خوب اما شناخته نشده فراهم کرده است.»
تشویقی برای ارائه کارهای بهتر
وی ادامه می‌دهد: «از سوی دیگر تشویقی برای دیگر مترجمان جوان است چراکه می‌دانند اگر دست به ارائه کار خوبی بزنند، دیده شده و قدر دانسته می‌شوند. همچنین ناشران و دنبال‌کنندگان حرفه‌ای دنیای ادبیات هم با اطمینان بیشتری سراغ آثار افراد منتخب خواهند رفت. اتفاق دیگری که در خلال برگزاری اختتامیه این جایزه شاهد آن هستیم، تقدیر از یک مترجم پیشکسوت به دلیل یک عمر فعالیت در این عرصه و جلب توجه همگانی به آثار آنان است.»
نوری ضمن اشاره به اسامی هیأت داوران ششمین دوره این جایزه می‌گوید: «حضور بزرگانی همچون ضیاء موحد، حسین معصومی‌همدانی، عبدالله کوثری و موسی اسوار به‌عنوان افرادی که داوری آثار را برعهده دارند یکی از مهم‌ترین مواردی است که به اعتبار این رویداد ادبی می‌افزاید.»
این مترجم و مدرس نمایشنامه‌نویسی و ترجمه تأکید دارد از دریچه دیگری هم می‌توان به کتاب‌های منتخب در چنین جوایزی نگاه کرد؛ اینکه مترجمان جوان می‌توانند در ابتدای کار خود سراغ این کتاب‌ها به‌عنوان نمونه‌هایی از ترجمه خوب بروند. او پیشنهادی هم برای برگزارکنندگان این جایزه دارد و می‌گوید: «ای کاش شرایطی فراهم شود که برای دوره‌های بعد به جای یک گروه، چند گروه داوری داشته باشیم. به این شکل که برای چند زبان پرکاربرد از جمله انگلیسی، فرانسوی، آلمانی و عربی گروه‌های جداگانه‌ای تشکیل شود و داوران آنها هم مترجمان شناخته شده همان زبان‌ها باشند. در نهایت هر کتابی که از هر گروه معرفی می‌شود به داوری پایانی راه پیدا کرده و از نظر رعایت اصول ساختاری زبان مقصد نیز بررسی شود.»