معدنکاوان جلوی ثبت جهانی تیمره را می‌گیرند
شهلا منصوریه
خبرنگار
تیمره منطقه باستانی وسیعی است، منطقه باستانی بین سه استان لرستان، مرکزی و اصفهان که از دهه 70 کشف شد. بخش‌هایی از آن ثبت ملی شد اما ثبت ملی تمام منطقه تیمره، مطالبه ملی دوستداران میراث فرهنگی است.
هنرهای صخره‌ای تیمره اسناد دست اولی هستند که برخی از پژوهشگران که به‌صورت آزاد کار می‌کنند، قدمت آن را بیش از 40 هزار سال تخمین زده‌اند. این نقش و نگارها، پنجره‌هایی رو به گذشته هستند که از نوع زندگی انسان‌های روزگار کهن حکایت دارد.
نگاره‌‌های متعدد پیکره انسانی در حال نیایش، نقش بز کوهی و گیاه هوم، نگاره گراز، نقش یوزپلنگ ایرانی، نقش گاو، بوم‌هایی با نقش رقص آیینی و چندین و چند نقش باستانی و مهم دیگر که از هنرهای سنگ‌نگاره‌های صخره‌ای هستند.
همین دست‌نوشته‌ها دلیلی شد تا این منطقه در سال ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی ثبت شود.
آن‌طور که رسول مجیدی فعال میراث فرهنگی به «ایران» می‌گوید: قرار بود بعد از ثبت ملی، برای ثبت جهانی یونسکو تلاش‌هایی صورت بگیرد، اما تخریب‌های گسترده معادن در سالهای گذشته از جمله موانع این کار بود و همچنین مشترک بودن این منطقه بین دو استان اصفهان و مرکزی از دیگر معضلات است.
مجیدی می‌گوید: طی هفته‌های اخیر، کارشناسان زمین‌شناسی از این منطقه بازدید و اعلام کردند که این محوطه باستانی و تاریخی، ارزش و جاذبه یک ژئوپارک جهانی مثل ارس و طبس را دارد.
فعالان میراث فرهنگی، حفر تونل آب انتقال از سرشاخه‌های دز را یکی دیگر از تهدیدهای نگارگری‌های تیمره می‌دانند.
موضوعی که حسن جوکاری، مدیر منابع آب شهرستان گلپایگان در گفت‌وگو با «ایران» آن را قبول ندارد و می‌گوید: این طرح از شهرستان الیگودرز آغاز می‌شود و پس از 60 کیلومتر امتداد از روستای سراب هنده که در غربی‌ترین روستای گلپایگان است خارج می‌شود. سپس از سراب هنده به گلپایگان یعنی سد دوم به نام کوچره می‌رسد و از آنجا به وسیله لوله به سمت دلیجان و قم می‌رود.
او اظهار می‌دارد: طرح مطالعاتی این تونل به قبل از انقلاب برمی‌گردد، اما در دهه 70 این طرح رها شد و مجدداً در اواخر دهه 80 مطالعات آن آغاز و در اوایل دهه 90 ساخت و ساز آن شروع شد.
او به همین صحبت‌ها اکتفا می‌کند و درخصوص تخریب بحث سنگ‌نگاره‌ها می‌گوید که حفر این تونل هیچ ارتباطی به سنگ‌نگاره‌ها ندارد، زیرا سنگ‌نگاره‌ها در شرقی‌ترین قسمت گلپایگان است و سراب هنده در غربی‌ترین قسمت گلپایگان قرار دارد.
اغلب سنگ‌نگاره‌ها نیز به‌دلیل دست‌اندازی بشر و سودجویی در معرض نابودی قرار گرفته‌اند.