پاریس نشست ۵ جانبه برای حل بحران لبنان برگزار کرد

گره‌افکنی بر کلاف سردرگم بیروت

حسین فاطمی/ شب گذشته پاریس در حالی نشست 5 جانبه با موضوع تحولات لبنان را برگزار کرد که برخی منابع خبر می‌دهند اهداف و محورهای این نشست حکایت از تلاش کاخ الیزه برای بین‌المللی کردن بحران لبنان و اعمال قیمومیت شرکت‌کنندگان در آن بر لبنان، در سایه غیاب طرف‌های ذیربط لبنانی دارد.
در همین باره روزنامه «الجریده» کویت بخشی از اهداف و محورهای نشست آتی پاریس درباره لبنان با مشارکت فرانسه، امریکا، عربستان و قطر را به نقل از منابع دیپلماتیک منتشر کرد و نوشت: «نشست پاریس منجر به ارائه نقشه راه روشنی از اقداماتی می‌شود که لبنانی‌ها باید برای خروج از بحران کنونی انجام دهند تا بحران انتخاب رئیس‌جمهور و تشکیل یک دولت هماهنگ و انجام اصلاحات مطلوب اقتصادی، ممکن شود.»
به نوشته الجریده در این نشست باربارا لیف، دستیار وزیر خارجه امریکا در امور خاورنزدیک، پاتریک دورل، مشاور رئیس‌جمهور فرانسه، نزار العلولا، مستشار حکومت سعودی و محمد‌بن عبدالعزیز الخلیفی، معاون وزیر خارجه قطر و نماینده‌ای از مصر حضور داشتند و بنا بود در مورد یک سند سیاسی برای حل بحران لبنان و مورد رضایت جامعه بین‌الملل و حامیان مالی این کشور به مباحثه بپردازند. بنا بر این گزارش، همچنین بخشی از این نشست به انتخاب رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر لبنان اختصاص داشت.
به نوشته الجریده، سه رخداد بر این نشست سایه افکنده است: بیانیه مشترک اخیر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان و رئیس‌جمهور فرانسه در جریان دیدار اخیر مکرون از ریاض، ابتکارعمل کویت که مورد توافق کشورهای خلیج‌فارس قرار گرفته و محور آن حل بحران لبنان و همچنین احیای روابط این کشور با کشورهای عربی و منطقه خلیج‌فارس است و بیانیه سه‌جانبه‌ای که نمایندگان امریکا، عربستان‌سعودی و فرانسه در نیویورک در حاشیه نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد صادر کردند. بر این اساس این رخدادها پیشاپیش سطح سیاسی نشست پاریس یعنی پایبندی به توافق طائف، انتخاب رئیس‌جمهورِ قادر به بازگرداندن اعتماد خارجی و داخلی، تشکیل دولت، کنترل مرزهای لبنان، پایبندی به قطعنامه‌های بین‌المللی، تدوین یک برنامه اصلاحات اقتصادی واضح و اینکه لبنان دیگر محلی برای حمله به کشورهای عربی نباشد را روشن می‌کند.
 نشست 5 جانبه، مشکل یا راه‌حل؟
هرچند رسانه‌های فرانسوی حضور نمایندگان پنج کشور جهان شامل ایالات‌متحده، فرانسه، عربستان‌سعودی، قطر و مصر برای تدوین نقشه راه برای برون‌رفت لبنان از بحران را به‌عنوان یکی از تلاش‌های کشورشان برای امنیت‌بخشی به خاورمیانه عنوان کرده‌اند، اما با رصد دقیق‌تر تحولات لبنان به نظر می‌رسد نشست پاریس به جای ارائه راه‌حل بیشتر به مشکلات دامن می‌زند، خاصه آنکه به نقش و جایگاه خود لبنان و لبنانی‌ها در اینگونه نشست‌ها و طرح‌هایی که به ادعای حل بحران این کشور مطرح می‌شود، هیچ اشاره‌ای نمی‌شود. به همین دلیل خروجی اینگونه نشست‌ها در صورت تحقق، بیش از هر چیز رنگ و بوی قیم‌مآبی بر لبنان را می‌دهد.
این در حالی است که تجربه نشان داده اینگونه به اصطلاح ابتکارعمل‌ها برای حل بحران لبنان، به دلیل اصرار جامعه و احزاب مستقل لبنان بر اصل استقلال و حاکمیت ملی این کشور و لبنانی بودن هرگونه راه‌حل، همواره نه تنها ناکام مانده بلکه بعضاً بحران‌ها را در این کشور تشدید کرده است.
البته برخی محافل در بیروت از اهمیت بعد سیاسی نشست پاریس می‌کاهند و می‌گویند این نشست دارای بعد انسانی است و به منظور بررسی نحوه کمک اقتصادی به لبنان برگزار خواهد شد، اما کاترین کلونا، وزیر خارجه فرانسه در سفر به عربستان‌سعودی به صراحت اعلام کرد هدف از برگزاری این نشست اعمال فشار بر طبقه سیاسی لبنان و پایان دادن به بحران خلأ ریاست‌جمهوری در این کشور است.
طرف‌های شرکت‌کننده در نشست پاریس مدعی هستند در سایه نگرانی فزاینده از وخامت اوضاع مالی، اقتصادی و معیشتی در لبنان و فعالیت نامنظم نهادهای مختلف در پرتو خالی بودن پست ریاست‌جمهوری، این نشست را برگزار می‌کنند ولی دخالت‌های مستقیم سه بازیگر (ریاض، واشنگتن و پاریس) عملاً به قفل شدن فضای سیاسی و اقتصادی لبنان منجر شده است.
صفحات
آرشیو تاریخی
شماره هشت هزار و یکصد و بیست و سه
 - شماره هشت هزار و یکصد و بیست و سه - ۱۸ بهمن ۱۴۰۱