«فیبلمن‌ها» بخشی از زندگی کاری و حرفه‌ای «استیون اسپیلبرگ» را به تصویر کشیده است
کم‌فروش اما خوش‌شانس در جلب نظر منتقدان
وصال روحانی/ در مراسم اهدای جوایز گلدن گلوب 2023 که بعد از اسکار دومین جایزه بزرگ سینمای جهان محسوب میشود و در اواخر دی ماه برگزار شد، «فیبلمن‌ها » ( یا «خانواده فیبلمن» ) که جدیدترین ساخته «استیون اسپیلبرگ» است از مجموع پنج کاندیدایی‌اش برنده دوجایزه شد. این دو جایزه مهم، مربوط به بهترین فیلم دراماتیک سال و برترین کارگردانی می شد که هر دو آنها به اسپیلبرگ تعلق گرفت.
فیلمی با حضور همکاران قدیمی
«فیبلمن‌ها» را شخصی‌ترین فیلم اسپیلبرگ می‌دانند چراکه به واقع شرحی بر زندگی خانوادگی این کارگردان مطرح است و نشان‌دهنده مراحل مختلفی از زندگی‌اش به شمار می‌آید، از جمله این که در ارتباط با خانواده‌اش چه کرده و از طرفی آنان چه چیزهایی را برای وی به ارمغان آوردند. عوامل اصلی فیلم‌های اسپیلبرگ و همکاران سال‌های طولانی حضورش در عرصه سینما، در تهیه این فیلم هم شریک‌اند که از آن جمله می‌توان به «یانوش کامینسکی» فیلمبردار لهستانی‌تبار اکثر کارهای او و «جان ویلیامز» آهنگساز که در اغلب کارهای اسپیلبرگ ساخت موسیقی متن را برعهده داشته است،نام برد.با این حال این سوژه فیلم «فیبلمن‌ها» است که مهمترین ویژگی آن به شمار می آید و بیشترین حرف‌ها را در پی داشته است . اسپیلبرگ از سال‌ها پیش به فکر ساختن فیلمی درباره خانواده خود، ماجراهای سال‌های کودکی و نوجوانی‌اش بود اما نداشتن وقت کافی و گرفتاری‌های ساختن سایر فیلم‌ها او را از خواسته‌اش بازداشته و تحقق این ایده را عقب انداخته بود.
اسپیلبرگ در این فیلم، سال‌های نخست حضورش در عرصه کارگردانی را به تصویر کشیده، ولی برای این که همه نشانه‌های فیلم به صراحت حاکی از توصیف‌های شخصی و تصاویر دوران خردسالی و جوانی وی نباشد، از نام‌های مستعار استفاده کرده و به گونه‌ای رفتار کرده که به نظر برسد این می‌تواند وصف حال هر فیلمساز جوانی در ابتدای کشف سینما و ورودش به هنر هفتم باشد.
رعایت ملاحظات خانوادگی
شخصیت اصلی خیالی فیلم « فیبلمن‌ها»، همان فیلمساز جوان و تازه‌کاری که می‌کوشد هم بر اساس بررسی‌های خود و هم رویکردها و اعتقادات هنری‌اش، خانواده به هم ریخته خود را کشف کرده و سایر اطرافیانش را برآورد کند،«سمی فیبلمن» نام دارد. ایفای نقش این شخصیت را «گابریل لیبل» به عهده دارد. اسپیلبرگ برای ایفای دیگر نقش‌های اصلی فیلم خود از همکاری هنرمندانی نظیر«میشل ویلیامز» ، «پل دانو» و «ست روگن» بهره گرفته که همگی حرفه‌ای و نام آشنا هستند.
با وجود برخی هنرمندان صاحبنامی که در ساخته اخیر اسپیلبرگ او را همراهی کرده‌اند، ستاره اصلی «فیبلمن ها» همچنان خودش به شمار می‌آید. او با وجود انتخاب اسامی مستعار برای شخصیت‌های داستانی مرتبط با زندگی‌اش، در تیتراژ فیلم، از پدر و مادرش، «آرنولد اسپیلبرگ» و «لیا ادلر» که به ترتیب در سال‌های 2020 و 2017 زندگی را وداع گفتند یاد کرده و خاطرشان را گرامی داشته است. اسپیلبرگ از سال 1999 با مشارکت خواهرش« آن »، پایه های این فیلم را ریخته و فیلمنامه اولیه‌اش را نوشته بود. « من به خانه می آیم» عنوانی است که در همان دوران برای این اثر هنری برگزیده بود. با این حال اسپیلبرگ با تصور این که شاید تشریح و افشای مسائل شخصی، خانواده‌اش را آزرده کند، از انجام کارهای اجرایی تولید فیلم صرف‌نظر و این روند را تا زمان مرگ پدر و مادرش متوقف کرد و تولید فیلم پس از فوت آنان کلید خورد. اسپیلبرگ با کمک « تونی کاشنر» که در برخی کارهای قبلی او را همراهی کرده بود، فیلمنامه «فیبلمن ها» را در اواخر سال 2020 کامل کرد. پس از اتمام پروژه « داستان وست سایدن» فیلم قبلی اسپیلبرگ و اکران آن، تصویربرداری «فیبلمن ها» از ماه جولای تا سپتامبر 2021 در شهر لس آنجلس امریکا صورت گرفت.
فیلم کم فروش اما تحسین‌برانگیز
«فیبلمن ها» اولین اکران بین‌المللی‌اش را در 21 شهریورماه امسال در جشنواره بین‌المللی و معتبر تورنتوی کانادا تجربه کرد و از 4 آذرماه درسطح جهان اکران عمومی شد تا شانس حضور در داوری‌های اسکار 2023 را پیدا کند و به سوی کسب سایر جوایز نیز گام برداشت.
با این حال ساخته اخیر اسپیلبرگ، در گیشه‌های امریکای شمالی فیلم پرفروشی نشد و در سایر قاره‌ها هم زیاد نفروخت با این حال «فیبلمن ها» موفق به دریافت مهر تأیید منتقدان و تحسین آنان شد. نحوه پردازش فیلم «فیبلمن‌ها»، آن را موفق به کسب جوایز مختلفی کرده که در ارتباط با اسکار که جوایز آن بیست‌ودوم اسفند ماه اعطا میشود، این ساخته سینمایی به احتمال بسیار موفقیت‌ها را از آن خود خواهد کرد و نه تنها کارگردانی اسپیلبرگ ، بلکه فیلمنامه‌نویسی و فیلمبرداری این اثر سینمایی و بازی‌های آن هم تحسین شده است .«استیو پوند» منتقد نشریه « The Wrap » نوشته احساس و رویکردی که در این فیلم وجود دارد ، نه تنها شخصی‌ترین فیلم اسپیلبرگ را پیش‌روی مخاطبان گذاشته بلکه کاری را روانه بازار کرده که می‌توان آن را از بهترین فیلم‌های این هنرمند در 15 سال اخیر به حساب آورد . «پیت هامنو»، نویسنده سایت سینمایی «ددلاین» از نحوه بازی «گابریل لیبل» و «میشل ویلیامز» با تحسین یاد کرده و نوشته که نقطه قوت اصلی فیلم ستیزه درونی‌ای است که در شخصیت نخست شکل می گیرد، آنچنان که وی نمی‌داند عشق خود به سینما و فعالیت‌های حرفه‌ای‌اش را در اولویت قرار بدهد یا به رنج های خانوادگی‌اش بپردازد. «راس بونامی» از سایت «کولایدر» هم این گونه اظهارنظر کرده است :«اسپیلبرگ که قریب به 55 سال با فیلم‌های ابتکاری‌اش ما را شگفت‌زده کرده، سرانجام با ارائه «فیبلمن‌ها» نشان داده که چه کسی بوده و شخصیت‌اش چگونه شکل گرفته و چطور به نقطه فعلی رسیده. این یک نکته جذاب و آگاهی بخش برای تمامی دوستداران هنرهفتم است.»