موتور دوم سیاست‌های جدید ارزی بانک مرکزی با راه‌اندازی مرکز مبادلات ارز و طلا روشن شد. درحالی که محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی پیش از این از تبدیل بازار متشکل ارزی و ارتقای آن به بازار مبادلات ارزی در بهمن ماه جاری خبر داده بود، گزارش‌ها نشان می‌دهد که  از چند روز دیگر این مرکز کار خود را به طور رسمی آغاز خواهد کرد. با آغاز به کار این مرکز، تمام متقاضیان به جای بازار آزاد می‌توانند نیازهای ارزی خود را با نرخی منطقی و رسمی دریافت کنند که موجب کمرنگ شدن نقش بازار غیررسمی ارز و قیمت‌گذاری آن توسط بانک مرکزی می‌شود.
شورای پول و اعتبار در جلسه ۱۱ بهمن‌ماه، مصوبه پیشین خود در خصوص بازار متشکل معاملات ارزی را اصلاح کرد و آن بازار را در سطح توسعه‌یافته‌ای به عنوان «مرکز مبادله ارز و طلای ایران» ارتقا داد. دراین جلسه، پیشنهادهای بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص اصلاح مقررات پیشین مربوط به بازار متشکل معاملات ارزی مطرح و اصلاح شد.
براساس موافقت شورای پول و اعتبار، از امروز (یکشنبه ۱۶ بهمن‌ماه) مرکز مبادله ارز و طلا به جای بازار متشکل ارزی فعالیت خود را به صورت رسمی از سر خواهد گرفت.
به گزارش ایسنا، همان‌طور که رئیس کل بانک مرکزی یکشنبه دو هفته گذشته، دوم بهمن‌ماه از راه‌اندازی بازار مبادله ارز و طلا تا چند هفته دیگر خبر داده بود، مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار درباره موافقت با فعالیت مرکز مبادله ارز و طلای ایران به جای بازار متشکل ارزی گواه از اجرایی شدن همین وعده دارد.
البته سامانه ناخدا در کنار مرکز مبادله ارز و طلا با عنوان سامانه نظام مدیریت خدمات ارز ایران از فردا راه‌اندازی می‌شود و قرار است ارز خدماتی و غیربازرگانی را که مصارف ۳۸ گانه از جمله ارز درمانی، ارز مأموریت، امور دانشجویی، اعزام برای شرکت در مسابقات، زیارتی و سیاحتی و غیره دارد، تأمین کند که البته هر یک از این مصارف نیازمند شرایط و ضوابطی است که متقاضیان آن باید داشته باشند که مشمول این نوع از ارز خدماتی شوند.
مشمولان ارز «ناخدا» چه کسانی هستند؟
سامانه «ناخدا» یا همان سامانه‌ نظام مدیریت خدمات ارز ایران، ارز خدماتی و غیربازرگانی را که مصارف ۳۸ گانه‌ای دارد، تأمین می‌کند. محل تأمین این ارز، بازار مبادله ارز و طلا خواهد بود و قیمت آن نیز بر مبنای نرخ بازار متشکل ارزی است.
ارز درمانی، ارز مأموریت، امور دانشجویی، فرصت مطالعاتی اعضای هیأت علمی و فرصت تحقیقاتی دانشجویان و هزینه‌های درمانی اعضای هیأت علمی، حق عضویت و حق ثبت‌نام در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی و محافل علمی و هزینه چاپ مقالات علمی در خارج از کشور، هزینه شرکت در نمایشگاه‌های خارج از کشور، حق‌الوکاله در رابطه با دعاوی خارجی، اصل و سود سرمایه‌گذاری خارجی، هزینه فدراسیون‌های ورزشی و کمیته‌های متولی ورزشی، هزینه دفاتر خارج از کشور، هزینه اجاره و اشتراک شبکه‌های اطلاعاتی (اینترنت، رویترز و...)، هزینه برگزاری همایش‌های بین‌المللی، هزینه انجام آزمایش‌های علمی و فنی، انتشار آگهی در خارج از کشور و دریافت گواهی‌های بین‌المللی (استاندارد، کیفیت و...)، هزینه خرید امتیاز پخش فیلم و دریافت‌های ماهواره‌ای و ارتباطی، هزینه‌های شرکت‌های بیمه ایرانی، هزینه اعزام زائرین به عمره مفرده و عتبات عالیات (عراق)، هزینه ثبت‌نام جهت شرکت در آزمون‌های بین‌المللی از جمله TOEFL، GRE، IELTS و... که توسط سازمان سنجش آموزش کشور در داخل کشور برگزار می‌شود، بخشی از مصارف خدماتی ارز هستند.
از دیگر مصارف غیربازرگانی یا خدماتی ارز که در مجموعه مقررات ارزی بانک مرکزی به آن اشاره شده، ارز مسافرتی، هزینه‌های شرکت هواپیمایی ایرانی اعم از دولتی و غیردولتی، حق بیمه هواپیما و کشتی، درآمدهای ریالی شرکت‌های هواپیمایی خارجی، هزینه شرکت در دوره‌های آموزشی و پژوهشی خارج از کشور و دوره‌های آموزشی داخل کشور، هزینه ثبت‌نام شرکت در امتحانات علمی و تخصصی داخل و خارج از کشور، حمل جنازه، حق استفاده از واگن‌ها، مطالبات راه‌آهن سایر کشورها، تنخواه بازرسی و پرداخت ضروری ناشی از قراردادهای چندجانبه، تبدیل موجودی حساب‌های ریالی افراد غیرمقیم در داخل کشور، هزینه‌های دفاتر نمایندگی خارجی در ایران، خدمات کنسولی سفارتخانه‌های خارجی داخل کشور و نمایندگی‌های دیپلماتیک مقیم ایران، هزینه شرکت‌های خدمات مسافرتی و گردشگری، تبدیل دارایی‌های ریالی مأمورین نمایندگی‌های خارجی سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌های کشورهای خارجی، هزینه صندوق ضمانت صادرات ایران، هزینه‌های حمل، ترانزیت و توزیع محموله‌های پستی بین‌المللی، تبدیل مجدد ریال‌های اضافی اتباع خارجی به ارز و ترتیبات نحوه تأمین ارز بابت مصارف ارزی خدماتی مرتبط با تسهیلات ارزی است. البته هر کدام از این مصارف برای تأمین باید شرایطی داشته باشند و به تأییدیه‌ها و وثایقی نیاز دارند.