بعد از بسته شدن کنسولگری 9 کشور غربی در ترکیه، آنکارا سفرای آنها را احضار کرد
آغاز فصل جدید تنش بین ترکیه و غرب
حسین فاطمی/ ترکیه یک بار دیگر وارد چالش با غرب شده است. این بار چالش بر سر قرآن سوزی است؛ چالشی که این بار بسیار جدی‌تر از همیشه به نظر می‌‌رسد، طوری که آنکارا را واداشت تا سفرای 9 کشور غربی را احضار کرده و به آنها هشدار دهد.
چالش ۲۷ ژانویه (7 بهمن) آغاز شد؛ یعنی زمانی که سفارت امریکا در ترکیه با انتشار هشدار امنیتی، درباره وقوع حملات احتمالی تروریستی در مرکز استانبول و در پی سوزاندن نسخ قرآن توسط فعالان راست افراطی در اروپا هشدار داد. سرویس دیپلماتیک فرانسه نیز هشدار مشابهی منتشر کرد. روز دوشنبه هفته گذشته نیز سفارت امریکا به شهروندان خود در ترکیه هشدار داد به کلیساها، کنیسه‌ها و دفاتر دیپلماتیک در آنکارا نروند و از حضور در مراکز گردشگری مورد توجه گردشگران دوری کنند. همان روز (دوشنبه)، سرکنسول هلند در استانبول فعالیتش را به صورت آنلاین کرد و علتش را هم احتمال وقوع حملات تروریستی در این شهر پس از مواردی مربوط به سوزاندن قرآن در اروپا دانست. روز چهارشنبه نیز کنسولگری‌های انگلیس و آلمان در همین شهر از رویه هلند پیروی کرده و ملاقات‌های حضوری را متوقف کردند. دفتر کانادا در استانبول نیز به شهروندانش تأکید کرد که بشدت محتاط رفتار کنند، اما از تغییر رویه فعالیت کنسولگری خود در این شهر ترکیه امتناع کرد.
اما در این میان روزنامه ینی شفق گزارش کرد، هیچ یک از کشورها نسبت به وقوع حملات احتمالی تروریستی در ترکیه و بویژه استانبول دولت آنکارا را مطلع نکرده‌اند. منابع امنیتی و اطلاعاتی به این خبرنامه گفتند که هیچ اطلاعات یا هشداری در این رابطه از سوی امریکا و دیگر کشورها دریافت نشده است. وزارت کشور ترکیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که پیش از انتشار نخستین هشدار از سوی امریکا، موارد احتیاطی لازم برای مقابله با هرگونه اقدام تحریک آمیز در دست انجام است. ینی شفق در ادامه نوشت، در این بیانیه آمده که در صورت اشتراک اطلاعاتی، این داده‌ها و اطلاعات به دقت مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
واکنش آنکارا
پس از آنکه برخی کشورها به صورت موقت هیأت‌های دیپلماتیک‌شان در ترکیه را بنا به «هشدارهای امنیتی» بستند، ترکیه سفرای ۹ کشور غربی از جمله امریکا و سوئد را احضار کرد تا از تصمیمات آنها برای بستن موقت هیأت‌های دیپلماتیک‌شان و مطرح کردن هشدارهای امنیتی در ترکیه پس از آتش زدن قرآن در اروپا انتقاد کند.
به گزارش رویترز، منابع در وزارت خارجه ترکیه اعلام کردند که همچنین سفرای بلژیک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، سوئیس و انگلیس احضار شدند. طی دو هفته گذشته، چندین تندرو نسخه‌هایی از قرآن کریم را در سوئد، دانمارک و هلند آتش زدند که باعث شد ترکیه مذاکرات برای پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو را متوقف کند. پیش‌تر نیز ترکیه گروهی از کشورهای غربی را که به‌دلیل نگرانی‌های امنیتی موقتاً کنسولگری‌های خود در استانبول را تعطیل کرده‌اند، به راه‌اندازی «جنگ روانی» و تلاش برای از بین بردن گردشگری ترکیه متهم کرد.
در همین راستا وزیر امور خارجه ترکیه تعطیلی موقت نمایندگی سیاسی برخی کشورها را یک اقدام «هدفمند» توصیف کرد. به گزارش خبرگزاری آناتولی، مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه با سانتیاگو آندرس کافیرو، همتای آرژانتینی خود در نمایندگی وزارت امور خارجه استانبول دیدار و گفت‌وگو کرده و نشست مشترک خبری ترتیب داد.
اما بی شک تندترین واکنش از سوی مقامات ترکیه به وزیر کشور ترکیه باز می‌‌گردد. سلیمان سویلو در این باره گفت: «بسته شدن کنسولگری و هشدارهای مسافرتی بخشی از توطئه غرب برای آسیب رساندن به بهبود بخش گردشگری ترکیه پس از همه‌گیری ویروس کرونا است.» وزیر کشور ترکیه با انتقاد شدیداللحن از سفیر امریکا در آنکارا، از وی خواست تا دستان کثیفش را از ترکیه بردارد.
به گزارش روسیا الیوم، سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه اعلام کرد: «هر سفیر امریکایی که به ترکیه می‌‌آید، برای آسیب و آزار ترکیه تلاش می‌کند. من به سفیر امریکا از اینجا می‌گویم روزنامه نگارانی را که به آنها دیکته می‌کنی، می‌شناسم، دستان کثیفت را از سر ترکیه بردار. من این را به صورت کاملاً آشکار می‌گویم... دستان کثیفت را از ترکیه بردار. من به صورت آشکار کاری را که کردید و گام‌هایی را که برداشتید و اینکه چگونه می‌خواهید ترکیه را دچار دستپاچگی کنید، می‌دانم. دستان کثیفت را بردار و آن نقاب‌های خندان را کنار بزن، همه چیز آشکار است.» وی افزود: «هر سفیر امریکا می‌پرسد که چگونه می‌تواند ترکیه را آزار بدهد. این یکی از بزرگترین مصیبت‌های ترکیه طی سال‌های عدید بوده است. او سفیران دیگر را جمع می‌کند و تلاش می‌کند که به آنها مشورت دهد. همان کار را در اروپا انجام می‌دهند، سفارت امریکا اروپا را اداره می‌کند.»
اوایل هفته گذشته، وزارت کشور ترکیه اعلام کرد که مقامات ترکیه تعدادی مظنون را به دنبال هشدار یک «کشور دوست» بازداشت کرده‌اند، اما هیچ سلاح، مهمات یا نشانه‌ای از یک اقدام خشونت‌آمیز برنامه‌ریزی شده پیدا نکرده‌اند. در ماه نوامبر، در یک بمبگذاری در خیابان شلوغ استقلال استانبول در قلب شهر، شش نفر کشته و تعدادی دیگر زخمی شدند. مقامات ترکیه، شبه نظامیان کُرد را عامل این حمله می‌‌دانند.
رسانه‌های ترکیه روز پنجشنبه گزارش کردند، آنکارا اطلاعاتی از امریکا یا دیگر کشورها که هشدار امنیتی منتشر می‌کنند و کنسولگری‌های خود را در استانبول به صورت موقت می‌بندند، درباره احتمال حملات تروریستی در این شهر دریافت نکرده است.