سفر وزیر خارجه عربستان به بغداد برای گفتوگو درباره ازسرگیری مذاکرات تهران و ریاض
سر به سنگ خورده!
گروه سیاسی/ «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه عربستان به منظور انجام گفتوگو برای ازسرگیری مذاکرات میان تهران و ریاض بزودی به بغداد سفر خواهد کرد. «فؤاد حسین»، وزیر خارجه عراق روز گذشته ضمن اعلام این خبر در گفتوگو با رسانههای سعودی بر تداوم تلاشهای میانجیگرانه بغداد جهت گرهگشایی از مشکلات موجود در رابطه تهران و ریاض نیز تأکید کرد.
پیش از این «محمد شیاع السودانی»، نخست وزیر عراق تأکید کرده بود که کشورش با بهرهگیری از روابط خوبی که با کشورهای همجوار دارد به محل ملاقات طرفهای مختلف و دارای اختلاف نظر تبدیل شده و تلاش میکند که روابط ایران و عربستان را به هم نزدیک کند. رابطه دیپلماتیک ایران و عربستان در دی ماه ۱۳۹۴ و پس از حکم مقامهای سعودی به اعدام «شیخ نمر باقر النمر»، روحانی شیعه متوقف شد اما از سال گذشته در حالی که تصور میشد، ارادهای برای ترمیم این رابطه شکل گرفته است، مذاکراتی در سطوح بالای دو کشور آغاز شد.
این گفتوگوهای امنیتی و دیپلماتیک در 5 دور انجام شد و حتی به بازگشایی دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان همکاری اسلامی در شهر جده در عربستان سعودی نیز انجامید اما مقامهای سعودی در ماههای پس از آن نشان دادند در صحنه عمل، اراده جدی برای دست کشیدن از سیاست غیریت سازی و تقابلجویی با ایران ندارند.
آغاز دور جدید تقابل
مقدمات مذاکرات جدید تهران و ریاض در حالی فراهم میشود که پیشتر پنجمین دور این گفتوگوها قرار بود اوایل سال جاری در بغداد برگزار شود که بر اساس تصمیم تهران معلق شد.
تصمیمی که به نظر میرسید زیر سایه رفتارهای کج دار و مریز ریاض و ماجراجوییهای تمام نشدنی بن سلمان، شاهزاده سعودی عربستان در منطقه و نسبت به ایران گرفته شده بود. در پی این توقف، نخست وزیر وقت عراق اوایل تابستان سال جاری در سفر به تهران حامل پیام جدیدی از سوی حاکمان سعودی بود که وزیر امور خارجه ایران در پاسخ به آن اعلام کرد: «ایران از عادیسازی رابطه و بازگشایی سفارتخانهها و آغاز گفتوگوهای سیاسی استقبال میکند.» با این حال در پی وقوع ناآرامیها در ایران، نقش ریاض در هدایت و حمایت مالی از شماری از محافل رسانهای و در مهمترین آنها رسانه مروج تروریسم -«ایران اینترنشنال»- آغازگر دوره جدیدی از تقابل و خصومت با جمهوری اسلامی بود. این رسانه برای به اجرا درآوردن برنامههای خود از هیچ اقدامی از تفرقه افکنی قومی و مشروعیت بخشیدن به گروههای تروریستی و تجزیهطلب و تریبون دادن به آنها گرفته تا انتشار اخبار جعلی مخدوش کننده امنیت داخلی از طریق پمپاژ بی وقفه اخبار جعلی و جهتدار و مأیوس کردن مردم ایران دریغ نکرد.
از این رو قابل انتظار بود در چنین شرایطی تهران تمایلی به انجام گفتوگو با ریاض از خود نشان ندهد. چه حاکمان سعودی نمیتوانند در شرایطی که رسماً ایجاد بحران در داخل مرزهای جمهوری اسلامی را هدف اجرایی خود قرار دادهاند، در رویکردی متناقض از مذاکره سازنده با ایران سخن بگویند. رویکردی که جز افزودن بر
بی اعتمادیهای شکل گرفته و تداوم رابطه بحرانی تهران و ریاض حاصلی نخواهد داشت. بنابراین در پی چنین اتخاذ رویکردی از سوی ریاض، حسین امیرعبداللهیان که پیشتر و پس از برگزاری پنجمین دور مذاکرات دوجانبه نسبت به بازگشایی سفارتحانههای دو کشور ابراز امیدواری کرده بود، در آخرین موضعگیری در قبال پرونده این مذاکرات تصریح کرد که «عربستان از آمادگی لازم برای بازگشت روابط به حالت طبیعی برخوردار نیست.»
در مجموع به نظر میرسد دور جدید تلاش مقامهای بغداد برای گره گشایی از بنبست موجود ذیل شکستهایی صورت میگیرد که عربستان و همپیمانان غربیاش در تحقق اهداف خود در جریان ناآرامیهای اخیر ایران حاصل کردهاند؛ زمانی که طرفهای مقابل دیپلماسی را تنها راه چاره برای گفتوگو با جمهوری اسلامی به عنوان یکی از کلیدیترین بازیگران منطقه پرتلاطم خاورمیانه میدانند.