نفیسه امامی
خبرنگار
دولت در سال زراعی گذشته توانست با اندیشیدن تمهیداتی همچون تعیین نرخ خرید تضمینی متناسب با هزینه‌های تولید، بیش از ۷ میلیون و 500 هزار تن گندم از کشاورزان کشور خریداری کند. در شرایطی که کشورهای جهان در تلاش برای خرید گندم و ذخیره‌سازی آن هستند، تداوم تولید گندم در سال زراعی جدید نیز در گرو مناسب بودن قیمت خرید تضمینی خواهد بود؛ اتفاقی که در سال گذشته و با تعیین منطقی نرخ خرید تضمینی رخ داد و گندمکاران را ترغیب به فروش محصول خود به دولت کرد.
در حالی که برآورد می‌شود در سال ۲۰۲۳ تولید جهانی گندم به بیش از ۷۸۳ میلیون تن برسد، آمار فائو نشان می‌دهد ایران در سال 2022-2021 هفدهمین تولیدکننده بوده است. آمارها حاکی از آن است که ایران با وارد کردن ۷ میلیون تن در سال 2022-2021 ششمین واردکننده گندم بوده است که با ایجاد سازکارهایی منجر به ترغیب کشاورزان و رشد تولید گردید.
عطاء‌الله هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به اتمام فصل کشت گندم از یک ماه گذشته گفت: کشور در بخش کشت آبی گندم طی سال‌های اخیر به دلیل کاهش بارندگی با محدودیت روبه‌رو بوده است به طوری‌ که سطح کاشت 2 میلیون هکتاری به یک میلیون و 600 هزار هکتار رسیده است، اما سطح زیر کشت گندم دیم تا سال گذشته 4 میلیون هکتار بود اما با توجه به حمایت‌های ستاد اجرایی فرمان امام خمینی از جهش تولید، امسال سطح زیر کشت گندم دیم به 4 میلیون و 200 هزار هکتار رسیده است.
وی با اشاره به اینکه بارندگی‌های مناسب منجر به آبیاری قابل قبول در کشت گندم آبی شده است، افزود: سطح زیر کشت گندم دیم در استان‌های جنوبی، جنوب غربی و استان‌هایی که با بارندگی‌های مناسب پراکنده روبه‌رو بوده‌اند، در باقی استان‌ها کافی نبوده است اما امیدواریم در ماه‌های باقیمانده تا پایان سال و بهار سال آینده کمبود بارش‌ها جبران شود. هاشمی اضافه کرد: امسال 20 تا 25 درصد با کاهش بارندگی در کشور مواجه شدیم و این موضوع باعث شد در بعضی از استان‌ها به‌خصوص استان‌های شمال غربی که کاشت گندم را در مهرماه انجام داده‌اند، کافی نباشد.
وی با بیان اینکه همواره میزان تولید از میزان خرید گندم بیشتر بوده است، گفت: به‌طور معمول بخشی از تولید گندم صرف خودمصرفی، بذر، مصارف خانگی و سنتی می‌شود و به همین علت به دولت تحویل داده نمی‌شود. در سال گذشته دولت 7 میلیون و 500 هزار تن گندم را خریداری کرد. چنانچه قیمت نان واقعی شود، جلوی هدررفت آرد گرفته شود و میزان بارش باران و برف با افزایش همراه باشد، خودکفایی در تولید گندم برای مصرف نانوایی‌ها محقق می‌شود و اظهارنظر وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر خودکفایی در تولید آرد خبازی محقق خواهد شد.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور تصریح کرد: برای تأمین کامل آرد نانوایی‌ها نیاز به 10 میلیون تن گندم وجود ندارد زیرا اگر مصرف سرانه دنیا به اضافه 10 درصد هم شود می‌توانیم با تولید 8 میلیون تن گندم، نیاز نانوایی‌ها را به طور کامل تأمین کنیم. نیاز بخش صنعت نیز یک میلیون و 800 هزار تن است که شامل ماکارونی، بیسکوئیت و نان‌های حجیم می‌شود. این بخش می‌تواند در قالب کشت قراردادی نیازهای داخلی تولید را برآورده کند.
وی با اشاره به احتمال افزایش نرخ خرید تضمینی گندم بیان کرد: زمانی که ما در شورای قیمت‌گذاری نرخ 11 هزار و 500 تومان را به علاوه ۱۵۰۰ تومان یارانه کاشت برای قیمت خرید تضمینی گندم در سال زراعی پیش‌رو تعیین می‌کردیم، این نرخ منصفانه و مورد قبول گندمکاران بود، اما اکنون ما با افزایش قیمت‌ها مواجه هستیم در نتیجه درخواست کرده‌ایم جلسه‌ای تشکیل شود تا با توجه به بالا رفتن قیمت نهاده‌ها و هزینه‌های تولید، در شورای قیمت‌گذاری در مورد قیمت گندم بازنگری انجام شود.
هاشمی ادامه داد: تشکل‌های کشاورزی در جلساتی که با سازمان برنامه و بودجه، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت اقتصاد و مجلس داشته‌اند، در حال رایزنی و برآورد هزینه‌های تولید هستند. شورای قیمت‌گذاری نیز در جلساتی که برگزار می‌کند، موضوع افزایش نرخ خرید تضمینی را مطرح خواهد کرد. در این شورا قیمت‌گذاری تمامی محصولاتی که شامل خرید تضمینی است با ۴ مؤلفه قیمت‌گذاری می‌شود که شامل هزینه تمام شده، قیمت جهانی، افزایش تورم نسبت به سال قبل و نرخ مبادلاتی است. در مورد محصول گندم نیز تمامی این مؤلفه‌ها در نظر گرفته شده و به این نتیجه رسیدیم که قیمت 13 هزار تومان را افزایش دهیم.
رئیس بنیاد ملی گندمکاران کشور افزایش نرخ خرید تضمینی را عاملی برای رشد انگیزه گندمکاران برای تولید بیشتر عنوان کرد و افزود: در صورت بالا رفتن انگیزه کشاورزان هم میزان تولید گندم با رشد بیشتر همراه می‌شود و هم مدیریت تولید در مزرعه با تغذیه، مبارزه با آفات و سمپاشی امکان‌پذیر می‌گردد. رشد نرخ خرید تضمینی گندم منجر به بالا رفتن میزان و کیفیت گندم می‌شود.