رئیس سازمان منابع طبیعی کشور، شهرداریها را مسئول نگاهداشت یک میلیارد اصله نهالی دانست که میخواهد بکارد
تأمین آب مورد نیاز از پساب شهر
زیست بوم- برخی از کارشناسان کاشت یک میلیارد نهال را نشدنی میدانند. آنها هم بحث اعتبارات مورد نیاز برای کاشت یک میلیارد درخت را- که بیش از اعتبارات سازمان منابع طبیعی است- پیش میکشند و هم کمبود آب را مطرح میکنند. عباسعلی نوبخت، رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به نشدنی خواندن این طرح واکنش نشان میدهد اما درباره چگونگی تأمین اعتبارات لازم سخنی به میان نمیآورد. او وزارت نیرو را مسئول تأمین آب در این طرح اعلام میکند. نوبخت به «ایسنا» میگوید: «برخی معتقدند دستور کاشت نهال توسط سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری یک شعار است اما به دلیل اینکه حق مردم و مسئولان بالادستی است که اطلاعات درستی از فرایند کاشت نهال دریافت کنند، در حال ایجاد سامانهای هستیم که بخشی از کارهای آن انجام شده است. از جمله دیگر اقدامات در این حوزه نیز ایجاد یک وبسایت است تا دوستداران نهالکاری محل و نقطه مناسب برای نهالکاری را در آن بهصورت آنلاین بررسی کنند و این اطلاعات در این وبسایت کاملاً قابل احصا است.»
به گفته او گونههای در نظر گرفته شده برای تولید و کاشت، گونههای بومی مناسب برای پنج منطقه رویشی موجود در کشور است. برای زراعت چوب نیز گونههای مناسب برای زراعت چوب تولید میشود. همچنین برای توسعه و احیای عرصههای جنگلی نیز گونههای مورد نظر باید توسط کمیته فنی استانها و شورای عالی جنگل در سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور تأیید شود.
نوبخت در ادامه، رتبه هفتم ایران در تولید کربن و چهل و سومین در جذب کربن در جهان را یادآور میشود و میگوید: «تمام کشورهای تولیدکننده کربن باید سطوح و آمارها را به یکدیگر نزدیک کنند و لازم است ایران نیز این کار را انجام دهد. در حال حاضر مطالعات لازم درباره عرصههایی که باید نهال در آنها کاشته شود، انجام شده است.» به گفته نوبخت براساس مطالعات انجام شده طی سالهای گذشته تاجپوشش حدود 6میلیون هکتار از عرصه منابع طبیعی کمتر از ۱۰ درصد است بنابراین از این عرصهها میتوان برای نهالکاری و افزایش عرصههای جنگلی بهره برد البته پس از بررسی مسائل مختلف کشور مانند کمبود آب دریافتیم که در حال حاضر 3 میلیون هکتار از عرصههای منابع طبیعی قابلیت تولید و کاشت نهال را دارند.
او به وجود 40 هزار روستا در کشور اشاره میکند و میگوید: «در اطراف بخش قابلتوجهی از این روستاها، عرصههای منابع طبیعی وجود دارد بنابراین از آنها میتوان در قالب ایجاد پارکهای روستایی استفاده کرد و به مردم نهال ارائه کرد. تا بکارند و فضای سبز ایجاد شود.» نوبخت نقبی هم به ماده ۲۲ قانون هوای پاک میزند و میگوید: «حداکثر تا 10سال پس از ابلاغ این قانون، شهرداریهای شهرهای بالای 50هزار نفر جمعیت موظفند با همکاری وزارت نیرو و ادارات منابع طبیعی شهرستانها، سرانه فضای سبز خود را حداقل به 15مترمربع برسانند.» این سؤال هم پیش میآید که چه چیزی باعث شده این ماده در سالهای گذشته توسط شهرداریها اجرایی نشود؟ و آیا الان هم مانعی پیش روی طرح جدید وجود دارد؟
بسیاری از منتقدان این طرح، تجربههای گذشته سازمان منابع طبیعی را یادآور میشوند و میگویند منابع طبیعی در همه سالهای گذشته هرگز نتوانسته است، در بخش نگاهداشت درختان دستکاشت، موفق باشد و بسیاری از آنها خشک شدهاند. چند سال پیش، تأیید این موضوع توسط یکی از مسئولان وقت در گفتوگو با رسانهها به برکناری او منجر شد. نوبخت مسئولیت نگاهداشت درختان را بر عهده شهرداریها میداند تا این سؤال پیش بیاید که آیا شهرداریهای مدنظر آب کافی برای کاشت درختان جدید دارند؟ آیا درختکاری شهرداریها در هفته درختکاری نتیجهبخش بوده است؟ پس چرا هرگز به افزایش وسعت فضای سبزینه شهرها مثلاً در شهر تهران که پرچمدار کاشت درخت در هفته منابع طبیعی است، منجر نشد؟ بیشک پاسخ به این سؤالات منتج به آسیبشناسی و واقعبینی در اجرای طرح پیشرو میشود. نوبخت تولید و تأمین نهال مورد نیاز (گونههایی با نیاز آب کم، مقاوم و بومی) را برعهده ادارات منابع طبیعی میداند و درباره تأمین منابع آبی میگوید: «وزارت نیرو موظف به تأمین منابع آب مورد نیاز از محل پساب شهر ذیربط، مشروط به استفاده از روشهای نوین آبیاری توسط شهرداری است. باید به شهرداریهایی با ظرفیت بالای ۵۰ هزار جمعیت نهال ارائه دهیم تا بکارند. بهطور کلی عرصههای زیادی برای نهالکاری وجود دارد.»
او میگوید: «بر اساس آمایشهای انجام شده در هر هکتار از مناطق رویشی مختلف کشور حدود ۴۰۰ اصله نهال میتوان کاشت و یک میلیارد اصله نهال به ۲,۵ میلیون هکتار عرصه نیاز دارد. تنها مسأله توسعه نیست چرا که علاوه برآن مناطق بسیاری هم برای احیا وجود دارد و عرصه برای فعالیت زیاد است که همه چیز به صورت دقیق بررسی شده است. در تمام این امور نیز شرط اصلی فعالیت ما صداقت با مردم است.»